Өздік жұмыстарының негізгі түрлері: оқулықпен жұмыс, тексеру, бақылау, рефераттар мен баяндамалар жасау, тест жұмысын орындау болып табылады.
Оқушылардың өз бетімен жұмысын қалыптастыру оқушының пәнге деген қызығушылығынан және қажеттілігінен туады.Өз білімін көтеру жекелеген оқушылардың өз бетімен жұмыс істеу дағдысын дамытып,шығармашылық белсенділігін арттырады. Оқушыны ұшқыр ойлауға,тез шешім қабылдауға дайындайды. Әзіл есептер шығару арқылы қарапайымнан күрделіге қарай көңіл аудару керек.Бірте-бірте ақыл-ойды жетілдіруге көмектесетін есептерді шешуге әкеледі.Осы арқылы баланың өзіндік көзқарасы қалыптасып,өзіне деген сенімі артады.
Оқушылардың өз бетімен жұмысын қалыптастыру оқушының пәнге деген қызығушылығынан және қажеттілігінен туады.Өз білімін көтеру жекелеген оқушылардың өз бетімен жұмыс істеу дағдысын дамытып,шығармашылық белсенділігін арттырады. Оқушыны ұшқыр ойлауға,тез шешім қабылдауға дайындайды. Әзіл есептер шығару арқылы қарапайымнан күрделіге қарай көңіл аудару керек.Бірте-бірте ақыл-ойды жетілдіруге көмектесетін есептерді шешуге әкеледі.Осы арқылы баланың өзіндік көзқарасы қалыптасып,өзіне деген сенімі артады.
Мектеп оқушыларының өз бетінше жұмыстарын ұйымдастырудың басты формасы-жұмыстарды орындау,ептілік,іскерлік,шеберлік дағдысын дамыту.Бұл үшін төмендегідей тиісті талаптарды орындауға тура келеді:
Оқушылардың өзіндік жұмысын ұйымдастыру мұғалімнен шығармашылықты, шеберлікті, жоғары методикалық дайындықты талап етеді. Өзіндік жұмысты ұйымдастырудың негізгі шарттары мыналар:
Оның орындалуы жайлы оқушыларға нұсқау беру керек;
Мұғалімнің басқаруымен оқушылардың дербестігінің өзара байланысы - олардың жұмысты өз еркімен және қолдарымен істеу, оған әсер ететін мотивтер;
Өзіндік жұмыс барысында орындалатын есептердің мазмұнын оқушы түсінуі керек;
Оқушылардың оқудағы танымдық ізденімпаздығы мен белсенділігін қалыптастыру проблемаларын іс-жүзінде шешудің әртүрлі жолдары бар:
04
Оқу іс-әрекетін өздігінше бақылауды дамыту
01
Танымдық іс-әрекеттің дербестігін қалыптастыратын өзіндік жұмысты ұйымдастыру
02
Танымдық іс-әрекеттің тәсілдерін қалыптастыру
03
Іс-әрекеттің бағдарлаушылық негізін құрайтын жалпылама білімдер енгізу
Мысал:
Бірдей жеті бөлке нанды 12 адамға қалайша тең бөліп беру керек?(Бір бөлке нанды 12-ге бөлуге болмайды).
Жауабы: үш нанды төрт тең бөлікке бөліп,қалған төртеуін үш тең бөлікке бөліп кесу керек.
Сонда әрбір адамға наннан келетіндей 12 тең үлеске бөлінеді.
Қорыта келгенде,оқушылардың өз бетімен орындайтын жұмыстары: