Математиканы оқыту педагогикалық ғылым ретінде
жүктеу/скачать 436,5 Kb.
|
| БИЛЕТ № 10
Сабақ және оның құрылымы. Сабаққа қойылатын талаптар. Сабақ – орта мектепте оқу-тәрбие жұмысын ұйымдастырудың негізгі түрі. Сабақ оқыту жұмысын ұйымдастырудың мақсатын, мазмұнын, оқытудың әдістері мен жабдықтарын сипаттайды. Негізгі сипаттамалардың ішінде сабақтың мақсаты негізгі роль атқарады. Оқушыларға математикалық білім, білік, дағды қалыптастыру – оқытудың білім беру мақсатынан туындайды. Сабақ беру барысында математиканы оқытуды барынша тиімді түрде ұйымдастыра отырып, жалпы, білім, білік, дағдының алыптасуына ықпал жасау керек. Сабақтың құрылымы деп оның тұтастығы мен әр алуан варианттылығын, негізгі көріністерінің сақталуын қамтамасыз ететін сабақ элементтерінің жиынтығын айтады. Сабақтың құрамдас бөліктері өзара тығыз байланысты болады және белгілі тәртіпте жүзеге асырылады. Сабақ құрылымы қойылған мақсатқа, оқу материалының мазмұнына, қолданылатын оқу әдістері мен тәсілдеріне, оқушылардың дайындық деңгейіне және оқу процесінде сол сабақтың алатын орнына байланысты анықталады. Сабақ құрылымы әр алуан болады. Тіпті параллель сыныптарда өткізілетін сабақтардың құрылымы бір-бірінен өзгеше болуы мүмкін. Жоғарыда көрсетілген факторларға байланысты сабақтың құрылымы ұдайы өзгеріп, сыныпқа бейімделіп тұрады. Әр сабақта әрбір мұғалімнің өзіне тән қолтаңбасы көрінеді. Мысалы, құрама сабақ мынадай жоспарда жүргізілуі мүмкін: 1) ұйымдастыру кезеңі; 2) үй тапсырмаларын тексеру; 3) өткен материалдарды қайталау; 4) жаңа материалды өту; 5) өткен материалды баяндандыру; 6) үйге тапсырма; 7) қорытындылау, бағалау. Алайда бұл жоспарды ұдайы сақтауға болмайды, сыныптың ерекшелігіне, оқушылардың дайындық дәрежесіне және т.б. факторларға байланысты ол өзгеріп, кемелдендіріліп отырады. Жалпы құрылымның әрбір бөлігі өзінің мазмұны және көлемі бойынша, тіпті кең мағынада қарастырылады. Мысалы, бұрын алған білімін қайта еске түсіру қажеттігін көрсету және амалдар тәсілдері тек бұрын алған білімін жай еске түсіріп қоймай, оны жаңа жағдайларға пайдалану оқушының танымдық белсенділігін арттыруға, білімнің меңгерілуін тексеруге қолдану т.б. сияқты мәселелерден тұрады. Жалпы дидактикалық құрылымның бөліктерінен оқытудың әр алуан тізбектік, әр алуан байланыстағы барынша нақты үрдісін аламыз. Математика сабағының құрылымы ұғымын пайдалана отырып, көптеген мүмкін жағдайлар ішінен сабақтың негізгі кезеңдерін бөліп аламыз: 1. Сабақтың мақсатының қойылуы; 2. Жаңа материалмен таныстыру; 3. Жаңа материалды бекіту, а) ақпаратты еске түсіру және сондағы әрекеттің тәсілі; б) білімін көтеру, оны шығармашылықпен қолдана білу; 4. Оқушының білім, білік дағдысын тексеру; 5. Алынған білімді жүйелеу және жалпылау (тақырып, тарау бойынша). Сабақтың құрылымын талдағанда сабақтың мақсаты басты роль атқарады. Сабақтың мақсаты оның құрылымын анықтайды және сабақтың кезеңдерінің арасындағы байланысты орнатады, сабақтың бір бүтіндігін қалыпқа келтіреді.
Математикалық дәлелдеулердің құрылымы. Әрбір адам өз ойын білдіру кезінде осы мәселе туралы түсінігі бар екенін сенімді түрде жеткізуге тырысады.ал фараби аристотельдің шығармаларына берген түсініктемелірнде дәлелдеуді логиканың негізі деп атап көрсеткен. Дәлелдеу дегеніміз ақиқат және қарастырылып отырған пайымдаумен байланысқан тұжырымдар арқылы қандай да бір тұжырымның ақиқаттығын негіздеудегі логикалық тәсілдердің жиынтығы. Үш бөлімнен тұрады: тезис, аргументтер, демонстрациялау немесе дәлелдеудің формасы. Тұжырымды дәлелдеу барысында дәлелдеменің мынандай ережелерін сақтау қажет: тезис логикалық тұрғыдан анықталған дәл, нақты пайым болып, дәлелдеудің дұрыс немесе бұрыс көрсету барысында өзгеріссіз қалпын сақтайды; аргументтердің ақиқат, тезистік дұрыстығын негіздейтін дәлелдер бір біріне қарама қайшылыұсыз болу қажет; аргументтердің ақиқаттығы тезистен тәуелсіз, өз алдына дәлелденуі; тезис аяқталған, әрі оның ой қорытуларын жалпы ережелері бойынша аргументтерден логикалық немесе қосалқы дәлелдеудің ережелеріне сәйкес алынуы, яғни оның дәлелдеуі толық болуы қажет. Тура және қосалқы дәлелдеулер болып бөлінеді. Есепті тура дәлелдеу дегеніміз логикалық ережелер бойынша тезис шығатындай нақты аргументтерді табу болып табылады. Қосалқы дәлелдеу тезистердің ақиқаттығын береді, яғни антитезистің, тезиске қарама қарсы тезистік қатесін көрсетеді. Дәлелдеу келесі схема бойынша жүргізіледі: дәлелденетін тезис болатын мүмкіндіктен барлық басқа мүмкіндіктер бірінен соны бірі алынып тасталынып отырады. Математикалық дәлелдеу – бастапқы аксиома, анықтама, бұрын дәлелденген теорема немесе дәлелденген теореманың шартынан қорытындыға келетін логикалық салдарлар тізбегі болып табылады. Мектеп математика курсында теоремаларды дәлелдеу туралы мәселе көтерілгенде мынадай мәселелерге назар аударуы керек: теореманың мазмұнын түсіну; теореманың шарты мен қорытындысын дәл анықтау; дәлелдеудің идеясын білу; дәлелдеуді жүргізу; теореманың қажеттілігін, оның орны мен ролін түсіну; теореманы басқа теоремаларды дәлелдеумен есептер шығаруда қолдану; Біз бұл жерде дәлелдеу жүргізу үрдісіне тоқталамыз. Теореманың қорытындысын дәлелдеу үшін бір немесе бірнеше қорытындылар тізбегін жасауға тура келед Есеп. жүктеу/скачать 436,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|