214
«Уақыт мөлшері» ұғымының тарихи парадигмасы
Түркілік кезең
Қазақ әдеби тілінің даму кезеңдері
V–IX ғғ.
X–XII ғғ.
XIII–XIV ғғ.
XV–XVIII ғғ.
XIX–XX ғғ.
С-ы
Л
екс
ика
л
ық
дең
ге
й
Зат есім
йыл, өдүшке, күн,
түн (4)
көш,
иыл,
тадұн,
бұрұң, күн, тыдзын
(6)
ал-ауқат, фурсат, умур, са’ат, күн, йыл, йаш, іч, апта,
һафта, аср, әндәзә, адінә, дәһр, махак, рузгар,
муддат, вақыт, гәз (19)
ғұмыр,
ай,
алтысында,
жетісінде (4)
ғасыр, жыл, ай, тәулік, күн, түн, сағат, минут, секунд, былтыр, биыл, келер жылы, кеше,
бүгін, ертең, жаз, қыс, көктем, күз т.б. (20)
53
Сын есім
узун, улуғ, ырақ,
ілк (4)
ұзақ, ұзұн, иақын,
иырақ, иағұқ, кібе,
бүте (7)
узун, аз, улу, кічі, өкүш, артуқ, көб, қысқа, мәңгіліг,
йарым, узақрақ (11)
үлкен, қыршын,
аз-ақ, жас (4)
ұзақ, қысқа, көп, аз, артық, шекті, шексіз, шұғыл, көне, ескі, жас, кәрі, үлкен, кіші,
қазіргі, ежелгі, байырғы, ілкі т.б. (18)
44
Сан есім
Есімдік
анта, анчып, қаш,
нече (4)
андин, анчунан, нича, неча ким, хамиша, анчақ,
түкәл, ніча (9)
мынша (уақыт), мынанша (уақыт), осынша (уақыт), неше, қанша (5)
18
Достарыңызбен бөлісу: