Медиа ақпараттық сауаттылық МҰҒалімдерге арналған ресурстық кітап
Кез келген адам технология жағынан қарағанда «жаңа БАҚ» шығара алады. Бұл – жаңа
жүктеу/скачать 5,8 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Вин Кросби жаңа медианы «көптің көппен» байланысы деп қарастырады. 1.3. БАҚ-Ң ҚАЗІРГІ УАҚЫТТАҒЫ РӨЛІ ТЕЛЕДИДАР РАДИО ГАЗЕТТЕР
- ҒАЛАМТОР БҰҚАРАЛЫҚ АҚПАРАТ ҚҰРАЛДАРЫНЫҢ ПАЙДАЛАНЫЛУЫ
- 98,10% 56,70% 51,80% 30,20% 0,2% 2,8% 4,9% 10,6%
| Кез келген адам технология жағынан қарағанда «жаңа БАҚ» шығара алады. Бұл – жаңа
медианың артықшылығы. Масс-медианы «біреуді көпке» тарату құралы деп сипаттаған Вин Кросби жаңа медианы «көптің көппен» байланысы деп қарастырады. 1.3. БАҚ-Ң ҚАЗІРГІ УАҚЫТТАҒЫ РӨЛІ ТЕЛЕДИДАР РАДИО ГАЗЕТТЕР ҒАЛАМТОР БҰҚАРАЛЫҚ АҚПАРАТ ҚҰРАЛДАРЫНЫҢ ПАЙДАЛАНЫЛУЫ Дереккөзі: «М-в ек - т ор» ком паниясының ұлттық са уа лнам асы 98,10% 56,70% 51,80% 30,20% 0,2% 2,8% 4,9% 10,6% БАҚтың заманауи адам өміріне тигізер қандай да бір әсері жайында айту қиындау. Десе де әлем елдерінің көпшілігінде ақпаратты тұтынудың негізгі көзі интернет болып отыр. M-Vector консалтингтік-зерттеу компаниясының 2013 жылы жүргізген сауалнама нәтижесіне сәйкес Қырғызстан үшін ақпа- рат тұтынудың негізгі көзі әлі де дәстүрлі БАҚ екен. Ресейлік саясаткер Сергей Масауловтың зертеуіне сәйкес Қазақстандықтардың 48,9 пайызы телеарналарда көрсетілген ақпаратқа сенеді. 2016 жылғы 1 шілдедегі жағдай бойынша Қазақстан Республикасында 2763 БАҚ тіркелген. Басым бөлігін – 86% – баспасөз, 11% – электрондық БАҚ, 3% – ақпараттық агенттіктер құрайды. Қазіргі уақытта елімізде 1156 газет және 1269 журнал жұмыс істейді. Сондай-ақ, 285 электрондық бұқа- ралық ақпарат құралы тіркелген, олардың ішінде телерадиокомпания – 169 (108 – телекомпания және 61 – радиокомпания), кабельдік оператор – 108 және спутниктік хабар тарату операторы – 8. Ақпараттық агенттіктердің жалпы саны – 41. Желілік басылым ретінде орыс және қазақ тілдерін- дегі 15 басылым тіркелген. Қазақстанда 11 телекомпания мен 7 радиостанция республикалық мәртебеге ие («Қазақстан» РТРК» АҚ, «Хабар» агенттігі» АҚ, «КТК» АҚ, «НТК» ЖШС, «Рахат-ТВ» ЖШС, «Астана қ. телевизиясы» ЖШС, «31 канал» ТРК ЖШС, «Эра» телерадиокомпаниясы» ЖШС, «Европа плюс Қазақстан», ЖШС, «Русское радио-Азия» ЖШС және «NS радиосы» ЖШС т.б.) Қазақстанның аумағында қызмет көрсету сапасы мен деңгейі жоғары ақылы көп бағдарламалы қызметтер ұсынатын эфирлік-кабельдік телевизия желісінің 108 операторы жұмыс істейді. Олардың қызмет саласы, әдетте, жергілікті сипатқа ие. Бұл ретте, арналардың пакеті 14-тен 130-ға дейін- гі телевизия бағдарламасы аралығында болады. Бұл спектрді «Алма-ТВ», «DIGITAL TV», «ID TV» және «ICON» сияқты бірқатар ірі операторлар ұсынған. Кабельдік және эфирлік-кабельдік телевизия инфрақұрылымы Алматы, Астана, Қарағанды, Қостанай, Өскемен, Павлодар сияқты ең ірі қалаларда дамыған. «Қазтелерадио» АҚ ақпараты бойынша Республикадағы 4 млн. үй шаруашылығының 1,6 млн. эфирлік-кабельдік телевизиямен қамтылған, бұл - шаммен 5-6 млн. адам. Қазіргі уақытта уәкілетті органда 270 шетелдік теле-, радиоарна есепке қойылған. Олардың: 185 – ресей- лік, 24 – ағылшын, 16 – француз, 11 – америкалық, 7 – түркиялық, 6 – украиндық, 18 – өзгелердікі (Нидерланды, Корей, Гонконг, Шешен Республика- сы, Дағыстан Республикасы, Беларусь, Эстония, Кипр, Швейцария, Германия, Люксембург Герцогтігі, Әзербайжан). Республика аумағында шетелдік бұқаралық ақпарат құралдарын ірі таратушылар - «Қазпошта» АҚ, «СП «АиФ-Казахстан» ЖШС, «Евразия пресс» АҚ, «Алма-ТВ» АҚ, «Қазцентр-ТВ» ЖШС. Олар тарататын масс-медиа көлемі жиынтығы 70% құрайды. Шетелдік өнімдерді таратушылардың 93 % - заңды тұлғалар. Соңғы жылдары Қазақстанда дәстүрлі БАҚтан қарағанда интернет пен әлеуметтік желілер тұтыну жағынан ғана емес, әлеуметтік және өзге де про- блемаларды шешуде билік пен қарапайым халық арасында көпір болып отыр. Бұл соңғы болған бірнеше оқиғалардан байқалады: Жер реформасы, Көк жайлау мәселесі, Үсенов пен Әліби оқиғалары. Медиа және ақпараттық сауаттылықты арттыру үшін БАҚ-пен жұмыс жасау ерекшеліктерін, ақпарат кімнің қолында қалайша манипуляция құралына айналатынын білу керек және түсіну керек. Кітаптың бұл бөлімінде медиаға байланысты негізгі ұғымдарды қарастырамыз, БАҚ-ты қоғамдық санаға ықпал ету және манипуляция мақсатындағы құрал ретінде зерттейміз. Сонымен қатар, БАҚ-тағы ақпаратты сыни тұрғыда талдап-сараптауға көмектесетін сұрақтарды қарастырамыз. жүктеу/скачать 5,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|