Мәдениет пен өркениет арасындағы байланыс

3 
 
 
 
 
Кіріспе 
Мәдениет пен өркениет – күрделі қарым-қатынасқа түсетін және адамзат 
тарихының бірегей бағытын жасайтын екі іргелі ұғым. Бұл терминдер қоғамдық 
дамудың ерекшеліктерін айқындайтын негізгі элементтер болып табылады, олардың 
ықпалы өмірдің күнделікті аспектілерінен мәдени және әлеуметтік мұраның терең 
қабаттарына дейін жетеді. Мәдениет пен өркениеттің өзара байланысы мен 
ерекшелігін қарастыру біздің өткенімізді, бүгінімізді және болашағымызды 
байланыстыратын жұмбақ иірімдерді аша отырып, адам болмысының мәніне сүңгуге 
бірегей мүмкіндік береді. 
Мәдениет күрделі құрылым ретінде адами құндылықтардың, өнердің, 
адамгершіліктің, дін мен әдет-ғұрыптың мозаикалық пейзажы болып табылады. Бұл 
қоғамның ұжымдық туындысы, оның шығармашылық данышпандығы мен 
өзгерістерге бейімделу қабілетінің көрінісі. Мәдениет біздің болмысымыздың 
құрылымына еніп жатса, өркениет кеңірек және күрделі ұғым ретінде мәдени 
дамудың контекстін қамтамасыз етіп қана қоймайды, сонымен қатар қоғамның, 
экономиканың, технологияның және саясаттың құрылымының негізін құрайды. 
Бұл эссе мәдениет пен өркениет арасындағы ішкі байланыстарды зерттеуге 
және олардың бірегей сипаттамаларын көрсетуге тырысады. Біз тарих қойнауына 
үңіліп, осы екі ұғымның қалай үйлесетінін, өзара әрекеттесетінін және қоғамдық 
құрылымның қалыптасуына әсер ететінін зерттейміз. Сонымен бірге, «мәдениет» 
және «өркениет» терминдері туралы түсінігімізді жаңартып, олардың адамзат 
тарихының бағытын қалай анықтайтынының нақты көрінісін анықтау үшін олардың 
мәні мен динамикасын ашайық.[1] 
Терминдердің анықтамасы 
Мәдениет – қоғам мүшелерінің өмір сүруі мен ойлауын айқындайтын 
құндылықтардың, салт-дәстүрлердің, өнердің, әдет-ғұрыптың, тілдің және 
рәміздердің кешенді жүйесі. Ол әдебиет, музыка, кескіндеме, дін, моральдық 
нормалар мен мінез-құлық ережелері сияқты элементтерді қамтиды. Мәдениет 
халықтың ұжымдық санасы мен болмысын көрсететін өзіндік айна қызметін 
атқарады. Ол қоғамдағы адамдардың өзара қарым-қатынасы мен қарым-қатынасы 

4 
нәтижесінде қалыптасады, содан кейін ұрпаққа беріліп, жаңа тәжірибелермен 
сақталып, байытылады. 
Өркениет мәдениетке қарағанда әлеуметтік өмірдің кең ауқымын қамтиды. Бұл 
қоғамның әлеуметтік, экономикалық, саяси және технологиялық өлшемдерін 
қамтиды. Әлеуметтік деңгейде өркениет ұйымның жоғары деңгейімен және 
қоғамның күрделі құрылымымен анықталады. Экономикалық тұрғыдан оны өндіріс 
пен сауданың жоғары дамуымен сипаттауға болады. Саяси тұрғыдан алғанда 
өркениет басқару жүйесі мен құқықтық институттардың болуын білдіреді. 
Технологиялық тұрғыдан алғанда өркениет өмір сүру сапасын жақсарту үшін озық 
технологиялар мен ғылыми жетістіктерді пайдалануды білдіреді. 
Сонымен, өнер саласына, нормалар мен құндылықтарға бағытталған 
мәдениеттен айырмашылығы, өркениет қоғамдық өмірдің әртүрлі салаларын 
қамтитын және қоғамның дамуы мен ұйымдасу деңгейін сипаттайтын неғұрлым 
ауқымды кешен болып табылады.[2] 

жүктеу/скачать 261,89 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: