Липидтер алмасуы

Дәріс №12.Липидтер алмасуы

Биохимия кафедрасы

Жақыпбекова Салтанат Сеилбековна

Дәрістің жоспары

• Қан тамыры ішілік липолиз.
• Глицериннің тотығуы.
• БМҚ-ның β-тотығуы. Энергия шығымы.
• Липидтердің пероксидтік тотығуы.
• Антиоксиданттык қорғаныс жүйесі.

Қан тамыры ішілік липолиз

Бұлшық еттердің, май тінінің капиллярларының эндотелийінің сыртқы бетінде липопротеинлипаза (ЛПЛ) деген фермент орналасады. Ол адипоциттерде, миоциттерде түзіледі. ЛПЛ ХМ-дар мен ЛП-дер құрамындағы ТАГ-ты глицерин мен БМҚ-ға дейін ыдыратады. Кейін бұл түзілген өнімдер адипоциттер мен миоциттерге түседі.

• ХМ-дар қалдық ХМ-ға айналады. Қалдық ХМ-дар бауыр жасушаларына түседі. ЛПЛ-ның активаторлары – гепарин мен апобелок С-ІІ. Апобелок С-ІІ ХМ-дар мен ТӨТЛП құрамында болады.

Глицериннің тотығуы

АТФ АДФ НАД НАДН2

Глицерин Глицерофосфат ФГА

НАД НАДН2 НАД НАДН2

ПЖҚ АСҚ

2АТФ НSКоА СО2

ҮКЦ (2СО2 + 3НАДН2 +ФПН2+АТФ)

БТ БТ

(9АТФ) ТФ ТФ (2АТФ)

Энергия шығымы

1)АСҚ 12 АТФ

2) ПЖҚ АСҚ-ға тотыққанда:

НАДН2 3АТФ

3) Цитоплазмада: 2АТФ + 2НАДН2

глицерофосфатты малатты

шөрнек механизмдер

4 АТФ 6АТФ

Барлығы: 21 немесе 23 АТФ

-1АТФ

Қорға жиналады: 20 немесе 22 АТФ

БМҚ β-тотығуы

Бұл жолмен жұп немесе тақ көміртек саны бар, қаныққан немесе моноқанықпаған май қышқылдар тотығады. β-тотығу митохондриялардың матриксінде жүреді.

Алғаш БМҚ цитоплазмада активті түрге-ацил-КоА-ға айналады:

R-СООН +НSКоА+АТФ R-СО~ SКоА+АМФ +Н4Р2О7

Май қышқылының қалдығы матрикске митохондрияның ішкі мембранасы арқылы карнитин көмегімен тасымалданады.