3. Қазақ тіл білімінде мэтін лингвистикасының бүгінгі дамуы Қазақ тіл білім інде м этін лингвистикасы ғылымдағы
сабақтастықтьщ, завды жалғастықшң көрінісі ретінде өзіне дейін
жинақталған ғылыми тұжырымдар негізінде, жалпы дүниежүзі тіл
біліміндегі зерттеудің жаңа бағыттарына сәйкес соңғы 10-15 жыл
ішінде ілгері қадам басты. Осы уақыт ішінде мәтін лингвистикасы
саласы бойынша ғылыми зерттеулер жүргізіліп, монографиялық
еңбектер дүниеге келді. Мзтінніңтрга-бірлігі, мэтіннің категориялары,
мэтін түрлері, мэтінді ұйымдастыратын тілдік бірліктердің колданылуы,
мэтіннің прагматикалык сипаты, контекст секілді т.б. мәселелер туралы
ғылыми тұжырымдар жасалды. Оқу-әдістемелік кұралда мэтін
лингвистикасы саласы бойынша жазылған еңбектердің барлығын
бірдей қамтуды мақсат етпейміз, дегенмен де қазіргі кездегі осы
саланың даму бағытын айқындайтын бірнеше еңбекке токталып
өтпекшіміз.
Б.ИІалабай мәтін мэселесіне байланысты бірнеше ғылыми
мақалаларын арнады (солардың ең алғашқысы - 1975 жылы жарық
көрген «Қазіргі қазақ тіліндегі күрделі синтаксистік тұтастық» атты
мақаласы). Ғалым «Қатысым синтаксисі» (1998ж.) атгы еңбегінде
мэтінді сезді сыртқа шығарудьщ, яғни тілді колданудың жемісі деп
қарасгырып, сөйлеу процесінің тіл