Мадина Бұршақтар түқымдасы- ньщ 120 мындай түрі бар 490 туысы бар, олардың
жүктеу/скачать 21,37 Kb.
|
Сөзі
| Т ^ а(5) ^ 03+(2) ^(9)+1 G r
Жемісі боб, ол не ішінде дәні көп екі жақтауы арқылы қақырайтын (ашылатын) немесе ішінде бір-бірден ғана дәндері болатын бөліктерге бөлінген, не бір жемісті қақырамайтын болып келеді. Дәндерінің құрғақ салмағына шаққанда ондағы белоктың процентгік мөлшері өте жоғары: асбүршақта (горох - Pisum) 34% дейін, ноқатга (нут -Сісег) $1%, люпинде (Lupinus) 61%-ке дейін болады. Тамаққа пайдаланылатын белоктың сапасы бойынша бірінші орында фасоль (Phascolus) мен жасымық (чечевица —Lens) түрады. Белоктардың қүрамын- да адамдар мен малдарға аса қажетгі аминокислоталар болады. Бүршақтар түқымдасының көптеген түрлерінің ха- лық шаруашылығында маңызы аса зор. Олар азықтық, жем-шөптік, бал жинайтын, сәндік, дәрі-дәрмектік т.б. өсімдіктердің топтарын қүрайды. Бүршақтар түқымдасының азықтық, жем-шөптік сапасы кейде олардың құрамында глюкозидтердің немесе алколоидтардың көп мөлшерде болуына байланысты біршама төмендейді (люпин). Беде туысы Барлық жапырақтары күрделі-үш жапырақшасы бар барлық жапырақтар-шөптесін өсімдік-Барлық жапырақшалар (тудан басқа) төменгі бөлігінде бірге өседі-түрі: Королла ақ немесе қызғылт — бұтақтары бар гүлдер-тостағанша тұрақты, екі ерінді емес-тостағаншаның жоғарғы екі тістері қалғандарына қарағанда ұзын; педикельдер тостағанша түтігінің ұзындығына тең немесе одан ұзын; жапырақтары тек тамырларда жалаңаш немесе түкті-гүлдер ақ, сабағы сусымалы. Бір қарағанда, жорғалаушы беде таулы беде сияқты. Олардың арасындағы айырмашылық мынада: тау жоңышқасы-биік өсімдік, 30 сантиметр және одан жоғары, сабағы тығыз және қалың, қалыңдығы 3 миллиметр, гүлшоғыры тығыз, толтырылған. Жапырақтары ұзартылған, тар, өрнегі жоқ. Беде-өсімдік төмен, биіктігі 10 сантиметр, сабағы жұқа, шамамен 1 миллиметр, гүлшоғыры борпылдақ, одан гүлдердің жартысы жұлынған сияқты. Жапырақтары қайтадан жұмыртқа тәрізді, кішкентай, жапырақтың жоғарғы жағы батып кеткен, жапырақта ашық түсті өрнек көрінеді. Сіз беде барлық түрлерін бірден глоссарийден көре аласыз. Гүлдер диаметрі 2 см сфералық бастарда жиналады. жас гүлшоғырлар салыстырмалы түрде тығыз, бірақ біртіндеп борпылдақ болады. Тудан басқа барлық жапырақшалар төменгі бөлігінде бірге өседі. Мамырдан қыркүйекке дейін гүлдейді. Гүлдер ақ, кейде қызғылт реңктері бар, бірақ қызғылт түс солып немесе бүлінген жапырақшалармен байланысты болуы мүмкін. Гүлденген гүлдер қоңырға айналады және тозаңданбаған гүлдерге қол жеткізуге мүмкіндік береді. Гүлдердің гүлденуі төменнен жоғарыға қарай жүреді. Осы ерекшелікке байланысты гүлшоғыры жұлынған болып көрінеді. жүктеу/скачать 21,37 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|