ПƏН БОЙЫНША ТАПСЫРМАЛАРДЫ ОРЫНДАУ ЖƏНЕ

түрі 
ның 
мақсаты 
мен 
мазмұны 
 
ын 
əдебиетте
р 
мерзімі 
жəне 
тапсыру 
уақыты 
(аптасы) 
түрі 
1 
Кітапхана
лық 
каталог 
ерекшелік
терін 
сипаттау 
танымдық 
қабілетін 
арттыру 
1.4 бөлімін 
қар. 
 
7 -15 – апта 
 
100 
сұрақтар
ға жауап 
беру 
қабілетін 
тексеру 
2 
Реферат. 
(студентт
ердің 
таңдауы 
бойынша 
Тақырып 
бойынша 
баяндама 
өзіндік 
ақпаратт
ық ізденіс 
7-ші апта 
15 - ші апта 
 
100 
Реферат 
жəне 
баяндама 
жасау. 
3 
ОЖСӨЖ 
бойынша 
есеп жəне 
тапсырма
ны 
орындау 
Аналитика
лық жəне 
танымдық 
қабілетте
рін 
дамыту 
ОЖСӨЖ
тақырыбы
на 
қатысты 
əдебиетте
р 
1-15апта 
100 
Жазба 
жұмысы
н тексеру 
4 
СӨЖ 
бойынша 
есеп жəне 
тапсырма
ны 
орындау 
Аналитика
лық жəне 
танымдық 
қабілетте
рін 
дамыту 
СӨЖ
тақырыбы
на 
қатысты 
əдебиетте
р 
1-15апта 
100 
Жазба 
жұмысы
н тексеру 
 
5 
Аралық 
бақылау(əң
гімелесу 
немесе 
тест) 
тексеру 
1.4 бөлімі 
1 – 15 
апта 
15 апта 
100 
Тест 
немесе 
əңгімелес
у 
 
6 
Емтихан 
Білімді 
кешенді 
тексер 
 
 
100 
Тест 
 
4. ПƏННІҢ ОҚУ-ƏДІСТЕМЕЛІК ҚАМТЫЛУ КАРТАСЫ 
 
Пəннің əдебиеттермен қамтамасыз етілу картасы 
Пəн «Кітапханалық каталог» 
(пəн атауы) 
Кредит саны 3 

№
Əдебиет атауы 
Барлығы 
Ескерту 
кітапхана
да 
кафедра
да 
Студентте
рдің 
қамтылу 
пайызы 
(%) 
Электро
нды түрі 
1 2 
3 
4 
5 
6 
7 
1 Савина 
И.А. 
Библиографическое 
описание документа: 
Семиотический 
подход: Учебно – 
метод. Пособие/ И.А. 
Савина; Под ред. 
Н.Б. Зиновьевой.- М. 
: Либерея, 2004. – 88 
с. 
5 
50% 
2 Библиотечные 
каталоги : Учебник/ 
Под 
ред. 
Г.И. 
Чижовой.- 2- ое изд., 
перераб. И доп. – М. 
: Книга, 1977.- 303с. 
2 
20% 
3 Составление 
библиографического 
описания: 
Краткие 
правила. - Изд. 2-
е,доп. - М.: Кн. 
палата, 1991. - 224 с. 
10 
100% 
4
.
.
. 
Сукиасян 
Э.Р. 
Систематический 
каталог: 
Практ. 
пособие. - М.: Книга, 
1990. -186 с. 
2 
20% 
5 Эйдельман 
Б.Ю. 
Библиотечная 
классификация 
и 
систематический 
2 
20% 

каталог- М., 1977. - 
311 с. 
6
Воронько 
К.Л. 
Организация 
библиотечных 
фондов и каталогов: 
Учеб.-М.: 
Книга, 
1981.-328 с. 
1 
10% 
7 Библиотечно-
библиографическая 
классификация: 
Рабочие 
табл.для 
массовых 
б-к.-М.: 
Кн. Палата, 1998.-
320 с 
7 
70% 
 
 
5. ДƏРІСТІК КЕШЕН. 
 
Дəріс №1 
Тақырыбы:
 
Кітапхана 
каталогтарының 
маңызы 
жəне 
оларды 
ұйымдастыру принциптері.
Дəрістің мақсаты:
Кітапхана каталогтарының маңызы жəне оларды 
ұйымдастыру принциптерін 
анықтау. 
Дəрістің мазмұны
: Кітапхана ісі тарихында алғашқы каталогтар. 
Каталогтардың ең маңызды, басты қызметі. 
Қазіргі кітапханада каталогтар барлық кітапханалық іс-əрекеттің негізі 
болып табылады жəне қандай болмасын кітапханалар үшін ең қажет əлемент 
деп есептеледі. Олар кітапхананың қызметтерін жедел жəне сапалы түрде 
орындауда шешуші роль атқарады. 
Каталог-грек сөзі тізім, жиынтық деген мағынаны білдіреді. Кітапханадағы
каталогтардың негізгі қызметі ГОСТ 7.26-80. «Кітапхана ісі» деген 
стандарттағы анықтамаларда көрсетілген. Кітапхана каталогы-белгілі бір 
принципте құрылған жəне кітапхана қорының құрылысы мен мазмұнын 
ашып көрсеткен бір немесе бірнеше кітапхана қорында бар баспасөз 
шығармалармен басқа да құжаттардың жиынтығы. Ал каталогтандыру 
дегеніміз кітапхана каталогтарын құру жəне қызмет етуін қамтамасыз ететін 
жұмыс процестерінің жиынтығы. Каталогтар карточкалы түрде машинамен 
оқылатын түрде, кітап түрінде, плакат түрінде жасалуы мүмкін. Кітапхана 
құжаттары ғылым мен техниканың, ауыл шаруашылығының жетістіктерін 

озат тəжірибелерді, өнер жəне мəдениет жаңалықтарын көрсеткен негізгі көзі 
болып табылады жəне пайдаланудың қоғамдық өмірдегі еңбектегі оқу 
сферасындағы іс-əрекетіне көмек етіп, олардың мəдени дəрежесінің 
жоғарлауына əсер етеді. Кітаптар мен басқа да ақпарат көздерін оқырманға 
жақындатып оларды пайдалану тиімділігін арттыру үшін, олармен істелетін 
жұмыстардың түрлері мен əдістерін жетілдіріп, кітапханада бар əрбір 
құжатты тиімді пайдалану қажет. Бұл жерде кітапхана қоры мен оны 
көрсететін каталогтарды дұрыс ұйымдастыру пайдалануға сапалы қызмет 
көрсетудің кепілі бола алады. 
Кітапхана ісі тарихында алғашқы каталогтар ретінде ертедегі Египеттегі 
кітапхана үйлерінің қабырғаларында ойылып жазылған тізімдерді жəне 
Александрия кітапханасында б.э.д. 310-240 жылдарында қызмет еткен ғалым 
жəне ақын Каллиймахтың 120 кітаптан тұратын «Кестесін» атауға болады. 
Ол еңбек сол кезде əрі библиографиялық құрал, əрі жұйелік каталогтың 
қызметін атқарды. Орта ғасырлар кітапханасында монастырлық кітапханада 
жасалған тізімдерде каталогтар ролін атқарған. Кеңес үкметі кезінде кеңестік 
кітапхана ісінің басында болған Н.К.Крупская кітапхана жұмысында міндетті 
түрде каталогтар ұйымдастыру жөнінде бірнеше рет айтқан. Сөйтіп кітапхана 
каталогтары əр түрлі формада ерте уақытта кітапханалар құрылғаннан 
бастап,кітапхана қорын ашып көрсету мақсатында жасалып келеді. Уақыт 
өткен сайын олардың түрлері өзгеріп, мақсаттары да жан-жақты болып 
жасалуда. Каталогтар кітапхана қорының мазмұнын толық ашып, 
оқырмандарға ең құндысын көрсетеді, олардың өздерінің қажет əдебиеттерін 
таңдап алуға көмектеседі. Сөйтіп, əдебиеттер насихаттауға жағдай жасайды. 
Олар арқылы кітапханашы пайдаланушылардың талабын тез орындайды. 
Оларға толық жəне дұрыс анықтама бере алады. Кітапханада жүргізілетін 
көпшілік жұмысын əзірлегенде, кітап көрмесін, библиографиялық анықтама 
жасағанда, библиографиялық жəне ақпараттық жұмыстар жұргізгенде, 
кітапхана каталогтары пайдаланылады. Олар арқылы белгілі бір тақырып, 
салалар бойынша қандай құжаттар бар екенін біледі. Белгілі бір авторлық 
қандай шығармалары бар екенін біледі. Кітапханалық іс-шараларды өткізу 
үшін қандай кітаптарды таңдап алуды шешуді кітапхана қорын күнделікті 
толықтыру үстінде кітапханға каталогтары пайдаланылады. Əдебиеттерді 
жүйелеу жəне сипаттама жазу процестерінде де пайдаланады. Алуға 
белгіленген əдебиеттер кітапхана қанша алу керек сұрақтарын шешкенде де 
каталогтарды пайдаланады. Каталогтардың ең маңызды, басты қызметі 
арқылы пайдаланушылар кітапхананың көмегінсіз өз бетімен қажет 
құжаттарын таңдап алуға көмектеседі. Олар пайдаланған білім жүйелері 
жөнінде түсінігін кеңейтеді, белгілі жазушылардың қандай шығармалары бар 
екенін білдіреді. Сөйтіп кітапхана каталогтары кітапхана қорын дұрыс 
қалыптастырып оны 
тиімді 
пайдалануға, 
насихаттауға, 
анықтама 
библиографиялық ақпараттық жұмыстың сапасын жоғарлатуға əсерін 
тигізеді. Каталогтарды құруда төмендегідей принциптер басшылыққа 
алынады: ғылыми, қолайлық, ақпараттық, көрнекілік, тиімділік, плюраристік. 

Ғылымилық принцип-каталогты құрғанда мемлекеттік стандарттарды тиісті 
ережелер мен нұсқауларды, КБЖ кестелерін дұрыс жəне қатаң түрде 
қолданумен қамтамасыз етіледі. 
Ақпараттық принцип каталогтарда бір кітапхана немесе ОКЖ қорының 
құрамы мен мазмұны толық бейнелеумен, қордың жеке каталогтар 
ұйымдастырып іске асырды. 
Қолайлық пен көрнекілік принциптері каталогтың ішкі немесе сыртқы 
көрінісін көріктеумен іске асады. Олар пайдалануға ыңғайлы құрылысы 
жағынан барлық пайдалануға, көзбен шалып қарауға жеңіл жəне қолайлы 
болуы тиіс. Бұл жерде əйгілі орыс сыншысы Билинскийдің «халық кітабына 
қойған талабы-мазмұнының аса маңыздысы баршаға бірдей түсінікті болу 
керек»-деген сөзі кітапхана каталогтарына да лайық келуі керек. 
Тиімділік принціпі (экономичность) каталогтар жүйелік дұрыс құруда 
олардың жеке элементтерінің арасындағы байланысты қамтамасыз етуде іске 
асырады. Жаңа каталог жасауда ол каталогтар жүйесі жөнінде ережеде 
қаралмаған элемент болса, жан-жақты бағалауды талап етеді. Яғни каталог 
жасау үшін кететін уақыт пен еңбекті үнемдеп олардың бір-бірін қайталамай 
керісінше толықтырылуын қадағалап, технологияны рационализациялауда 
қарастырады. 

жүктеу/скачать 0,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: