«Мектеп жасына дейінгі балалардың ойын іс-әрекетінде көшбасшылық қасиеттерді қалыптастыру»
Ойын әрекеті арқылы мектеп жасына дейінгі балалардың көшбасшылық қасиеттерін қалыптастыру бойынша тәжірибелік-эксперименттік жұмыстың нәтижелерін талдау
жүктеу/скачать 182,95 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қалыптастырушы эксперименттің мақсаты
| 2.2. Ойын әрекеті арқылы мектеп жасына дейінгі балалардың көшбасшылық қасиеттерін қалыптастыру бойынша тәжірибелік-эксперименттік жұмыстың нәтижелерін талдау
Жүргізілген диагностика мен алынған нәтижелерді талдаудан кейін ересек мектеп жасына дейінгі балалардың көшбасшылық қасиеттерін дамытуға бағытталған арнайы жұмыс (қалыптастырушы эксперимент) жүргізу қажет. Қалыптастырушы эксперименттің мақсаты - мектеп жасына дейінгі балалардағы көшбасшылық көріністердің даму деңгейін арттыру. Мақсат негізіндегі ұсынылтын міндеттер: - балалардың көшбасшылық қасиеттерін дамытуға ықпал ететін қимылды ойындарды таңдау; - қалыптастырушы эксперимент жүргізу үшін қажетті жағдайлар жасау. Мектеп жасына дейінгі балалардың зерттелген топтарында ұйымдастырылған оқу қызметі ҚР МЖМБС және мектепке дейінгі үйымның білім беру бағдарламасының талаптарына сәйкес жүргізілді. Ойын іс-әрекетінің әртүрлі аспектілерін қамтитын көптеген жұмыстарға қарамастан, мектеп жасына дейінгі балалардың көшбасшылық даралығын дамытудағы қимылды ойындардың рөлін зерттеуге арналған көптеген мәселелер жетерлік. Ойынның балаға эмоционалды әсерінің маңыздылығын ескере отырып, қимылды және спорттық ойындарды қолдана отырып, балаларда шығармашылық даралықты дамыту қажет. Олар балаларды қуаныш пен шаттыққа бөлейді, сондықтан қойылған міндеттерді кешенді шешуді талап етеді. Шығармашылық ұжымдық ойын-бұл мектеп жасына дейінгі балалардың сезімдерін тәрбиелеу мектебі. Ойында қалыптасқан моральдық қасиеттер баланың өмірдегі мінез-құлқына әсер етеді, сонымен бірге балалардың өз-ара және ересектермен күнделікті қарым-қатынас процесінде қалыптасқан дағдылар ойын барысында одан әрі дамытады. Ойындағы өмірлік әсерлердің көрінісі күрделі процесс. Шығармашылық ойынды ауқымы кең дидактикалық мақсаттарға бағындыру керек, өйткені оның көмегімен маңызды психологиялық міндеттер шешіледі. Ойын балалардың өмірі мен жоғарғы танымдық дамуында үлкен рөл атқарады. Ойын іс-әрекетінде баланың көптеген жағымды қасиеттері, қызығушылығы мен танымдық шығармашылық қабілеттеріне дайындығы қалыптасып, көшбасшылық қасиеттері дамиды. Ойын баланы болашаққа дайындау үшін де, оның шынайы өмірін толық және бақытты ету үшін де маңызды. Дене шынықтыру сабақтарында екі ойын өткізілді: 1 – Көп қимылды, ұтқырлығы басым; 2- Аз қимылды, ұтқырлығы төмен. Әр ойынның циклдік қолданылуы қайталанды: * бірінші сабақта – ойын үйрену; * екінші сабақта-балалар СОМОР тестінің нәтижелері негізінде шағын топтарға бөлінді, және әр шағын топқа ойынның нұсқасын ойлап табу ұсынылды (ойын ережелерін өз еркімен өгерту), оның барысында осы немесе басқа топқа кіретін әр баланың шығармашылық даралығы дамиды; * шығармашылық қызметке уақыт берілді - 1-2 минут, нәтижесінде еркін ойлау мен икемділік дамыды; * әр шағын топтан бір адам өз тобының ойынның шарты мен ережелерін қысқаша түсіндірді; * содан кейін бүкіл топ ойынның ең қолайлы және ерекше нұсқасын таңдады немесе бірнеше ұсынылған нұсқалар біріктірілді, содан кейін балалар өздері ойлап тапқан жаңа ойын ережелеріне сәйкес ойын әрекеттерін бастады. Әр сабақта біз үйрену үшін кезек – кезек күрделі немесе орташа қимылды ойынын алдық. Ал әртүрлі ойын варианнтарын ұсыну үшін аз қимылды ойын алынды. Келесі сабақ үшін-керісінше. Әр сабақта балалар шығармашылық даралық нығайтылып көшбасшылық қасиеттерін дамытады. Ол үшін ойын ережелерін күрделендіріп қиындатуға тырысамыз. Бұл, әрине, шығармашылық тұлғаның дамуына, эмоционалды жайлылыққа, топтағы команданы нығайтуға, алаңдаушылықты, қорқынышты жоғалтуға және өнімділікті, көшбасшылық белсенділікті арттыруға жағымды әсер етті. Оқу процесіне үнемі пайда болған біркелкілікті жоятын жаңалықтар енгізілді: ойын эстафеталары, топтар арасындағы және олардың ішіндегі жарыстарды өткізу, осылайша жаттығулар жасауға деген ұмтылыстардың жаңа толқыны, онымен бірге жаңа эмоциялар, дене шынықтыру сабақтарында осындай шығармашылық әрекетке қатысуға, жетекші болуға ұмтылыс енгізілді. Вариативті жаттығу әдісін қолдана отырып, балалар тиімді тәсілдердің түрлерін пайдаланады: - қолданылатын қатаң белгіленген қозғалыс әрекетінің түрлендіру (бағыттың өзгеруімен жүгіру, жылан тәрізді ирек жасап жүру және т.б.); - қозғалыс әрекетін орындау кезінде бастапқы және сонғы қалыптардың өзгеруі (допты бастапқы орнынан жоғары лақтыру, отыру және керісінше және т.б.); - іс-әрекетті орындау тәсілдерін өзгерту (бетпен алға, артқа, бір қырыннан, қозғалыс бағыты бойынша бүйірімен жүгіру және т.б.); - күш компоненттерінің өзгеруі; - әдеттен тыс комбинацияларда күнделікті қозғалыс әрекеттерін орындау тәсілдері (допты алақанға алдын ала шапалақтап, айналдыру және т.б.); - вестибулярлық аппаратқа әсер еткеннен кейін игерілген қимыл әрекеттерін орындау; - қосымша бөгеттерді енгізу; - ойын ережелерін тікелей өзгерту; және т. б. Ойындарды таңдау кезінде келесі әдістемелік принциптерді ескеру қажет: * мазмұны қол жетімді және балалар контингентінің нақты мүмкіндіктеріне сүйенуі қажет; * ойынның кем дегенде 1-2 қабылданған нұсқасы болуы керек; * жаттығулар мен ойындарда жетекші болып, белсенді ғана емес, сонымен қатар пассивті балалар да таңдалады; * ойын әр түрлі жабдықтар қолданған кезде тиімдірек болады. Ойынның әдістемелік ерекшеліктері оның мазмұны мен формасына байланысты. Ойындардың әдістемелік ерекшеліктері мынандай: * бейнелілік; * қағидалармен шектелетін мақсатқа қол жеткізу іс-әрекеттердің дербестігі; * ережелерге сәйкес іс-әрекеттегі шығармашылық бастама; * ойынға қатысушылардың топ құрамында белгілі бір өз-ара қарым-қатынас орнаталатын, сюжетке сәйкес жеке рөлдерді орындау; жүктеу/скачать 182,95 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|