Мәдениет және спорт министрлігі Тілдерді дамыту және қоғамдық-саяси жұмыс комитетінің тапсырысы бойынша «Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы»

көрінеді:  «Қосалықтап  отау  тіктірген...  Көшкенде  бартал  тарт- 

тырған».  Бұл  сөзге  П.М.Мелиоранский  де  түсінік  берген:  «ставя 

парами» деген болар дейді, яғни киіз үйлерді қатар тіктіру дегенді 

білдіретінін  айтады  және  бұл  тұлғаның  сөздіктерде  жоқ  екенін  де 

ескертеді.  Көшпелі  халықтардың  тұрмысында  киіз  үйлерді  қос-

қостап  тіктіру  салты  немесе  сәндіктің,  байлықтың  белгісі  болса 

керек.  Біз  проф.  Мелиоранскийдің  түсіндірмесін  қолдаймыз,  яғни 

қазіргі  қосарлау  сөзінің  ескі  варианты  деп  танимыз.  Кезінде,  сірә, 

300

қосалық  тұлғасы  зат  есім  де  болған  болар,  оған  етістік  тудыратын 

-та  жұрнағы  жалғанып  қосалықтап  отау  (үй)  тігу  «қос-қосынан 

қатарлап  үй  тігу  немесе  тіпті  қазақ  тұрмысында  да  орын  алған  екі 

киіз  үйді  біріне-бірін  жалғап  тігуді  осылайша  атауы  мүмкін.  Сөз 

мағынасы қос деген түбірдің семантикалық ұйытқы болып тұрғанын 

көрсетеді.  Қосалықтау  сөзін  біз  әзірге  өзге  жырлар  мен  ертедегі 

ақын-жыраулардың  өлең-толғаулары  тілінен  не  мақал-мәтелдерден 

таба алмадық. Іздестіре түсу керек.

жүктеу/скачать 3,48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: