«Мектеп оқушыларының өзара
қарым-қатынасындағы мәселелер:
буллинг және моббинг»
/Педагог-психологтарға арналған семинар/
Буллинг – бұл ...
«Буллинг» (bullying) – бұл әлсіз адамдарды қорқыту немесе ренжіту үшін күш пен әсерді пайдалану
(Oxford Dictionaries (2019)
«Буллинг» (ағыл. тілінен ауд. bully – бұзақы, төбелесқұмар, зәбірлеуші ) – бұл құрбанның аға-інілері мен апа-қарындастары емес және онымен жақын қатынаста тұрмайтын басқа бала немесе балалар тобы тарапынан агрессивті қудалау. Зорлық-зомбылықтың осы түріне дене, психологиялық немесе әлеуметтік зиян келтіретін қайталанатын әрекеттер тән. Бұл қудалау мектептерде, мектептен немесе мектепке жол бойында немесе мектеп өткізетін іс-шаралар барысында, сондай-ақ балалардың бірге болатын басқа да жерлерде жиі орын алады. (ЮНИСЕФ (2019)
Буллинг құрбандары
Жаңадан келген оқушы
Мінез-құлық ерекшелігі барлар
Сырт келбетінде ерекшеліктері барлар
Стигматизация
Әлеуметтік қабілеттерінің
дұрыс дамымауы
Мұғалімдердің
балалары
Тұрмыс жағдайы
нашар отбасыдан
2018 жылдың желтоқсан айында әлемдегі әрбір үшінші оқушы физикалық немесе психологиялық зорлық-зомбылыққа ұшырады (UNICEF,2018).
UNICEF (2018) есептеріне сәйкес, 13-15 жас аралығындағы қазақстандық оқушылардың 50% - дан астамы қудалау және зорлық-зомбылықпен бетпе-бет келді.
Ата-аналардың 75% балаларға қатысты дене жазаларын қолдануды құптайды (UNICEF,2018). Қазақстандағы 3-9 жас аралығындағы әрбір үшінші бала және бір жасқа дейінгі нәрестелердің 17,3% физикалық жазаға тартылады(UNICEF,2018). Мұндай мінез-құлықтың себептері көп, бірақ түйінді мәселелердің бірі- бұл қазақстандық қоғамда физикалық зорлық –зомбылықты қабылдау (тәрбиенің дәстүрлі әдістері, мәдени ұстанымдар).
Статистикалық мәліметтер
Физикалық
(ұрып-соғу, тебу, итермелеу)
Психологиялық
(жыныстық сипаттағы пікірлер, жесттар, мазақтау, клемеждеу, қорқыту)
Кибербуллинг:
беделі мен қарым-қатынасын бұзу үшін құрылған (әлеуметтік оқшаулау, өсектеу, ұсқынсыз бейнелерді/суреттерді жариялау)
Экономикалық буллинг
(ақшалай бопсалау, қорқыту, әлімжеттік көрсету)
Буллинг түрлері
Буллинг тәсілдері
Буллинг белгілері
Буллинг белгілері
Буллинг кезеңдері
Буллингтің құрбаны, жәбірлеушісі және бақылаушысы
кез келген оқушы бола алады
Булли
(агрессор)
Булли қолдаушылар
Бақылаушы
Мұғалім
Ата-ана
Қоғам
Мектеп
әкімшілігі
Буллингке қатысушылардың
тұлғалық ерекшеліктері
Буллингті анықтау және зерттеу
Қудалаудың буллинг құрбаны мен жалпы оқушылар ұжымына тигізетін әсерінің нәтижесі:
Назарларыңызға рахмет!
Достарыңызбен бөлісу: |
