40
өзіндік индукция ЭҚК пайда болуына әкеледі. Демек, щеткамен қысқа тұйықталған бөлімде электрмагниттік индукция заңымен ЭҚК пай- да болады:
мұндағы Lc — бөлім индуктивтілігі.
(1.14)
Уақыттан ток бөліктері желілік тәуелділікке байланысты болған жағдайда, токтың жылдамдылығы, яғни, уақыт бойынша ток туын- дысы тұрақты шама болып табылады. Сондықтан бөлікте пайда бо- латын өзіндік индукция ЭҚК тұрақты мән ретінде қарастырылуы мүмкін.
Қарастырылып жатқан бөліктің тогы коммутация кезінде 0,5Iя- тен -0,5Iя дейін төмендейді. Өзіндік индукцияның ЭҚК ток төмен- деуін алдын алып, бөліктің тогымен үйлестіріледі. Бұл жағдайда
нақты бөлім тогы сызықты емес коммутацияға қарағанда нөлдік мәннен кейін өтеді (1.14, а суретін қараңыз), сондықтан нақты ком- мутация баяу болады.
Баяу коммутация кезінде, қарастырылып жатқан бөліктің тогын түзу сызықты коммутация кезінде бөліктің ток сомасы түрінде және өзіндік индукцияның ЭҚК уағдаласқан бөліктің қосымша тогымен ұсынады.
ЭҚК еs тураланған және қосымша is ток ағып жатқан тұйық тіз- бек келесіні қамтиды: Р3 және Р6 ойықтарға енген қарастырып оты- рған бөліктің белсенді жақтары (1.13, б - суретті қараңыз), коллек-
торлы 6 тілімше, 6 тілімше мен щетка арасындағы өтпелі байланыс, щетканың өзі, щетка мен коллекторлы 1 тілімше арасындағы өтпелі байланыс, 1 тілімше. Өтпелі байланыстардың, осы тізбектегі басқа құрамдастарға қарағанда өте үлкен қарсылығы бар. Сондықтан тиісті байланыстардың қарсылығын r6 және r1 – мен белгілеп, біз тұйықталған тізбек үшін, Ом заңын қолданып қосымша токты келесі
амалмен көрсетуімізге болады:
es
6 1
Осы амалда қарастырылып жатқан тізбекте өтпелі байланыстар жүйелі косылғаны есепке алынған.
Щетка тек қана 1 тілімшемен t = 0 уақыт сәтінде байланысса, щетка мен коллекторлы тілімше арасындағы өтпелі байланыстың қарсылығын rпер деп белгілейік (1.13, а - суретті қараңыз). Сонда, t
= 0,5Тком уақыт сәтінде щетка мен сол коллекторлы тілімше арасын-
Достарыңызбен бөлісу: |