Максаты: Жай және ондық бөлшектер туралы ұғым қалыптастыру


Бөлшектердің бұл түрлері қандай кіші түрлерге ие?



бет2/3
Дата10.03.2023
өлшемі71,5 Kb.
#72777
1   2   3
Байланысты:
ондық бөлшек 27.12 20ББ-1

Бөлшектердің бұл түрлері қандай кіші түрлерге ие?


Олар зерттеліп жатқандықтан, хронологиялық тәртіппен бастаған дұрыс. Жай бөлшектер бірінші орында. Олардың ішінде 5 кіші түрді бөліп көрсетуге болады.
Дұрыс. Оның алымы әрқашан бөлгіштен кіші болады.
Қате. Оның алымы азайғыштан үлкен немесе оған тең.
Қайталанатын / азайтылмайтын. Бұл дұрыс немесе бұрыс болуы мүмкін. Тағы бір маңызды нәрсе, алым мен бөлгіштің ортақ көбейткіштері бар ма. Егер бар болса, онда олар бөлшектің екі бөлігін де бөлуі керек, яғни оны азайтуы керек.
Аралас. Бүтін сан оның әдеттегі дұрыс (бұрыс) бөлшек бөлігіне тағайындалады. Және ол әрқашан сол жақта тұрады.
Құрама. Ол бір-біріне бөлінген екі бөлшектен құралады. Яғни, оның бірден үш бөлшек белгісі бар.
Ондықтардың тек екі ішкі түрі бар:
соңғы, яғни бөлшек бөлігі шектелген (соңы бар);
шексіз - ондық бөлшектен кейінгі цифрлары аяқталмайтын сан (оларды шексіз жазуға болады).

Ондық бөлшекті жай санға қалай түрлендіруге болады?


Егер бұл ақырлы сан болса, онда ережеге негізделген ассоциация қолданылады – қалай естісем, солай жазамын. Яғни, оны дұрыс оқып, жазу керек, бірақ үтірсіз, бірақ бөлшек сызықпен.
Қажетті бөлгіш туралы кеңес ретінде оның әрқашан бір және бірнеше нөл екенін есте сақтаңыз. Соңғысы қарастырылып отырған санның бөлшек бөлігіндегі цифрлар қанша болса, сонша жазылуы керек.
Ондық бөлшектердің толық бөлігі жоқ, яғни нөлге тең болса, оларды жай бөлшектерге қалай түрлендіруге болады? Мысалы, 0,9 немесе 0,05. Көрсетілген ережені қолданғаннан кейін нөлдік бүтін сандарды жазу керек екен. Бірақ ол көрсетілмеген. Тек бөлшек бөліктерін жазу ғана қалады. Бірінші сан үшін бөлгіш 10, екіншісі үшін 100 болады. Яғни, көрсетілген мысалдарда жауап ретінде сандар болады: 9/10, 5/100. Оның үстіне, соңғысын 5-ке азайтуға болады. Сондықтан оған нәтиже 1/20 жазылуы керек.
Ондық бөлшектің бүтін бөлігі нөлден өзгеше болса, одан жай бөлшек қалай жасалады? Мысалы, 5.23 немесе 13.00108. Екі мысал да бүтін бөлікті оқып, оның мәнін жазады. Бірінші жағдайда бұл 5, екіншісінде 13. Содан кейін бөлшек бөлікке өту керек. Олармен бірдей операцияны орындау қажет. Бірінші санда 23/100, екіншісінде 108/100000 бар. Екінші мәнді қайтадан азайту керек. Жауабы аралас бөлшектер: 5 23/100 және 13 27/25000.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет