Бағалау саясаты келесі принциптерге негізделу керек: шынайлық, əділдік, айқындылық, икемділік, жоғары дифференциация.
Қорытынды бағалауға рейтингтік бақылау жəне емтихан кіреді. Ќорытынды бағалау мен рейтингті бақылау
Семестрдің 7(8) аптасында (1-7 апта нəтижесі бойынша) жəне 15 аптада (8-15 апта нəтижесі бойынша) оқытушы 100 балдық шкала бойынша рейтингті бақылау нəтижелерін шығарады жəне оқытушы өткізген рейтингке қойылатын баға, ағымды, рубеждік бақылау балдарының сомасын көрсетеді.
Қорытынды баға мына формула бойынша есептеледі U = [(P1 +P2) / 2] * 0,6 + E * 0,4
P1 - бірінші рейтингті бағалаудың цифрлік эквиваленті P2 - екінші рейтингті бағалаудың цифрлік эквиваленті Е – емтихандағы бағалаудың цифрлік эквиваленті
Яғни 30% (1 рейтинг) + 30% (2 рейтинг) + 40% (емтихан).
1.8 Студенттердің білімін тақырыптар бойынша тексеру жəне емтихан сұрақтары
Ауру организмдегі ауытқуларды, олардың ағымдарын, барысын, дерттену тетіктерін анықтайтын сала:
Əр түрге жататын организмдерге ортақ бола алатын процестердің табигатын, сондай-ақ организм мен оның құрылымдарының сыртқы орта əсерлеріне туатын реакцияларының заңдылықтарын зерттейтін саланы:
Жануарлар дүниесінің əртүрлі өкілдеріндегі белгілі бір функциялар үқсастықтары мен олардың айырмашылықтарын анықтау арқылы табылган өзгерістердің немесе жаңа пайда болған белгілердің себептері мен жалпы зандылықтарын зерттейтін сала:
Адам мен жануарлар онтогенезі мен филогенезінде пайда болатын, дамитын жəне қалыптасатын физиологиялық функциялардың жалпы биологаялық заңдылықтары мен механизмдерін зерттеп білуді міндет, мақсат ететін сала:
Тірі организмді, оньщ ішінде кəрі адамның тіршілікті өзгерісте-рі мен қартаю заңдылықтарын зерттейтін ғылым
Ағзадағы функциялардың өзгеру заңдылықтарын оның спецификалық əрекетіне, практикалық мақсаттарға немесе нақты өмір сүру жағдайларына байланысты зерттейтін сала:
Əр-түрлі климаттық-географиялық жағдайларға, нақты өмір сүру ортасына байланысты адамның тіршілік əрекеттеріндегі ерекшелікгерді зерттейтін сала:
Кейбір тканьдердің (ет, жүйке т. б.), ағзалар-дың (жүрек, бауыр, бүйрек т. с. с.) қасиеттерін, олардың жүйелер- ге (қан айналымы, тыныс, ас қорыту т. с. с,) бірлесіп ұйымдасты-рылу жəне реттелу негіздерін тексеретін сала.
1628 жылы организмнің функцияларының бірі - қан айналуды ашқан дəрігер
«Жүрек пен қан қозғалысының анатомиялық зерттеулері» деген ғылыми еңбекті кім жазды?
Тұңғыш рет вивисекциялық (тірі-дей тілу) тəсілін қолданған ғалым:
1822 - жылы сезгіш жəне қозғағыш нервтердің бір-бірінен бөлек талшықтар екендігін дəлелдеген ғалым:
"Физиологиялық очерктер" деп аталатын кітабты кім жазды?
Тұңғыш рет фистула қою операциясын жасаған ғалым:
1748 ж. тұнғыш рет жаратылыстанудың негізгі материя мен энергия сақталу заңын кім ұсынды?
XVIII ғ. аяғында тканьдердегі электр құбылысын кім ашты?
«Ми рефлекстері» деген шығарманы кім жазды:
1904 ж дүние жүзілік Нобель сыйлығын ас қорыту жүйесі саласындағы еңбектері үшін кім алды?
«Адамның тəн тірлігі» деген шығарманы кім жазды:
-
1935 ж. Халықаралық XV физиологиялық конгрессте «дүние жүзілік физиологтардың атасы» деген құрметті атакқа ие болған ғалым :
Физиология ғылымының қазақ жерінде іргесін қалаған ғылым:
Ауыл шаруашылық физиологиясын үрдіс дамытуда зор еңбегі сіңген ғалым:
Ағзаның барлық мақсатга іс-əрекетгерінің механизмін түсіндіруге арналған функционалдықжүйе теориясын жасаған ғалым:
Қазақстан Ғылым академиясындағы физиология институтының алғашқы директоры:
Күрделі қүбылыстарды олардың жəй түріне айналдырып жəне оның əрқайсысын жеке-жеке зерттеу жолы қалай аталады:
Тірідей кесу/ əдістемесі
Зерттелетін органды жартылай, немесе түгелдей кесіп алып тастайды да, бүдан соң организмде байқалатын
өзгерістерді бақылау арқылы, оның денедегі қай қызметке қаншалықты қатысының барлығын анықтайтын тəсілдің аты?
Организмнің белгілі бір қажеттігін жəне ішкі орта тұрақтылығын (гомеостазды) қамтамасыз етуші əрекеттік жүйе-лердің қызметін өзгертіп, оны бір қалыпқа келтіруді қалай айтады.
Туған күннен 4 аптаға дейін перзент қырқынан шыққанша созылатын кезең:
Алғашқы мектепке дейінгі кезең:
. Екінші балалық шақ уақыты (ер балада):
Бозбалалық жас:
Үзақ өмір сүрушілер
Белгілі бір рецепторлар таңдап сезетін яғни солардың табиғи қызметіне сай келетін тітіркендіргіштерді қалай атайды?
Тиісті адекватты тітіркендірудің күші мен əсер ету ұзақтығы жеткілікті болған жағдайда клетка мен тканьдегі зат алмасу процесі өсе келе сапалы жаңа деңгейге жеткенде олардын, өздеріне ғана тəн спецификалық активті реакция керсетуін қалай атайды?
Минимальды қозу тудыра алатын тітіркендірудің ең аз күшін:
Ең жоғарғы (күшті) қозуды тудыратын тітіркендіруқалай аталады?
Тірі құрылымдардағы электрлік өзгерістерді қалай атайды?
Əр түрлі тітіркендірулерге бөлшектенбеген біртү-тас жүйе турінде жауап қайтаратын (мəселен, гидраның бүкіл денесі жиырылатын) нерв жүйесін қалай атайды?
Бір ғана өсінді болатын омыртқасыз жануарларда жəне омыртқалы жануарлардың эмбриональдық даму кезеңінде кездесетін нейрондарды қалай атайды?
Нерв клеткаларының қалыпты қызметтерінің іске асуында маңызды рольді, атқаратын нейрондардың денесі мен талшықтарына жабысып тұратын құрылымды қалай атайды?
Тітіркендіруге ағзаның нерв жүйесі арқылы жауап беру қасиетін қалай атайды
Рефлекторлық доға неше бөлімнен тұрады?
Сыртқы рецепторлары дене сыртында: теріде, ауыз, көздің кілегейлі қабықтарында орналасқан, сырттан келіп түскен тітіркендіруші əсерлерді қабылдайтын рецептор қалай аталады:
Жүйке жүйесінің ұлпаларын құрайтын клеткалардың аты
Рефлекторлық доға құрылымына кірмейтін зат
Орталыққа тебетін нервтің аты
Жүйке жүйесінің маңызы
Синапс дегеніміз
Мишықтың зақымдалуынан еттердің табиғи тонусын жоғалтуы:
Гипоталамус зақымданса:
Мишықтың функциясы
Синапс құрылымына кіретіндер:
Тітіркендіргіштердің түрлері
Жүлын функциясы:
Доминанта касиеті:
Таладағыштар туралы ілімді алғаш рет ұсынған ғалым:
Адамдардың көк жəне күлгін түстерді айыра алмауын қалай атайды:
Түксіз теріде кездесетін тері рецепторларын қалай атайды:
Қарынның шырышты қабығын жауып тұрады да түз қышқылын бейтараптап, қарын қабырғасын пепсиннің зиянды əсе-рінен (аутолиз) қорғайтын фермент
Ас қарынға келіп түсісімен қарыннан кеп мөлшерде сел бөлі-не бастайдыда астың қарында біраз кідіруіне апарады. Бұл қандай кезеңге жатады?
Мидьщ қатысуымен өтетін кезең қалай аталады?
Қарын сөлі бөлініп шығуының үшінші кезеңі қалай аталады?
Асты жұтқан сəттен бастап қарын еттері біразға дейін босаңсиды, мұнықалай атайды?
Перистальтикалық жиырылу, яғни толқын тəрізденіп бүлкілдеу қалай аталады?
Ұйқы безінің ас қөрыту сөлі қалай аталады?
Ұзаққа созылады, жəне жиірек (минутіне 6—7 рет) байқалатын толқын қалай аталады?.
Ас қорыту органдарының жұмысын өте терең зерттеуге мүмкіндік алған ғалым:
. Қарын қуысындағы ас қоймалжыңы қалай аталады :
Ауыз қуысында орналаскан сілекей бездері:
. Ағзадағы ферменттердің негізгі қызметтері:
Қарынның жоғарғы жағы немен байланысады:
Ағзада Д витаминінің жетіспеушілігінен пайда болатын ауру:
Егер күрделі көмірсулардың орнына адам қант немесе глюкоза қабылдаса, олар тез қанға өтеді де, ондағы қант мөлшері шамадан артық көбейіп кетеді. Осы құбылыс қалай аталады:
Сілекей ферменттері тамақтың құрамындағы ыдыратады:
Қарын сөлінде қандай фермент болмайды:
Қарын сөлінің бөлінуі неше кезеңнен тұрады:
А. М.Уголев тəжрибе жүзінде нені ашты:
Ауыз қуысының негізгі қызметі
Сілекей құрамындағы маңызды зат
Тəулігіне адамда неше литр сөль бөлінеді?
Асты жұтқаннан соң қарын еттерінің босаңсуын қалай атайды?
Бүйрек үсті безінің қыртысты қабатының гормондары:
Жыныс бездерінің гормондарына жататындар:
Бүйрек үсті безінің қыртысты қабатының гипофункциясы кезінде пайда болатын ауру:
Лимфа безінде қан клеткаларының қайсысы болмайды:
Кенноның пікірінше қай гормон «авариялық гормон» немесе «эмоциялық гормон» болып есептеледі:
Терінің пигменттелу процесін реттеуші гормон:
Зəр бөлуді азайтатын гормон:
. Қалқанша безінің 5-6 кг дейін үлкейетін ауру түрі:
Эндокринді бездердің өнімдері:
Аналық бездерде өндірілетін гормон:
Инсулинмен байланысты қызмет атқаратын ұйқы безінің гормоны:
Қайсысы экзокринді секрецияға жатады:
Бұл гормонның мөлшері көбейсе дене терісінде сүттей ақ дақтар пайда болады:
Бұл гормон мүлдем түзілмесе дене терісі түгел аппақ болып кетеді жəне күнге ондай адам күймейді:
. Бұл гормонның мөлшері азайса дене терісінде қоңыр дақтар пайда болады:
Гломерулокортикотропин қай бездің гормоны:
Теріні түссіздендіретін гормон қалай аталады:
Жатырдың жиырылуын қамтамасыз етіп, сүттің шығуын реттейтін гормон қалай аталады:
Паратиреоидтық гормонның гиперсекрециясында сүйектің құрамындағы фосфаттар несеп арқылы сыртқа шығып, босаған кальций қанда көптеп жиналады да гиперкальциемия пайда болады. Бұл қай бездің гормоны:
. Эпифиз безі неше гормон түзеді:
Қалқанша безі неше гормон түзеді:
Физиологиялық қызметіне қарай кортикостероидтар неше топқа бөлінеді:
Бүйрек үсті безінің қыртысты қабатының шашақты зонасында түзілетін гормон тобы:
. Бүйрек үсті безінің түйнекті зонасында пайда болатын гормондар тобы:
Бүйрек үсті безінің ретикулярлы (торлы) зонасының клеткаларында түзілетін гормондар тобы:
Айырша без ішкі секрециялық без ретінде қандай гормон өндіреді:
Айырша бездің қызметінің гипертрофия кезінде байқалатын ауру:
Стресс жағдайлардан қорғайтын бүйрек үсті безінің гормондары екенін алғаш зерттеген канадалық ғалым:
Қалқанша безінің ересек адамдағы салмағы:
.Тироксин қай бездің гормоны:
Гипофиз безінің ересек адамдағы салмағы:
. 1696 ж. ең алғаш қант диабеті ауруын ашқан ғалым:
. Қарынның астыңғы жағында шаршы майымен аралас төселіп жатқан без қалай аталады:
Бүйрек үсті безінің қызметін тежейтін эпифиз гормоны:
. Иценко-Кушинг ауруы қай гормонның гиперсекрециясында пайда болады:
1945 ж. Еванс пен Ли жəне Симпсон ең алғаш малдың безінен қай гормонды тапты:
Гипофиздің барлық салмағының алдыңғы бөлікке неше % -ы жатады:
Гипофиздің барлық салмағының ортаңғы бөлікке неше %-ы жатады:
Гипофиздің барлық салмағының артқы бөлігіне неше %-ы жатады:
Гонадотропинді гормондарға қайсысы жатады:
Нейрогипофиз гормоны:
. Нейрогипофиз гормоны:
Контргипоталамус-гипофизарлық гормоны қай бездің гормоны:
Гонадотропинді гормондарға қайсысы жатады:
. Аналық бездің гормоны:
. Аталық бездің гормоны:
Ұйқы безінің бір-бірімен байланысты қызмет атқаратын гормондары:
Паратгормонның маңызы туралы 1925ж зерттеулер жүргізген ғалым:
. Грек тілінен аударғанда эндемос қандай мағына береді:
Диабет сөзі грек тілінен аударғанда қандай мағына береді:
Тақырып: Ішкі орта мүшелері
Қандай сұйықтық ішкі ортаға жатпайды:
Қанға қандай функция тəн емес?
Ең күшті буферлік жүйе:
Эритроциттер санының шамадан тыс көп болуы:
Эритроциттің қабығы жаралып нв плазмаға шығуы:
Гемоглобиннің азот тотығымен қосылысы:
Агронулоцит:
Қанның ұюуына жол бермейтін табиғи зат:
Қан клеткаларының түзілуін тежейтін:
Брадикардия – жүректің минутына
Кезеген жүйенің жүрекке əсерін тəжрибе түрінде дəлелдеген:
Вазомоторлық орталық
Тамыр түтігін тарылтатын:
Қай зат тамыр түтігін тарылтпайды:
Лимфа рН реакциясы
1У топтағы қанда
Қандағы өттегінің мөлшері азайса
Лимфа мен қанның құрамындағы айырмашылық
Лимфа түйіндерінің қызметі
Адам үшін изотониялық ертіндісінің NaCI
Жартылай өткізгіш мембрана арқылы ерітінді заттардың өтуін қамтамасыз ететін күш:
Плазма ақуыздары:
. Қанның осмостық қысымы тең:
. Қан дене массасына шаққанда:
Жүрек бұлшық еттерінің жиырылуын:
Жүрек бұлшық еттерінің босаңсуын:
. Жүректің жалпы салмағы:
Бір жасқа дейінгі балалардың жүрегінің минуттық жиырылу жиілігі:
Адамның қанының эритроциттерінің бір-біріне желімденіп жабысуын қалай атайды:
Қанның бір бағытта жүруін қамтамасыз етуге көмектесіп отыратын жүректе не болады:
Жүрек жиырылуын арнайы құралмен жазуды қалай атайды?
Адамда тыныштық қалыпта жүрек бір минутта неше рет жиырылып босайды?
Жүрекшелермен қолқа жəне өкпе арасындағы клапандарды не деп атайды?
315. Фагоцитоз құбылысын ашқан кім?
Қалыпты жағдайда дені сау адам қанының 1 мм 3 (мкл)-інде қанша тромбоцит болады?
Өсу дегеніміз:
Газ жəне қоректік заттарды тасымалдау қызметін атқаратын
ұлпа:
Ферменттердің организмдегі негізгі қызметі:
Ең көп таралған иммундық жүйе ағзасы
Тромбоциттердің басты міндеті:
Қан ұюының ферменттік теориясының негізін қалаушы кім жəне қай жылы?
Фибринді бұзатын зат қалай аталады:
.И.М Мечников ақ қан түйіршіктерін қалай атады:
Сыртқы ортаның тітіркендіргіштеріне бағынбай жүректің ритімді өзіндік жиырылу қасиеті қалай аталады:
Жүректің кезектен тыс жиырылуын қалай атады:
Адамның қан айналымының уақыты нешеге тең:
Үлкен қан айналым шеңберінің ұзақтығы:
Кіші қан айналым шеңберінің ұзақтығы:
Мүшелер мен ұлпалардағы артық сұйықтықтарды өзіне жинап сіңіретін тамырлар жүйесін қалай атайды:
Жүректен қанды алып кетуші тамыр:
Жүрекке қанды əкелуші тамыр:
Жүрек жұмысының фазасы:
Адреналин:
Ацетилхолин:
Т-лимфоциттің түрі. Өлтіруші клетка ісік клеткаларын, адам денесіне жат ағзалалар мен ұлпаларды дамытпайтын иммунитет клетка қалай аталады:
Т-лимфоциттің түрі – көмекші клетка, В-лимфоцитпен əрекеттесіп, оны плазмалық антидене шығаратын
клеткаға айналдырады, ол қайсысы:
Т-лимфоцит түрі. Қысым көрсетуші (реттеуші) клетка. Ол В-лимфоциттің жəне Т- лимфоцттің киллер реакциясы күшейіп бара жатса, тежеп отырады:
Гомеостаз- бұл:
тромбоцит дегеніміз:
Ядросыз жасушалар дегеніміз:
Эритроциттердің пайда болатын орны:
Иммунитет дегеніміз:
Гемоглобиннің қан плазмасына шығуын қалай атайды:
Жүректің бір рет жиырылып, одан кейінгі босауына кететін уақытты не деп атайды: