М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан
жүктеу/скачать 0,67 Mb.
|
Адам және жануарлар физиологиясы УМКД
| 1. Бауыр холестерин (түзілуі, ыдырауы, сыртқа шығуы), сон-Дай-ақ стероидтық гормондар алмасуына қатысады.
Бауыр су мен тұз алмасуына қатысады: кейбір ғалымдар-ДЫң бауыр — су мен минерал заттарыньщ қоймасы деуі осыған °аиланысты. Бауырдың витаминдер алмасуында да зор мəні бар: мұнда А витамині түзіледі; майда еритін басқа витаминдердің (А, Д, Е, К) алмасуы да осында өтеді. Кейбір витаминдер бауырда қор болып жиналады да мұндағы химиялық реакцияларға қатысады (мыс., В тобындағы витаминдер, С, РР т. б.). Екінші бір вита-миндер (Вь В2, В6) осында фосфорланады. Бауыр — қан жүйесінің маңызды бөлігі (Г. Ф. Ланге). Ол қан түзілуіне қатысады (баланың құрсақта дамуы кезеңінде), қан айналысына, қан клеткаларының ыдырауына (Купфер клеткала- •- ры, əсіресе эритроцит пен тромбоцит гемолизі, фагоцитоз), қан-ның денеге таралуына (қан қоймасы) қатысады. Бауыр қан коймасы ретінде қан айналсындағы барлық қанның 20—30%-ін тамырға айдап шығарып отырады. Оның бұл қызметі əсіресе қансырағанда жəне басқа жағымсыз жағдайда байқалады. Бауыр жүрек-қан тамыр жүйесінің қызметіне (қан тамырының тонусы, серпінісі, жүректің жиырылу жиілігі т. б.) үлкен əсер етеді. Бауыр дененің қорғаныс қызметіне қатысады, инмундық жүйенің негізгі бөліктерінің бірі (иммунопоэз бен иммунды реак-цияларды реттейді). Бауырда қармауыш денелер ү — глобулин т. б. түзіледі. Фагоцитоз'іске асырылады. Нəрестенің құрсақта дамуы кезеңінде В — лимфоциттер, əсіресе Т — супрессорлар пайда бо-лып, жетіледі, қанға ауысады, мұнда иммундық жүйені басатын гуморальдық факторлар түзіледі. Бауыр — экскреторлық ағза — кейбір заттар өтпен бірге сыртқа шығарылады.' Бауыр— уыт қайтарғыш ағза — денеде пайд-а болған (эндогенді) жəне сырттан келіп түскен (экзогенді) əртүрлі улы заттар мен токсиндерді (олардың ішінде дəрілер де бар) бейта- раптайды. Бауырда ыдырау, жаңа қосылыстар түзілу арқылы гор-мондар (инсулин), глюкогон, АДГ, тироксин т. б. күшін жояды. Бауыр жылу реттеу процесіне катысады, Бауыр пигменттер (бояулы затар) алмасуына қатысады. Аталған қызметтер бауырдың шын мəнісінде гомеостаз бен гомеокинезді қамтамасыз ететін аса маңызды ағза екенін көрсетеді. жүктеу/скачать 0,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|