ЖАЛПЫ АДАПТАЦИЯЛЫҚ СИНДРОМНЫҢ САТЫЛАРЫ
I. қозу сатысы – alarm reaction:
а) соққы фазасы
б) соққыға қарсы фазасы
|
Бұлшықеттердің гипотониясы, артериалық қысымның, гипотермия, гипогликемия, теріс азотты тепе-теңдік, эозинопения, лимфопения, нейтрофилез, қылтамырлар өткізгіштігінің жоғарылауы.
лимфоидты тіннің кері дамуы, асқазан мен ұлтабардың ойық жарасы
артериалық қысымның және бұлшықет тонусы, гипергликемия, кортикотропин және глюкокортикоидтар түзілуі артуы
|
II. төзімділік сатысы
|
Бүйрекүсті бездерінің гипертрофиясы, қанда глюкокортикоидтар мөлшерінің жоғарылауы, түзілу үрдістерінің әсерленуі, глюконеогенез күшеюі.
Организмнің бейімделу қабілеттері жоғары деңгейге жетеді
|
III. қажу сатысы
|
Бүйрекүсті бездері қыртысының атрофиясы, глюкокортикоидтар өндірілуінің, артериалық қысымның , гипотермия, гипогликемия, тін нәруыздарының ыдырауы артуы, организм қызметтерінің қажуы
|
СТРЕССОР
стресс – дамытатын жүйе
|
стресс – тежегіш жүйе
|
г ипоталамус – гипофиз – бүйрекүсті бездері
симпато-адреналдық жүйе
(рилизинг факторлар, АКТГ, СТГ,
простагландиндер, глюкокортикоидтар,
тиреоидты гормондар, катехоламиндер)
|
ГАМК-ергиялық
опиоид-ергиялық
серотонин-ергиялық
антиоксиданттар
|
СТРЕССТІҢ БЕЙІМДЕЛУЛІК МАҢЫЗЫ
СТРЕССОР
Гомеостаздың өзгеруі
Жоғары реттегіш орталықтардың әсерленуі
стресс-дамытатын жүйенің әсерленуі
|
стресс-тежегіш жүйенің әсерленуі
|
а здаған гиперкатехоламинемия, гиперкортикостероидемия
бейімделуге жауапты жүйенің әсерленуі
жасушаның тектік аппаратының әсерленуі және ДНҚ, РНҚ, нәруыз түзілуі жоғарылауы
ағзалар мен тіндердің гиперплазиясы, гипертрофиясы
зақымдаушы жайттарға организмнің бейімделуі
СТРЕССТІҢ ДЕРТТУЫНДАТАТЫН МАҢЫЗЫ
ұ зақ және қарқыны күшті стрессор
стресс-дамытатын
жүйенің әсерленуі
|
стресс-тежегіш жүйенің
жеткіліксіздігі
|
Туа пайда болған:
ферменттер жүйесінің түзілуінің тектік ақауы
|
Жүре пайда болған:
нәруыздық ашығу,
гиповитаминоздар,
қоршаған ортаның химиялық және физикалық жайттармен ластануы,
созылмалы гипоксия,
гипокинезия
|
с тресс серпілістердің жайылуы
ш ектен тыс гиперкатехоламинемия, гиперкортикостероидемия
т амырлардың ұзаққа созылған тарылуы
|
Майлардың асқын тотығуының, фосфолипаза, липаза және протеазалардың шектен тыс әсерленуі,
Жасушалар мен субжасушалық құрылымдардың зақымдануы
|
Асқазан мен ішектің зақымдануы, жүректің ишемиялық ауруы, атеросклероз, мый қанайналымының бұзылыстары, артериалық гипертензия
СІЛЕЙМЕ (от анг. shock – соққы)
Сілейме - жүйке эндокриндік реттелуінің терең бұзылыстары салдарынан организмнің тіршілік қызметінің, микроциркуляция мен зат алмасуының ауыр тежелулерімен қабаттасатын дерттік үрдіс.
Жіктелуі:
Достарыңызбен бөлісу: |
