Медициналык, микробиология



Pdf көрінісі
бет67/209
Дата03.12.2023
өлшемі47,48 Mb.
#133078
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   209
ecyiH 
басатын орталар (1- сурет). Мысалы, натридщ селенит! косылган орта 
Salmonella
тукымдастыгына жататын бактериялардьщ 
ecyiH 
кушейтш, ¡шек таякшасыныц 
ecyiH 
басып отырады.
Цифференциалдъщ-диагностикалъщ орталар
бактериялардьщ ф ерм ентативтж б е л с е н д Ы п н
зерттеуде колданылады (2- сурет). Бул орталардыц курамына фермент эсер ететш субстрат косылган жай 
KopeicriK орта жэне субстратка фермент эсерш типзгенде TyciH езгертетш индикатор юредь Бундай ортаныц 
мысалы ретшде Гисс ортасын келт1руге болады. Осы ортада бактерия жасушасы ферменттершщ кантты 
ыдыратуын зерттейдг
Аралас (цосарланган) орталар,
б1рлескен флораныц ecyiH басатын элективт! орта мен микроб белетш 
ферменттщ б елсен д ш п н аныктайтын дифференциалдык-диагностикалык орталар 
6
ipiicripmin жасалады. 
Бундай орталардыц мысалы ретшде патогещц ¡шек таякшаларын б о л т алуда колданылатын Плоскирев 
ортасы мен висмут-сульфитп агарды келт1руге болады. Бершген eKi орта да ¡шек таякшасыныц ecyiH 
басады.
3.1.2. Бактериялардьщ ферменттер!
Бактерия жасушаныц барлык метаболит™ реакциялары непзш де 
6
сыныпка жататын ферменттер 
аркылы аткарылады: 
оксиредуктазалар, трансферазалар, гидролазалар, лигазачар, лиазачар, изамеразачар.
Бактерия жасушасы тузетш ферменттер жасуша ¡ш ш к 
эндоферменттер
немесе коршаган ортага б о л т
шыгарылатын 
экзоферменттер
деп белшедн Экзоферменттер жасуша ¡шше келш тусетш KeMipTeri мен 
энергияны сырттан тасымалдауда улкен орын алады. Гидролазалардыц кепш ипп экзоферменттер болып 
табылады, олар коршаган ортага белш ш ipi молекулалы пептидтердц полисахарид пен майларды жасуша 
¡ццне енуге кабш етп мономерлер мен димерлерге дешн ыдыратады. Экзоферменттердщ шркатары мысалы 
гиалуронидаза, коллагеназа жэне баскалары агрессиялык ф е р м е т т е р болып келедк Ферменттерд!ц 
Kefi
6
ipeyriepi бактерия жасушасыныц периплазматикалык кещ сппнде орналасады. Олар заттарды бактерия 
жасушасынатасымалдауга катысады. Бактерияныц ферментативтж cneicrpi тукымдастык пен туыстасгыкты 
жэне кейб!р жагдайларда турд! керсететш таксономиялык бел lire жатады. Сондыктан ферментативтж 
белсендипк спектр!н аныктауды бактерияныц таксономиясын белплсуде колданады. Экзоферменттерд! 
д и ф е р е н ц и а л д ы к -д и а г н о с т и к а л ы к о р т а л а р д а ан ы к та у га б о л а д ы , с о н д ы к та н б а к т е р и я л а р д ы
идентификациялау утшн дифференциалдык-диагностикалык орталар жиынтыктарынан туратын арнайы 
тест-жуйелер жасалынган.


М Е Д И Ц И Н А Л ЬЩ М И К Р О Б И О Л О Г И Я
69
3.1.3. Б а к т е р и я ж асуш асы н ы ц ¡ипне заттарды тасы м ал д ау механизм!
Жасушага коректж заттардьщ келш тусуше ЦПМ жауапты. Крректж заттар жасуша цитоплазмасына 
енш, езгерютерге ушырау ушш, олар жасушаны коршаган ортадан б елел и шекаралык кабаттардан ету

керек.
Бактериалык жасушага коректж заттарды тасымалдаудьщ ею тур
1
бар: енжар жэне белсендг
Енжар тасымалдауда заттар тек кана концентрациялык градиент бойынша енедг Бул кезде энергия 
жумсалмайды. Енжар тасымалдаудьщ ею турш ажыратады: жай диффузия жэне жецшдетшген диффузия. 
Жай диффузияда
молекулалардьщ мелшер! мен липофилдш п непзп орын алады, бул кезде заттар жасушага 
спецификалык емес жолмен енедг 
Жецшдетшген диффузия
тасымалдаушы-акуыз-пермеазалар катысуымен 
отедг Бул процестщ жылдамдыгы заттьщ сырткы кабаттагы концентрациясына байланысты.
Белсещ ц тасы малдау кезш де зат ж асуш а ¡пине тасы малдауш ы-акуыз - пермеаза к ем еп м ен
концентрация градиентше карсы енедг Бул кезде энергия шыгындалады. Белсещц тасымалдаудын ею 
тур! бар. Белсещц тасымалдаудын 
6\р
туршде шагын молекулалар (амин кышкылдары, кейб1р канттар) 
жасуша !ш!не ен!п, жасуша сыртына Караганда 100-1000 есе артык болатын концентрациялык жагдай 
тудырады. Ек1нш1 тасымалдау турш 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   209




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет