МОТИВ – субъектінің өмір сүру жағдайы ықпалымен қалыптасатын және оның белсенділігінің бағыттылығын анықтайтын әрекет туғызушы.
Жеке адамның бағыт-бағдары
Адамның іс-әрекетін бағыттаушы және оны нақты жағдайларға икемдеуші тәуелсіз тұраөты мотивтер жиынтығы жеке адамның бағыт-бағдары деп аталады. Бағыт-бағдар әрдайым әлеуметтік негізге йе болып, ол тәрбие нәтижесінде қалыптасады.
Бағыт-бағдардың формалары
Құмарлық – бағыт-бағдардың ең қарапайым биологиялық формасы.
Ниет – саналы қажетсіну, толық белгілі затқа құмарлық.
Ұмтылыс – ниетке еріктік күш қосылғанда пайда болады.
Қызығу – бағыт-бағдардың қандай да бір затқа ауысуындағы танымдық форма.
Көзқарас – қоршаған дүние болмысын философиялық, эстетикалық, этикалық, жаратылыстану және басқа ғылымдар жүйесінде тану.
Көзқарас – қоршаған дүние болмысын философиялық, эстетикалық, этикалық, жаратылыстану және басқа ғылымдар жүйесінде тану.
Наным – адамды өз танымы, принципі, көзқарастарына орай әрекетке ықпалдаушы мотивтер жүйесі, бағыт-бағдардың ең жоғарғы формасы.
Мотивация
Мотивация термині екі психикалық құбылысты белгілейді:
Индивиттің белсенділігін туғызатын және анықтайтын түрткілер жинтығы.
Мінез-құлық белсенділігіне итермелейтін және оны белгілі бір деңгейде ұстап тұратын мотивтерді жасау, қалыптастыру процессі.
Қажеттілік
Қажеттілік адамның өмірі мен дамудың белгілі бір жағдайларында міндетті түрде керек ететін мұқтаждықтары. Саналы қажеттіліктер – бұл адамның өзі құрастыратын және іске асырудың жоспарын жасайтын тілектері.
Қажеттілік топтары
Алғашқы, тума(билогиялық) : тамаққа, сусынға, ұйқыға, өзін- өзі қорғауға, тұқым қалдыруға деген қажеттіліктер. Олардың қоғамдық және жеке адамдық сипаты бар.
Мәдени, жүре қалыптасқан қажеттіліктердің пайда болу жағынан қоғамдық сипаты болады әрі олар қоғамдағы тәрбие ықпалымен қалыптасады. Мәдени қажеттіліктер материалдық және рухани болып бөлінеді.