Маралбек ермұхамет



Pdf көрінісі
бет176/184
Дата16.03.2022
өлшемі5,92 Mb.
#28114
1   ...   172   173   174   175   176   177   178   179   ...   184
  Құрылымдар 
(конструкция)
 
 
бір үгүм иармақ (1) 
бир чингал алтун, йетмиш қат 
хала,  10  хантар  алтын,  йүз 
түман (4) 
туырлықсыз қара үй (1) 
 
мың  теңгелік  ет,  он  мың  теңгелік 
аяқкиім, бір сәрі алтын т.б. (4) 
10 
 
 

33 
52 
36 
110 
237 
 


218 
 
«Сапа» ұғымының тарихи парадигмасы 
 
Түркілік кезең 
Қазақ әдеби тілінің даму кезеңдері 
V–IX ғғ. 
X–XII ғғ. 
XIII–XIV ғғ. 
XV–XVIII ғғ. 
XIX–XX ғғ. 
С-ы 
Л
екс
ика
л
ық 
дең
ге
й
 
Зат есім 
 
бағыр, қап (2) 
көп  забандаразлық,  әндәзә,  бақыр, 
алтун, махак, ід (6) 
тал,  терек,  қыл,  сырық,  дәреже,  күміс, 
алтын,  пұл,  жібек,  жүн,  бадан,  бура, 
емен, болат, арғымақ, атан, арлан (17) 
тал,  терек,  қыл,  күміс,  алтын,  емен,  болат,  қорғасын, 
шойын т.б. (9) 
 
34 
Сын есім 
улуғ,  иінчге,  йоған, 
йаблақ, 
қатығды, 
учруғлуғ, үзе (7) 
бедүк,  ұлұғ,  бүтүн,  ызұқ, 
сайрам,  әдіз,  едзіз,  ағыр,  алп, 
алпағұт, қыз, қырт, иап, иарым, 
иүксек,  теиіз,  тең,  топұнлұғ, 
алынлығ, ұларлығ (19) 
улуғ,  зурбазуйлықдур,  көрүглүг,  көп, 
улу,  аз,  артуқ,  көп,  мунаввар, 
хабибуллах, бәдік, аһл,  улу, ушақ (14) 
кем,  арыстандай,  тең,  тар,  артық, 
мортық,  түгел,  жақсы,  жаман,  қыршын, 
сом,  жүйрік,  қатты,  ауыр,  ару,  жалсыз, 
малсыз,  жұлындай,  аталы, атасыз, қаба, 
тоқал,  тұрымтайдай,  болмашыдай,  сом, 
жуан,   салуалы, жабағылы, сазандай (30) 
жақсы, жаман, артық, кем, үздік, текті, тексіз, сом, жуан, 
тең, тар, кең, ару т.б. (16) 
 
 
82 
Сан есім 
 
 
 
 
 
 
Есімдік 
 
түгел (1) 
анчунан,  неча,    аныңтег,  мундағ, 
мунтег (5) 
 
Қандай? Мұндай (2) 
 

Етістік 
 
 
өлчү, улғай (2) 
бұдырайған, асу (2) 
 

Үстеу 
ынча (1) 
тес, аррығ, шым, қоп, шам (5) 
биғайат, көп, асры, не түрлү, ким асрү, 
бәғайат, өтә, хасә, іңән, мунча, анһама 
(11) 
қас, кілең (2) 
өте,  тым,  ерекше,  айрықша,  әлдеғайда,  анағұрлым, 
біршама,  біраз,  недәуір,  әжептәуір,  бұнша,  бұншама, 
бұншалық,  бұншалықты,  мұнша,  мұншама,  мұншалық, 
мұншалықты, 
осынша, 
осыншама, 
осыншалық, 
осыншалықты,  онша,  оншалық,  оншалықты,  сонша, 
соншама, соншалық, соншалықты т.б. (29) 
 
 
39 
Шылау 
 
 
теглі (1) 
ақ (көп-ақ, аз-ақ) (1) 
-да, -де (1) 

Көмекші сөз 
 
 
 
 
қарағанда, гөрі т.б. (2) 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   172   173   174   175   176   177   178   179   ...   184




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет