Lie қазақстан және covid-19: медиа, МӘдениет, саясат қ а зақ ст ан ж


Озық тәжірибе: гендерлік зорлық-зомбылықпен күресте



Pdf көрінісі
бет130/165
Дата27.09.2023
өлшемі10,36 Mb.
#110764
1   ...   126   127   128   129   130   131   132   133   ...   165
Байланысты:
Биология кіріспе қосымша материалдар

Озық тәжірибе: гендерлік зорлық-зомбылықпен күресте 
медианың позитив рөлін жетілдіру 
Бұған дейін белгілі болғандай, ғалымдар оқырманның тұрмыстық 
зорлық-зомбылықты түсінуін фреймдеуде медиа басты рөлге ие екенін 
айтып отыр. Жаңалық материалдарының көбінде гендерлік зорлық-
зомбылық «тағы бір қылмыс» ретінде фреймделіп, атүсті ғана жазылады. 
Еуропа кеңесі ратификациялаған Стамбул конвенциясы осының алдын 
алу үшін медиа өкілдеріне, үкімет пен жеке секторға нұсқаулық шығарған 
(Meyersfeld, 2012).
Стамбул конвенциясы тепе-теңдікке, медиаматериалдың екі жақтың да 
пікірінін жеткізуіне, тетіктерді бағалау мен қадағалауға, медиасауаттылық 
науқандары мен журналистерге тренинг өткізуге айрықша мән берген 
(Morbeck, 2016). Саясаткерлердің әрекет тізімін жасақтауға, Қазақстанда 
сенсация қумайтын және стереотиптен тыс журналистика ережесін 
қалыптастыру үшін бұл тізімді ұлғайтуға да болады. Бұл орайда үкіметтің 
медиаға үстемдігінің рөлі оң болуы мүмкін. 
Қазақстандағы медиа өкілдеріне Халықаралық журналистика 
федерациясының «Әйелдерге қатысты зорлық-зомбылық туралы хабар 
жазу нұсқаулықтарын» (IFJ, 2011) қолдануды ұсынамыз. Бұл нұсқаулықта 
тұрмыстық зорлық-зомбылық туралы жазған кезде сынап-мінеу тілін 
қолдану мәселесіне ғана емес, сондай-ақ құпиялық, статистика мен 
түпнұсқа мәліметті қолдану, мәдени тұрғыдан сенімсіз жайттар мен 
қайғылы эпизод оқиғасын емес, шешімін таппай келген әлеуметтік мәселе 
туралы журналистік материал жазу жайлы да айтылған.
Озық тәжірибенің тағы бір элементі – үкіметтің, медиа мен жеке 
сектордың бірлесіп жұмыс істеуі. Бұл жұмысқа мейілінше көп тараптың 
қатысуы гендерлік зорлық-зомбылық туралы стереотипті материал жазуда 
қолдануға қарсы жауап болмақ. Аталған құжатта жазылғандай, тұрмыстық 
зорлық-зомбылықтың еңбекке жарамсыз болумен байланысты еңбек 
өнімділігінің төмендеуі сияқты экономикалық зардабы жәбірленуші үшін 
ғана емес, жеке сектор үшін де жоғары. Сондықтан бірлесіп жұмыс істеу 
үшін қажет. Мысалы, Португалияның медиакомпаниясы жергілікті Еңбек 
комиссиясымен бірігіп, өз мамандарын гендерлік теңдік, бейсексист тілді 
қолдануға, гендерлік зорлық-зомбылық пен адам өлімі т.б. туралы жазуға 
үйреткен (European Institute for Gender Equality, 2014).
Біз ұсынатын соңғы озық тәжірибе – көптарапты ұйымдармен бірлесіп 
жұмыс істеу. Қазақстан БҰҰ, БҰҰ Әйелдер ұйымы, ЕҚЫҰ, ДИАҚБ және ДСҰ 
ұйымдарымен ынтымағын арттыра алады. Алғашқы карантиннен кейінгі 
айларда ДИАҚБ нұсқаулық кітабы («Preventing and Addressing Sexual 
and Gender-based Violence in Places of Deprivation of Liberty: Standards, 
Approaches and Examples from the OSCE Region», 2020) сияқты практикалық 
нұсқаулықтарды (көбі орыс тіліне аударылған) қолдануға көмектесу 
барысында халықаралық ұйымдар озық тәжірибесін ортаға салған. EҚЫҰ 
мен басқа да ұйымдар әйелдерге уақытша тұратын жер туралы жария 
ақпарат тарата отырып, осы құбылысқа назар аударуды және пандемия 
кезінде жәбірленушілерге дәріхана сияқты керек нәрселердің ашық болуы 
арқылы тұрмыстық зорлық-зомбылық туралы хабар беру мүмкіндігінің 
болуы маңызды екенін растап отыр (“Protection from domestic violence 
urgently needed for women and children under stay-at-home orders, say OSCE 
officials”, 2020; Womenplatform, 2020; WHO and London School of Hygiene 
and Tropical Medicine).


292
Осы нұсқаулықтар мен ұсыныстар зерттеушілердің «қолында» қалып 
қоюы мүмкін, дегенмен саясаткерлер Қазақстандағы медиа өкілдерімен 
бірлесе отырып, бәрін өзгерте алады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   126   127   128   129   130   131   132   133   ...   165




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет