Медициналык, микробиология


В и р устар п ай дал ан аты н ж асуш ал ы к р ец еп тор л ар



Pdf көрінісі
бет55/209
Дата03.12.2023
өлшемі47,48 Mb.
#133078
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   209
Байланысты:
Медициналық микробиология

В и р устар п ай дал ан аты н ж асуш ал ы к р ец еп тор л ар
К есте 2.3.
Вирус
Ж асуш а рецепторлары
Эпштейн - Барр вирусы
В-лимфоциттер бетш деп R2 (комплемент жуйесш щ
рецепторлары)
2,3,12 т г а т аденовирус
Жасушалык беткейл1к alpha(V), beta(3) ж ене alpha(V),
beta(5) интегриндер
Аденовирустыц 37-тиш
Гликопротеидтердщ сиал кышкылы; М Н Ж I
Адам иммундытапшыльщ вирусы -А И В (В И Ч )
Т-жасушалардыц CD4 рецепторы; CCR5/CXCR4
хемокиндж рецепторлар
Карапайым ушык вирусы
Ю Трецептор; комплименттщ СЗв
компонентцпротеоглюкандардын гепарансульфаты
Цитомегаловирус
Эпидермалык осу факторынын рецепторы: ЮИ-тер1здес
рецепторлар
Кызылша вирусы
CD46 (комплемент ж уйесш щ рецепторлары); SLAM
(лимфоцит-активтеуцп сигналдык молекула)
Грипп вирусы
Гликопротеидтердщ сиал кышкылы
Кызамык вирусы
Ацетилхолин рецепторы
С гепатит вирусы
Д ендригп жасушалардыц спецификалык адгезия
peuenTopbi(DC-SIGN)
Кутыру вирусы
Эпидермалык есу факторынын рецепторы; хемокиндж
рецепторлар; гепаринсульфат.
Сонымен, жасуша беткейлершде тшст1 рецепторлардыц болуы, накты вирус ушш инфекциялык 
процесс коздыру немесе коздырмау мумкшдшш аныктайтын мацызды фактордыц б1р1 болып табылады. 
Вирионныц жасушалык рецепторлармен езара эрекеттесу1 вирионньщ жасуша беткешне жабысуы уш ш
ганаем ес, вирионныцэндоцитоздыкжолмен жасушагаену1 ушш цитоплазмагатш сп сигналдар бсруге де 
кажетп процесс болып табылады. Вирустыц жасуша рецепторларымен езара эсерлес>з кез келген жагдай да 
езгерютер тугызбайды. «Нагыз» рецепторлармен катар карапайым т1ркеунн факторлар да болады. Мысалы, 
альфа-ушык вирусы ушш гепаринсульфат тфкеунп фактор болып табылады, ал жасуша мембранасымен 
б1р1гу1 вирустык гликопротеидтщ интегрин сиякты рецепторлармен езара эсерлесушен кешн гана журедй 
Осындай к е р Ы с адам иммунды тапшылык вирусыныц (АИВ) адсорбциялануы кезшде де байкалады. 
Беткейлж вирустык акуыздар жасушалык рецептор-локтинмен (С -типп), адгезиялык молекулалармен 
(1САМ-3) жанасады. Б ф ак мундай езара эрекеттесу вирустык гликопротеидтщ конформациялык езгерх ¡не 
экелмейдц ягни осындай жасушалык рецепторлар «классикалык» бф1ктфупп (зчркеупп) факторлар белый


М ЕД И Ц И Н АЛ Ь Щ М И К Р О БИ О Л О Г И Я
57
табылады. Жасуша рецепторларыньщ тш сп С04-домешмен (О-домен) езара эсерлесу1 гана вирустык 
г л и к о п р о т е и д т щ к о н ф о р м а ц и я л ы к е з г е р у л е р ш е экелед1 ж эн е в и р у сты ц эр1 к а р ай т аб ы ст ы
репродукциялануы уппн вирустык акуыздардьщ корецепторларымен езара эрекеттесуш е мумюндш 
тугызады. Жогарыда келт1р1лгендей, вирионньщ «шынайы» жасушалык рецепторлармен езара эрекеттесу1 
жасушада тиют1 трансдукциялык сигналдьщ пайда болуына эсер етедк Нэтижесшде, вириондар жасушага 
енуге (инвазиялануга) дайындалады: протеинкиназалар белсещ црш е бастайды, ж асуш а беткейш щ
динамикасы езгередц мембраналардыц eткiзгiштiгi жэне оньщ акуызды-липщгп кабатыньщ жылжы- 
малылыгы (подвижность) кушейедь Соцгы жылдардаты мэл1 меггер бойынша, жасушалык жуйенщ езше 
тэн трансдукциялык сигналына Караганда вирус жагынан берш етш трансдукциялык сигналдардыц 
арты кш ы лыгы бар екеш аныкталды. Сонымен, адсорбциялык процесс ж асуш аны да, вирусты да 
репродукцияланудыц келес1 сатыларына дайындайды.
Вирустардыц эртурл1 жасушаларды, тшдердц агзаларды тацдамалы закымдауы спецификалык 
рецепторлардыц болуымен байланысты. Мундай кубылыс тропизмдж деп аталады. Мысалы, бауыр 
жасушаларында есш -енетш вирустарды - гепатотроптылар, нерв жасушаларында - нейротроптылар деп 
атайды жэне т.б.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   209




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет