М080 – «Биология» Құстар туралы жалпы сипаттама Құстар лат. Aves



бет1/3
Дата27.11.2023
өлшемі3,13 Mb.
#129689
  1   2   3

Құстардың ішкі және сыртқы құрылысы
М080 – «Биология»
Құстар туралы жалпы сипаттама
Құстар (лат. Aves) — омыртқалы жануарлар тип тармағының бір класы. Құстардың эволюциялық даму сатысы 4 кезеңге бөлінеді:
алғашқы құстар – археоптерикс;
тісті құстар;
қырсыз жалпақ төстілер – түйеқұстар, киви, пингвиндер;
қырлы төсті құстар.
Құстар — жылықанды омыртқалы жануарлар (омыртқасы бар жануарлар). Олардың қауырсындары жылуды сақтауға және ұшуға көмектеседі. Олар артқы екі аяқтарымен жүреді, ал алдыңғы аяқ-қолдары қанаттарға айналған. Құстардың барлығы жұмыртқа салады. Құстардың денелері жеңіл болғанымен, мықты және ұшуға ыңғайлы болады. Дегенмен ұшпайтын құстар да кездеседі.
Құстың денесі бас, қозғалмалы мойын, тамшы тәрізді торсық және аяқ-қолдардан тұрады. Тері бездері болмағандықтан тері жұқа және құрғақ. Көптеген құстардың қызмет ететін безі барқауырсындарды майлау - кокцигеальды. Ол әсіресе суда жүзетін құстарда жақсы дамыған. Безден бөлінетін құпия қауырсындардың серпімділігін сақтауға қызмет етеді және олардың ылғалдануына жол бермейді. Кейбір түрлерде (түйеқұстар, тотықұстар, көгершіндер, торғайлар) майлау қызметін арнайы ұнтақты қауырсындар атқарады, олар үзілген кезде ұнтақ түзеді.
Құстардың сыртқы құрылысы
Құстардың тұмсығында, аяқтарында, басында әртүрлі өсінділер болуы мүмкін. Құстардың кейбір түрлерінде (мысалы, жыртқыш құстар мен тотықұстар) тұмсықтың түбі жұмсақ балауызбен жабылған. Аяқтарда пластиналар, жиектер, қабықшалар болуы мүмкін.
Құстардың сыртқы және ішкі құрылысы өмір сүру салтына тікелей байланысты. Дененің пішіні, басы, табандары мен құйрығы, қанаттары өте әртүрлі болуы мүмкін. Мұның бәрі тіршілік ету ортасына және тағамның қалай алынатынына байланысты.
Құстардың сезім мүшелері
Құстардың есту органдары ішкі және ортаңғы құлақтан тұрады. Бірақ, құстардың құлақ қуысы рептилилердікінен гөрі күрделі. Евстахиев түтігі жұтқыншақ қуысына жалпы бір тесікпен келіп жалғасады. Есіту сүйегі біреу болады, дабыл жарғағы тері жамылғысының астында, сыртқы құлаққа ұқсас ояздау жерге орналасқан. Кейбір түн құстарында бұл ояз жердің қуысы үлкен, оның айналасында дыбысты күшейтуге бейімделген жұқа тері қабаты болады. Құстар жақсы естиді. Құстардың құлағы, көзімен бірге негізге сезім органдары болып саналады.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет