616
Kirish
Bugungi kunda tarmoq bloglardan iborat, bloglarning o‛zaro birlashishi
blogosferaning katakli tuzilishini shakllantiradi. «Fuqarolik jurnalistikasi» (citizen
journalism) tushunchasi bizga G‛arbdan kirib keldi. G‛arbda «jurnalistika» atamasi
biroz boshqacha talqin qilinib, fakat ijod turi deya e’tirof etilgan. Blogging fuqarolik
jurnalistikasining asosiy shakllaridan biri, bu bir qator manbalar bilan tasdiqlanadi.
Bloglar alohida odamga (shaxsiy) yoki guruhga tegishli bo‛ladi.
Masalan:
Bahodir Ahmedov blogi (https://t.me/bahodirahmedoff ),
Aziza Qurbonova blogi ( https://t.me/qurbonovaa )
Shahnoza Soatova blogi ( https://t.me/shahnozxon )
Zafarbek Solijonov (https://t.me/Zafarbek_Solijonov)Bloglarning mavqei jahon
axborot
makonida
kundan
kunga
oshib
bormoqda.
littp://go.mail.ru/search?fm=l&qsaytining xabar berishicha: 2004 yildan buyon 14
iyun xalqaro blogerlar kuni sifatida nishonlanmoqda. Blogerlik - ommaviy axborot
sohasidagi faoliyat. Ammo blogerlik shu sohadagi ishning boshqa turlariga, masalan,
notiqlik. Matbuot, radio yoki televideniyedagi faoliyatga o‛xshamaydi. Masalan,
Rossiya Federasiyasida blogerning saytiga
bir kecha-kunduzda uch ming
iste’molchidan
ko‛prok
odam
kirsa,
mazkur
blog
OAV
deb
nomlanish
huquqiga
ega
bo‛lishi
qonun
bilan
belgilangan.
O‛zbekiston qonunchiligida bunday me’yor yo‛q. 2014-yilda qabul qilingan
«O‛zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‛zgartish va qo‛shimchalar
kiritish to‛g‛risida»gi qonunda «bloger - internet jahon axborot tarmog‛idagi o‛z veb-
saytiga va (yoki) veb-sayt sahifasiga hamma erkin foydalanishi mumkin bo‛lgan,
ijtimoiy-siyosiy,
ijtimoiy-iqtisodiy
va
boshqa
xususiyatga
ega
axborotni
joylashtiruvchi, shu jumladan, axborotdan foydala- nuvchilar tomonidan ushbu
617
axborotni muhokama qilish uchun joylashtiruvchi jismoniy shaxs» deya ta’riflanadi.
O‛zbekiston
Respublikasining
2003-yil
1-dekabrda
qabul
qilingan
«Axborotlashtirish
to‛g‛risida»gi
konunning
3-moddasi
shu
mazmundagi
xatboshi
bilan
to’ldirilgan.
Yana
bir
qo’shimcha
Qonunning
12-moddasiga
tegishli.
Bu
yerda
«veb-saytning va (yoki) veb-sayt sahifasining egasi, shu jumladan, bloger hamma
erkin foydalanishi mumkin bo’lgan axborot joylashtiriladigan internet jahon axborot
tarmog’idagi o’z veb-saytiga va (yoki) veb-sayt sahifasiga hamma erkin foydalanishi
mumkin bo’lgan axborotni joylashtirishdan avval uning to’g’riligini tekshirishi,
shuningdek, joylashtirilgan axborotning noto’g’riligi aniqlangan
taqdirda uni darhol
o’chirib tashlashi shart»
80
deb belgilangan.
Blogerlik faoliyatining xususiyatlari haqida gap ketganda, avvalo, blogerlar
professional jurnalistlarga qay darajada yaqin, degan savolga javob berish zarur.
Bizningcha, bu yerda asosiy ma’no «professional» so’zida mujassamlashgan, chunki
blogerlar aynan professional xodim emas (o’z bloglariga ega bo’lgan
professional
jurnalistlar bundan mustasno). Shunday ekan ularni jurnalist deb atash mumkinmi
emas. Qonunchilikda jurnalist kim degan savolga O’zbekiston Respublikasi
«Jurnalistik faoliyatni himoya qilish to’g’risida»gi qonunning 3-moddasida:
«Jurnalist– O’zbekiston Respublikasining yoki xorijiy davlatning ommaviy axborot
vositalarida xizmat qiladigan yoxud ularda shartnoma asosida faoliyat olib boorish
hamda tarqatish bilan shug’ullanuvchi shaxsdir»
81
, deb qayd etilgan. Qolaversa,
jurnalist – O’zbekistonda jurnalistika sohasida ta’lim olgan, malaka va diplomga ega
bo’lgan va jurnalistik faoliyat bilan shug’ullanuvchi mutaxassis. Lekin mamlakatimiz
gazetalarida, ayniqsa, hududiy nashrlarda jurnalist diplomiga ega bo’lgan xodimlar
deyarli
qolmagan,
asosan,
filolog
va
tarixchilar
jurnalist
80
http://www.lex.uz/pages/getpage.aspx?lactjd=2456411
81
«Jurnalistik faoliyatni ximoya kilish tugrisida»gi Uzbekiston Respublikasi konuni.
Ommaviy axborot vositalari faoliyati soxasidagi me’yoriy-xukukiy xujjatlar tuplami. -
T„ 2009. - B. 57.
618
lavozimida faoliyat yuritmoqda. Qisqasi, O’zbekiston sharoitida blogerlikni ommaviy
axborot bilan ishlash sohasidagi faoliyat desak, xato bo’lmaydi.
Достарыңызбен бөлісу: