«Мал шаруашылығы объектілеріндегі санитариялық гигиеналық нормалары»
Дәріс №1. Пәнге кіріспе. Мал шаруашылығы объектілерін технологиялық жобалау нормалары.
Мал қораларын жобалап және салу кезінде аса көңіл бөлетін жағдай, онда орналасатын малдарға қолайлы жәні мал азығын үнемдеуге, технологиялык, процесстерді (желдету, азықтандыру, көң шығару т.б.) механикаландыруға, мал дәрігерлік, архитектуралық және өрттен сақтандыру ережелеріне сәйкес келетіндігін бақылау. Сондықтан, мал қораларын жобалау және оны салып тұрғызу кезінде мал мамандарының қатысуы міндетті болып есептеледі. Себебі олар құрлысқа қолайлы жер тандау, оған да керекті жобаны таңдап алу, керек құрылыс материалдарының гигиеналык, қасиеттеріне қарап, алмастырмай пайдалануын, аяқталған объектілерді дер кезінде қабылдауды т.б. қадағалаулары қажет.
Яғни мал мамандары жобалаудың және құрылыс салудың негізгі нормативі құжаттарын білулері, құрылыс сызбаларын, олардың белгілерін ажыратып оқи алулары керек. Сондықтан болашақ мал мамандарына алғашқы бастан қораларды жобалап салудың негізгі нормативті құжаттармеі танысу болып есептеледі.
Жоба деп белгілі бір объектіні жаңадан немесе қайта салып тұрғызудан бұрын жасалатын, құрамында технологиялық есептері, сызбалары, анықтама хаты, бағалау жұмыстары, (смета) техникалық-экономикалық негізі көрсетілген құжаттардың жинагын айтады.
Дәріс №2. Жоба түрлері, жобаларды дайындау тәртібі, жобалаудың сатылары.
1. Жобаның түрлері және оларға сипаттама.
2. Жобаның құрамы. Анықтама хат және оның негізгі бөлімі.
1. Мал қораларын салу үшін типті (біркелкі) және жекелеме (индивидуальды) жобалар пайдаланады. Бір объектіні тұрғызуға ғана арналған жобаны - жекелеме жоба деп атайды. Олар ерекше халықтық (музейлер, театрлар, спорт үйірмелері, өндіріс орындары т.б.) құрлыс объектілерін салуға арналады. Ал басқа объектілер (тұрғын үйлер, мектеп - бала бақшалары, мал қоралары т.б.) көп тараған типті жобалармен салынады.
Сондықтан типті жоба деп - конструктивті шешімдері жақсартылған, индустриализациялау және экономикалық талаптарға сәйкестірілген бір емес бірнеше рет қайталап салатын құрылыстарға пайдалануға болатын жобаны айтады.
Типтік жобаларды табиғат және климаты әртүрлі аймақтарға арнап дайындайды, бірақ олар құрылыс салынатын жерлерге байланыстырып жасалмайды. Сондықтан әрбір типтік жобаны, көбінесе салғызушы, мал мамандары салынатын жерге байлаулары қажет, яғни, ол объектіні жер бедеріне, жарық, жел бағытына, басқа өндіріс орындарына, электр, жылу жүйелеріне, жайылым, азық қоры, су көздеріне байланыстырып құрлыстың іргетасын құру.
Онымен қоса типтік жобаны құрылыс салуға пайдалану, оны жобалауға кететін уақытты үнемдеуге және құрылыстың сапасын жақсартуға мүмкіндік туғызады. Типтік жобалар объектілерді түрғызуға көбінесе зауаттарда дайындалған, размерлері мен типтік размерлері азайтылған бөлшектерді (конструкцияларды) пайдалануға қолайлы болады.
Кейбір жағдайларда (қораның құрылыс материалдарының қасиеттерінің қорада малдарды ұстау жүйелерінің- бос ұстау, байлау, клеткада ұстау т.б.) малдардың организміне және олардан алынатын өнімнің сапа-санына нендей әсер ететіндігін зерттеу үшін экспериментал (тәжірибе) жобалар жасалады.
Ондай жобалар белгілі бір уақытқа дейін (тәжірибе мезгіліне байланысты) пайдаланылады да, одан соң пайдалы, жарамды болса типтік жобаға айналдырып көптеп шығарады, ал пайдасыз, жарамсыз болса, айналымнан шығарып тасталады.
2. Әрбір жобаның өндірістік бағытына байланысты өз таңбасы - номері болады. Мысалы, ірі қара малдарына арналған қоралардың жоба номері 801, шошқаның - 802, щ - 803 т.б. етіп белгіленеді де, оған сызықша арқылы косымша реттік (сандық) номерлері қосылады.
Жоба күрделілігіне (объектінің) қарап бір немесе бірнеше альбомдардан тұрады. Неғұрлым күрделі болса, солғұрлым жоба көп альбомды болады, ал жобаның құрамы туралы түсінік әр альбомның алдыңғы бетіне үлкен әріппен жазылып көрсетіліп отырады.
Әр жобаның үш негізгі бөлігі болады.
1. Анықтама хат.
2. Жұмыстық сызбалар (құрлыс, архитектуралы сызба)жұмысшылар, мамандар, оларды оқытып,
3. Сметалык, документ (ағалық құжаттар).
Өте күрделі объектілердің жобаларының әр қүрлі архитектуралары сызбаларында да осындай үш бөлімдер болуы мүмкін.
Жобамен танысу барысында ең бірінші оның анықта хатын оқып талдау жасау қажет. Өйткені, жобаның анықта хаты оның негізгі түсінік беретін бөлімі болып есептеле Анықтама хаттың маңызы - ол жобаның барлық бөліг технологиялық процесстері мен конструктивті шешімдеріне толықтай түсінік береді.
Анықтама хат мынандай бөлімдерді қамтыйды:
1. Жалпы бөлім.
2. Архитектуралы - құрылыс бөлімі.
3. Техникалы - экономикалық бөлім.
4. Технологиялық процесстер бөлімі.
5. Құрылысты салу және ұйымдастыру бөлімі.
6. Электрлендіру, жылыту, желдету бөлімі.
Бұл бөлімде әрбіреуі жобада жеке бөлім боп, немесе бірігіп кездесулері мүмкін. Мысалы: жалпы бөлімде жоба бойынша салынатын құрылыстың қуаты, бағыты, сыйымдылығы, қай аймаққа негізделген, не өндіреді, сыртқы ауаның суық мезгілдегі орта температурасы, қар-жауын түсімі, жер асты суларының қашыктығы т.б. болса, құрылыс бөлімінде нтізгі жобаның шешімдері, әсіресе ондағы жарықтандыру, ауа алмастыру, құрылыс бөлшектерінің материалдарын шіруден ден, көгеру, тат басудан сақтандыру шаралары, қосымша құрылыс жабдықтары, бөлмелері т.б. көрсетіледі.
Қораны жылыту, желдету және ауа құрамын жақсарту шараларын, ондағы температура, ылғалдылық және зиянды газдардың артық мөлшерін қалыптастыру жолдары есептеп шығарылады. Ол қорадан әр сағатта қанша ауа шығарылып (немесе кіргізіліп) отыруға, жылдың қай мезгілінде қандай жылыту көздерін пайдалануға болатындығын көрсетеді.
Объектіні сумен қамтамасыз ету және көң тазалау, сақтау, заразсыздаңдыру қалай жүреді, оған тәулігіне қорада тұратын уақытына, мал басына байланысты қанша су керек және оның қоры қандай, қалай анықтайды т.б. қаралады.
Құрылысты салуды ұйымдастыру бөлімінде де оларда жүргізілетін жалпы жұмыстардың түрлері, оларға қажет жұмысшылар, мамандар, оларды оқытып, үйрету жолдары, қай бөлігін қай мезгілде салып, қай уақытта пайдалануға қосу керектігін т.б. көрсетіледі.
Достарыңызбен бөлісу: |