Жыныс мүшесі шағылыстыру (қосылу) ағзасы болып саналады, ол түбірден, денеден және бастан тұрады.
Жыныс мүшесінің тері қатпары (күпек) бұқа мен қошқарда, текеде, қабанда және аталық (төбет) итте тері қуысы болып табылады.
Ұрық жолы (тұқым жолы) – ұзын түтікшеден тұрады, олар оң және сол ұрық жолдарына бөлінеді.
Шәует бауы шырыш қабатымен жабылған ұрық жолынан, қан тамырларынан, жүйке және бұлшық ет талшықтарынан тұрады. Ол аталық бездің сағағынан басталып, шапқа дейін созылып жатады.
Аталық жыныс бездері – ұманың ішінде орналасқан жұп без.
Ен сағағы(қосалқысы) бұқада, қошқарда және текеде, ол аталық жыныс безінің каудальдық шетінде, ал айғырда, қабанда және итте жыныс безінің дорсолатеральдық бетінде жатыр.
Еркек малдың жыныс органдарына ұма, ен, ен қосалқысы, ұрық түтікшелері, қосымша жыныс бездері, жыныстық мүше (қаса, қамшы, шыбық, шүкі) және күпек жатады сурет). - А – айғырда; Б-бұқада; В-қошқарда; Г-қошқарда. 1-көпіршік бездері; 2-баданалық без; 3-купер бездері; 4-жыныстық мҥше (пенис); 5-ҧма; 6-ен қосалқысы; 7-ен; 8-кҥпек; 9-жыныстық мҥшенің басы; 10-ұрық жолы; 11- ен бауы; а-бүйрек; б-несеп ағар; в-тік ішек; г-қуық; д-несеп жыныс арнасының пенистік бөлігі.
Аталық мал жыныс мүшесі
14.9.16
Ен бауы (funісulus sреrtаticus)- сірлі қабық ішінде орналасқан ұрық жолынан, қан тамырларынан, жүйкелерден және бұлшық ет талшықтарынан тұрады. Ол еннен және ен қосалқысынан басталатын, бау терізді орган, ол шап өзегіне бағытталады. Оның ұзындығы бұқада 20 25 см. Ен бауында әлсіз дамыған бұлшық ет талшықтары бар, олар енді көтергіш етті (m. сrеtаster іntеrnus) түзеді. Ен бауының ішімен өте иректелген ішкі, ендік артерия (а.sреrtаtіса іntеrnа) және ендік вена (V. sреrtаtіса іntеrnа) өтеді.
