Ұлттық баяндама
жүктеу/скачать 7,71 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2.1.5 сурет. Жалпы орта білім беру ұйымдарының желісі, бірлік
- 2.1.6 сурет. Мемлекеттік емес білім беру ұйымдарының желісі, бірлік
- 2.1.7 сурет. Арнайы сыныптары бар жалпы білім беретін мектептер, бірлік
- 2.1.8 сурет. Даму мүмкіндіктері шектеулі балаларға арналған арнайы жалпы білім беру орталықтары, бірлік
- 2.1.4 кесте. Техникалық және кәсіби білім беру ұйымдарының желісі / жекешелендіру
- 2.1.10 сурет. Техникалық және кәсіби білім беру ұйымдарының ауылдық жердегі жүйесі, бірлік
41 Өңірлік бөліністе ең көп орта мектептері бар және керісінше аз мектептері бар облыстардың қатынасы, Оңтүстік Қазақстан облысы (1 042 бірлік ) мен Маңғыстау облысына (133 бірлік ) тиесілі . Қолданыстағы желі елдегі халық тығыздығына сәйкес. ҚР БҒМ мәліметтері бойынша Оңтүстік Қазақстан облысында оқушылар саны 534 195 адамды, Маңғыстау облысында - 96 117 адам санын құрайды (2.1.5 сурет ). 2.1.5 сурет. Жалпы орта білім беру ұйымдарының желісі, бірлік Дереккөз : ҚРҒБМ мәліметтері Ауылдық жерлерде 5 776 мектеп білім беру қызметін жүзеге асырады , бұл республика бойынша жалпы көрсеткіштің 78% құрайды (1 626 бірлік қалалық жерде ). Өңірлердегі күндізгі білім беру желілерінің өзгеруі серпінін талдау мемлекеттік жалпы білім беру мектептерінің ол Шығыс Қазақстан, Қостанай, Солтүстік Қазақстан, Ақмола, Ақтөбе, Қарағанды, Қызылорда, Павлодар, Батыс Қазақстан облыстарында азаюын көрсетеді. Мектептер санының азаюы оқушылар санының жетіспеуінен туындады. Жалпы орта білім беру жүйесіндегі мектептер желісінің тұрақтылығы Жамбыл, Атырау облыстарында, Алматы мен Астана қалаларында байқалады (2.1.3 кесте ). 646 459 754 202 744 461 421 585 594 295 130 429 612 1 035 85 231 7 6 0 0 646 458 761 205 738 465 419 583 584 297 133 426 601 1042 86 236 7 7 1 3 2011 2012 ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА 42 2.1.3 кесте . Күндізгі мемлекеттік мектептер желісі, бірлік Өңір 2011 2012 +/- Ақмола облысы 637 631 -6 Ақтөбе облысы 449 445 -4 Алматы облысы 738 741 3 Атырау облысы 197 198 1 Батыс Қазақстан облысы 718 698 -20 Жамбыл облысы 456 456 0 Шығыс Қазақстан облысы 415 412 -3 Қарағанды облысы 564 556 -8 Қостанай облысы 582 568 -14 Қызылорда облысы 291 290 -1 Маңғыстау облысы 122 123 1 Павлодар облысы 416 411 -5 Солтүстік Қазақстан облысы 601 585 -16 Оңтүстік Қазақстан облысы 1017 1019 2 Алматы қаласы 180 181 1 Астана қаласы 69 70 1 Республикалық мектеп - интернаттар 7 7 ҒЗМ 6 7 1 "Бобек" мектеп - гимназиясы 0 1 1 ЖОО - ры қарамағындағы мектептер 0 3 3 ҚР 7465 7402 -63 * арнаулы түзету ұйымдарынын есебінсіз Дереккөз : ҚР БҒМ мәліметтері Осындай үдерістер мемлекеттік емес жалпы орта білім беру желілерінде де байқалады. Алматы, Батыс Қазақстан, Қостанай, Павлодар облыстары мен Астана қаласында мемлекеттік емес мекемелер саны азайды. Ақмола облысында (+1 бірлік), Ақтөбе облысында (+1 бірлік) Алматы қаласында (+2 бірлік) мемлекеттік емес мектептер саны көбейді (2.1.6 сурет ). 2.1.6 сурет. Мемлекеттік емес білім беру ұйымдарының желісі, бірлік Дереккөз : ҚРҒБМ мәліметтері 112 109 2011 2012 ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА 43 Шағын жинақты мектептер аймақтық шалғайлығына қарамастан білімнің қолжетімді болуын қамтамасыз етеді. Шағын жинақты мектептер әлемнің көптеген жерлерінде таралған, ол елімізде ауылдық жерлердегі білім берудің қолжетімділігін қамтамасыз етеді. Мысалға, Францияда тек бір ғана сыныбы бар ауыл мектептері бар . Ал Норвегияда шағын мектептердің жартысы сыныптарды біріктіріп жұмыс жасайды. 2012 жылы республикада 4 145 шағын жинақты мектептер тіркелді, ол жалпы орта білім беретін мекемелер санының 56,1% құрайды. Тек ауылдық жерлерде 4 0 08 мектеп бар ( 96,69 %). Оның 854 бірлігі бастауыш мектептер , 832 ауылдық жерлерде , негізгі мектептер – 9 38 бірлік ( ауылда – 925 бірлік ), 2 353 орта мектептер (ауылда – 2 2 51 бірлік ). 2012 жылы ШЖМ саны 76 бірлікке кеміді (оның ішінде 67 - сі ауылдық жерлерде орналасқан ). Өңірлік салыстыруда ШЖМ - дің саны Солтүстік Қазақстанда (512 бірлік) және Ақмола облысында (510 бірлік) құраса, Астана қаласында көрсеткіштер өте аз (2.1.7 кесте ). Білім беруді дамытудың 2020 жылға дейінгі мемлекеттік бағдарламасы бойынша республикада шағын жинақты мектептер мәселесі шешілуде. 2012 жылы олардың саны 33 бірлікке артты (2011 жылы – 26, 2012 жылы - 59 бірлік ). Ресурсты орталықтардың даму жүйесінің 2011 жылмен өңірлік салыстыру келесіндей көрсеткіштерді көрсетеді: Ақмола – 6 (+3), Қостанай – 5 (+2), Шығыс Қазақстан облысы – 5 (+3), Солтүстік Қазақстан – 4 (+2), Алматы – 4 (+2), Батыс Қазақстан – 4 (+2), Павлодар – 7 (+5), Ақтөбе– 4 (+2), Қарағанды – 6 (+4), Жамбыл– 4 (+2), Оңтүстік Қазақстан – 4 (+2), Қызылорда – 2 (+1), Атырау– 2 (+1), Маңғыстау облыстарында – 2 (+1). Жастардың бәсекеге қабілетті жоғары білімді болып қалыптасуына Назарбаев Зияткерлік мектептер желілерінің дамуы да өз үлесін қосады . 2012 жылы Назарбаев Зияткерлік мектептерінің саны 7 болған (2011 жыл – 6 бірлік ). Батыс Қазақстан облысында Назарбаев Зияткерлік мектебінің физика - математтикалық бағыттағы бір мектебі ашылды ( Орал қаласы ). Оқыту 7 - шы сыныптан 11 сыныпқа дейін қазақ, орыс және ағылшын тілінде жүргізіледі. Дарынды балаларға арналған білім беру мамандандырылған білім беру ұйымдары желісімен қамтамасыз етіледі. 2012 жылы олардың саны 115 болса, оның 54 бірлігі – математика, 10 – жалпы - гуманитарлық, 34 - көпбейінді , 10 - музыкалық, 7 - әскери - спорттық бағытта болды . 2012 жылы мүмкіндігі шектеулі балалар мен дамулары тежелген балаларға арналған 388 жалпы білім беретін ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА 44 мектептерде арнайы сыныптар тіркелді. 2011 жылмен салыстырғанда мұндай мектептер саны 15 бірлікке көбейгенін көрсетеді ( 2.1.7 сурет ). 2.1.7 сурет. Арнайы сыныптары бар жалпы білім беретін мектептер, бірлік Дереккөз: ҚР БҒМ мәліметтері Арнайы білім беру ұйымдарының желісі республикада әртүрлі. Олар әлсіз еститіндерге, естімейтіндерге, көздері көрмейтіндерге, нашар көретіндерге, қозғалғыш мүшелерінде ақауы барларға, сөйлеу, ойлау қызметтері тежелген және психикалық дамуы тежелгендерге арналады. Арнайы жалпы білім беретін мектептер саны 106 бірлікті құрады. Ол 2011 жылмен салыстырғанда 4 бірлікке артты (2.1.8 сурет ). 2.1.8 сурет. Даму мүмкіндіктері шектеулі балаларға арналған арнайы жалпы білім беру орталықтары, бірлік Дереккөз: ҚР БҒМ мәліметтері Ескерту: Солтүстік Қазақстан облысында арнаулы білім беретін ұйымдарда оқу арнаулы екі оқу бағдарламасы бойынша жүргізіледі: нашар еститіндер мен ПАҚ балалар үшін 20 18 29 43 28 18 27 23 54 3 16 26 2 32 18 31 68 15 56 100 79 59 60 96 224 11 24 101 5 51 107 163 арнайы сыныптары бар мектептер арнайы сыныптар саны 1 7 8 12 6 3 56 9 2 8 8 12 9 3 55 10 2011 жыл 2012 жыл ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА 45 Мүмкіншіліктері шектеулі балаларға педагогикалық - түзету көмектерін көрсететін мекеменің басым бөлігі Қостанай облысында орын алып (116 бірлік ), азы – Маңғыстау облысында (5 бірлік) ( 2.1.9 сурет ). 2.1.9 сурет. Даму мүмкіндіктері шектеулі балаларға арналған педагогикалық - түзету қолдау көрсететін арнайы ұйымдар желісі, өңір Дереккөз : Ұлттық ғылыми - тәжірибелік түзету педагогика орталығы Осылайша, жалпы білім беретін мекемелер балалар мен жасөспірімдердің әр түрлі категорияларын біліммен қамтамасыз етеді. Жалпы алғанда, еліміздің білім беру кеңістігі халықтың сұраныстарын есепке ала отырып қалыптастырылған. Сонда да оқу мекемелеріне мұқтаждық мәселесі әлі де сақталынуда. Шығыс Қазақстан (65), Қызылорда (34), Жамбыл (33) облыстарындағы мектептердің біразы апатты жағдайда. Оңтүстік Қазақстан (249), Алматы (206), Жамбыл (177 бірлік) облыстарындағы мектептер күрделі жөндеу жұмыстарын қажет етеді. Жаңа оқу орындарын салу қажеттілігі Алматы мен Астана қалаларында байқалады. Егер мектептердің қажеттілігі жоғарғы аталған өңірлерде мекеменің тозығының салдарынан туындаса, Астана мен Алматы қалаларында жаңа мектептер қажеттілігі халық санының көп болуы, қала экономикасының қарқынды дамып, қалаға көшіп келіп жатқандар санының артуымен байланыстырылады. 4 2 7 2 6 5 3 2 5 4 2 4 3 2 3 2 0 1 2 1 0 0 3 1 3 0 1 1 0 1 2 1 7 6 15 7 11 7 11 3 6 11 2 11 11 16 2 3 41 39 0 1 18 5 50 82 13 101 0 90 49 0 6 63 ПМПК Оңалту орталықтары КППК Логопедиялық орталықтар ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА 46 Техникалық және кәсіби білім Техникалық және кәсіби білім берудің құрылымдық, қызметтік, мазмұндық өзгеруі мемлекетте осы білім деңгейіндегі ұйымдар желілерінің оңтайландыру мәселесінің қажеттілігін айқындады. 2012 жылы техникалық және кәсіби білім беру ұйымдар жүйесінің 888 бірлік құрағанын көреміз (2011 – 896 бірлік .). Оның ішінде 499 бірлік мемлекеттік білім беру ұйымдары, 389 – мемлекеттік емес (2011 жылы - 385). Техникалық және кәсіби білім беру орталықтарының басым бөлігі Оңтүстік Қазақстан (99 бірлік ), Шығыс Қазақстан (97 бірлік) облыстарында және Алматы қаласы бойынша (87 бірлік ) (2.1.4 кесте ). 2.1.4 кесте. Техникалық және кәсіби білім беру ұйымдарының желісі / жекешелендіру нысаны, бірлік № Өңір ТжКБ Мемлекеттік Мемлекеттік емес 2011 2012 2011 2012 1 Ақмола облысы 45 30 30 14 15 2 Ақтөбе облысы 42 25 25 17 17 3 Алматы облысы 72 41 41 32 31 4 Атырау облысы 24 18 18 7 6 5 Шығыс Қазақстан облысы 97 54 51 46 46 6 Жамбыл облысы 54 30 30 26 24 7 Батыс Қазақстан облысы 39 28 28 11 11 8 Қарағанды облысы 84 54 50 34 34 9 Қостанай облысы 48 36 36 12 12 10 Қызылорда облысы 37 17 17 19 20 11 Маңғыстау облысы 25 15 15 11 10 12 Павлодар облысы 53 39 37 16 16 13 Солтүстік Қазақстан облысы 32 25 26 7 6 14 Оңтүстік Қазақстан облысы 99 44 44 50 55 15 Алматы қаласы 35 12 12 60 63 16 Астана қаласы 87 27 24 23 23 17 Республикалық колледждер 13 16 13 0 - 18 Республикалық орталықтар 2 2 ҚР 888 511 499 385 389 Дереккөз: ҚР БҒМ мәліметтері ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА 47 2012 жылы ауылдық жерлердегі колледждер саны олардың жалпы санының 20 % құрайды. Ауылдық жердегі техникалық және кәсіби білім беру ұйымдарының өсуі Солтүстік Қазақстан облысында 3 бірлікке, Маңғыстау - 2, Ақмола - 1, Шығыс Қазақстан - 1 және Оңтүстік Қазақстан облыстарында – 1 бірлікке өсті (2.1.10 сурет ). 2.1.10 сурет. Техникалық және кәсіби білім беру ұйымдарының ауылдық жердегі жүйесі, бірлік Дереккөз: ҚР БҒМ мәліметтері Ауылдық жерлердегі колледждерді дамыту агроөндірістік кешендерге ауыл шаруашылығының өндіріс саласының мамандарымен қамтамасыз етулеріне жол ашады. Техникалық және кәсіби білім беру орталықтарындағы тілдік саясат Қазақстан Республикасының Конституциясы мен ҚР «Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы» және ҚР «Білім туралы» Заңдарына сәйкес жүргізіледі. 2012 жылы 130 ТжКБ ұйымдары қазақ тілінде, 176 - орыс тілінде, 582 – қазақ және орыс тілдерінде оқу үдерістерін жүргізген. Білім беруді дамытудың 2020 ж. арналған мемлекеттік бағдарламасының мақсаты ТжКБ дамыту болып табылады. 2012 жылы ҚР «Білім туралы» Заңы бойынша кәсіби лицейлер колледждерге айналды. Техникалық және кәсіби білім беру жүйесі білім беру жүйесінің қолжетімділігін қамтамасыз етеді және ол студенттердің білім алу мүмкіндіктеріне бағытталған. 10 6 29 5 17 18 15 11 11 9 4 10 13 18 11 6 26 5 18 17 13 11 11 9 6 10 16 19 2011 2012 ҰЛТТЫҚ БАЯНДАМА 48 Жоғары және ЖОО - нан кейінгі білім беру Жоғары білім сапасы бүгінгі таңда мемлекеттің бәсекеге қабілетті өсуінің сыни факторы болып табылады. Сапалы жоғары білімнің қолжетімділігі мен оның инновациялық экономикаға бағытталғандығы және еңбек нарығының жаһандануы - әлемдік білім берудегі негізгі үрдістер. Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың тапсырмаларын жүзеге асыру мақсатында жоғарғы оқу орындарында Қазақстан Парламент депутаттары, халықтық - демократиялық "Нұр Отан" партиясының өкілдері мен салалық ассоцияциялар мен ЖОО ректорлары қатысуымен Қоғамдық кеңес құрылды . жүктеу/скачать 7,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|