Мектепті сақтау – ауылды сақтау Намыс қайда? Шаңырақ
– Руханият саласын айтқанда, нер
жүктеу/скачать 11,51 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- – Алдағы уақыттағы жоспарыңызбен б ліссеңіз...
- – ңгімеңізге рақмет! ңгімелескен Дәуіржан Т ЛЕБАЕВ
- АНА ТІЛІ АШЫҚ АЙТУ – АРДЫҢ ІСІ Аян-Сейітхан НЫСАНАЛИН, ақын, «Құрмет» орденінің иегері, Қазақстанның
- Қазақ тілі – түркі тілдерінің ішіндегі ең таза әрі бай тілдердің бірі. Бірақ соңғы кездері тіліміз жұтаңдана бастаған секілді. Себебі бала
- Абдрахман АСЫЛБЕК, ақын, ҚР еңбек сіңірген қайраткері
- Гүлнар Т ЛЕГЕНОВА, Қазақстан Журналистер одағының мүшесі
- Сөзден қадір-қасиет кетіп, ана тілінің хал-ахуалы күйінішті күйге түскендей жағдайға жетсек те қит етсе біз билікті неге кінəлай береміз
- Шамалы уақыт жауапкершілігін сезініп, бір сəт өзімізге де үңіліп, бағыт-бағдардан ауытқымас үшін мезгіл Темірқазығына қарап, жан
- Алматыда белгілі жазушы, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты, Халықаралық Шолохов сыйлығының иегері, Махмұд Қашқари атындағы
– Руханият саласын айтқанда, нер мен мәдениетті айналып те алмайтыны- мыз белгілі. Осы салаға қамқорлық жаса- лып келе жатса да, қоғамда руханияттан г рі, басқа құндылықтарға бойұрушылық аңғарылады. Мұның себеп-салдарына үңіліп к рсек. – Кеңес Одағы кезін аңсап отыр- ғаным жоқ, бірақ ол уақытта тәртіп күшті болатын. Идеологияға ерекше мән берілді. сіресе халықтың сана- сын тәрбиелейтін нер, мәдениет, баспас з салаларына ерекше к ңіл б лініп, назар аударылды. Мен ра- дио-телевидениеде музыкалық ре- дакция жағын басқарғанымда біздің алатын қаламақымыз айлығымыздан да к п болатын. Қарапайым еңбек адамдарына жағдай жасалды. Қазір біз заманға байланысты экономикалық қиыншылықтарды к п айтамыз. Етек- жеңімізді жиып алайық, әлеуметтік ахуалды түзеп алайық деп. Оның бәрі дұрыс қой. Бірақ рухани азыққа деген қажеттілік ешуақытта тоқтап қалмауы керек. Ұлы Отан соғысы жүріп жатқан жылдарда Алматыда консерватория мен Опера театры ашылды. Ал ол кезде жағдай мүлдем ауыр еді. Соған қарамастан, нер мен мәдениеттің туы жығылмай, з дәрежесінде халыққа қызмет етіп, руханият саласы ркендеді. Ақын-жазушылардың кітаптары мың- мыңдаған таралыммен жарық к ріп, тарады. Демек, рухани дүниелерге к ңіл б лу экономикалық ахуалға тәуелді болып қалмауы керек. ртүрлі қаржылық, басқа да қиындықтар болса да, адамның жанын, халықтың са- насын тәрбиелеу ешуақытта тоқтап қалмағаны ж н. Бұл жағы ескерусіз қалса, оның орнын толтыру қиынға соғады, қажетті құндылықтарды қайта қалыптастыруға талай жылдар кетеді. Қазақтың нері, музыкасы, салт- дәстүрі бай. Бес мыңнан астам күйі бар халық жер бетінде жоқ. Халық әндерінің құдыреті де сондай. Ең басты- сы ешкімге ұқсамайтын, мақтанышпен айтып жүретін ұлттық неріміз бар. Бірақ кінішке орай, біз з нерімізді жоғары деңгейге к тере алмай келеміз. Мұның бәрі осы саладағы дұрыс идеологияның болмай отырғанынан деп ойлаймын. Реттейтін, қолға алатын мәселелер әлі де аз емес. Атқарылған істердің барлығының негізінде Отанды құрметтеу, туған жерге деген перзенттік парызын сезіну жатуы керек. Шалдың баласы болғаннан кейін тәртібім мықты болған болуы керек, жас кезімде мені аудандық коммунистік партияға мүше етіп қабылдады. Жұмы- сымыз жақсы жүрді. Еңбек еттік. Жалпы менің ұғымымда еңбектен артық тәрбие жоқ. Еңбек – ең тамаша тәрбие деп білемін. Алла тағала адамды талантты қылып жаратуы мүмкін, ал бірақ сол талантты ашу үшін еңбек етуің керек. Осы ұстанымды жастарға үнемі айтып келемін. нші болуға да к п еңбек керек. Маңдай терің т гілмеген жерде ойдағыдай нәтиже шықпайды ғой.
– Биылғы жылдың ақпан айында Алматы қаласы әкімдігінің ұйымдас- тыруымен 80 жылдығыма орай шығар- ма шылық кешім ткелі отыр. Қазір соған дайындық үстіндемін. зім шығармашылық байланыста болған нер ұжымдары қатысады. К птеген әндерімді орындаймын. Ең басты мәселе – ұлттық неріміздің қадір- қасиетін бағалап, салт-санамызды, әдет-ғұрпымызды, ана тілімізді сақтауы- мыз керек. Сонда ғана біз дамыған, к ркейген елге айналамыз. Мені ой- ландырып, толғандыратын осындай дүниелер. – ңгімеңізге рақмет! ңгімелескен Дәуіржан Т ЛЕБАЕВ 4 №4 (1366) 26 қаңтар – 1 ақпан 2017 жыл
АНА ТІЛІ АШЫҚ АЙТУ – АРДЫҢ ІСІ Аян-Сейітхан НЫСАНАЛИН, ақын, «Құрмет» орденінің иегері, Қазақстанның Құрметті журналисі Қайран сөзім қор болды... Абай СИНОНИМДЕР СӨЙЛЕСІН БАЛАМА СӨЗДЕР Қазақ тілі – түркі тілдерінің ішіндегі ең таза әрі бай тілдердің бірі. Бірақ соңғы кездері тіліміз жұтаңдана бастаған секілді. Себебі бала- ларымыз, жастарымыз қазақ тілінде жазылған к ркем әдебиеттерді оқымайды. К не қарттардың тұшымды әңгімелерін тыңдамайды. Оның үстіне немере, ш берелеріне негелі әңгімелер айтатын қарттармыз да жоқ. Қазіргі қарттар немере, ш берелерімен «внук», «внучка», «Асанчик», «Алик» деп с йлесіп, здерін «дедушка», «бабушка» деп айтқызып үйретеді. Осындай жағдайда тіліміз қалай оңсын? Қазақ тілінің байлығын қазақтың бір ғана с зімен дәлелдегім келеді. Мәселен, «бет», «жүз» деген с здің бірнеше баламасы (синонимі) бар екен, басқа с здері де солай болса керек. Қазіргі жастардан сұрап к рсеңіз, к п болғанда солардың екеу-үшеуін ғана білер. Қалғанынан мақұрым. Сондықтан к пшіліктің, әсіресе жастардың назарына осы с здің баламаларын (синонимдерін) ұсынып отырмын. 1. Ажар
2. лпет 3. Бет
4. Бейне 5. Дидар
6. Жүз 7. Кескін 8. Келбет 9. Мүсін
10. Мүскін 11. Нобай 12. Нұсқа 13. Пошым 14. Порым 15. Реңі
16. Репет 17. ңі
18. Сиқы 19. Сұрқы 20. Сықпыт 21. Сымбат 22. Түрі 23. Түсі
24. Тұрпат 25. Тәрізі 26. Ұсқын 27. Шырай Бұл шағын жазбамды мына бір жыр жолдарымен аяқтағанды ж н к рдім: Синонимдер с йлесе екен, Еш кемшілік к рмесе екен. Күн ткен сайын біртіндеп, Ұмыт болып лмесе екен. Қолдаушысы халық болып, Қанатын кең сермесе екен. Қазақтың мол тіл байлығы, Ақындарды тербесе екен. Тілге деген ниеттерін, Басшылар теріс бермесе екен. Мәңгілік ел болу үшін, Басымызға бұлт т нбесе екен. зге тілдерге сіңіп кетпей, Тіліміз мәңгі лмесе екен.
БІЛІМ КӨКЖИЕГІ ЖАҢА КІТАП Ол Талдықорған қаласындағы Ш.Уәли- ханов атындағы №10 гимназия ның баста- уыш сынып мұғалімі. Ол ұстаздықты бала кезінен армандады. кесі – Т леген Ұлы Отан соғысынан кейін Қаратал ауданының К пбірлік ауы- лына жолдамамен келген соң Биғайша атты қызға үйленіп, шаңырақ к терді. Музыкалық аспаптардың барлығында,әсіресе, скрип- када тамаша ойнайтын жан болып еді. Оқушыларды нерге балудан, үйретуден жалықпайтын. Шәкірттерінің айтуынша, сол кезде орта мектептің оркестрін де басқарған. Т леген Саусақбайұлыспорттыңк птеген түрінен хабардар болатын. Волейболдың шебері еді. нді де жақсы айтатын. ке жолын қуған Жанарк з Талдықор- ғандағы І.Жансүгіров атындағы педаго ги- калық институтты бітіріп, бастауыш сынып мұғалімі мамандығы бойынша тәмамдады. Міне, содан бергі уақытта қаншама шәкірт тәрбиелеп,солардың бойындағы бар жақсы қасиеттерді дамытып, талаптарын ұштады. р шәкіртінің еліміздің ертеңгі бір кірпіші болып қалануына еңбек етті. Уақытының к бін мектепте ткізді. Бастауыш сыныптардағы оқытудың зінің ұстаздық жолында білім сапасына терең мән беретіні сондықтан. Иә,бүгінгі жас ұрпақ – еліміздің ертеңі. Тәуелсіз мемлекетіміздің іргетасын нығайтып, еңсесін биіктететін ертеңгі ел азаматтары бүгінгі мектеп партасында отырған шәкірттер. Олардың ел сенімін ақтайтын, ана тілін құрмет тұтатын, ұлттық дәстүр мен әдет-ғұрыпты қадірлейтін азамат болып суі үшін тәрбиені мектеп табалдырығынан бастап беру қажет.Оның бірнеше алғышарттары бар. Отансүйгіштік, елжандылық қасиеттер адамның бойына тіл арқылы дариды. Білім негізі қалыптасатын бастауыш сыныпта жас баланың алған тәрбиесі к к е й і н д е м ә ң г і с а қ т а л ы п қ а л а д ы . Болашақта з ана тіліне, ұлтына жана- шыр болуына ықпал етеді. Бұл орай- д а Ж . С а у с а қ б а е в а з ш ә к і р т т е р і н мектепішілік, қалааралық жарыстарға қ а т ы с т ы р ы п , б а с т а у ы ш т а н б а с т а п , ғылыми-танымдық жұмыстар жасауға үйретеді. Еңбегі нәтижесіз де емес. Олардың ішінде жарыстардан жүлделі орындарды иеленген оқушыларык п. Жанарк з үшін ткен жыл жақсы жаңалықтарға толы болды. Республикалық «Ғылым» баспасынан шыққан «Шәкірт жүрегіне жол тапқан ұстаз» Қазақстан Республикасының білім беру жүйесінің үздік қызметкерлерінің 2015-2016 оқу жы- лын дағы жинағында еңбегі жарияланды. Ұзақ жылғы жемісті қызметі үшін бірнеше рет Талдықорған қаласының білім б лімінің Құрмет грамоталарымен мара патталды. Сонымен қоса облыстық, қалалық әкімшілік тарапынанмарапаттар- мен атқарған еңбегі үшін атап тілді.
мазмұнында ерекше орын алатын пән – «Ана тілі» пәні деп білді. Жанарк здің пікірінше, ана тілін үйрену – с здерді түсініп, меңгеріп оқу, жаттау, білу ғана емес, ол сонымен қатар сансыз к п ұғымдарды, сезімдердің сұлу үлгілерін ойлау жүйесін де меңгеру. Ұстаздың қолданатын басты ережесі – балалармен біргеана тілі туралы сұрақтарға жауап іздеп, жан-жақты пікірлесіп, талдау жасап отыру. Тақырыпқа байланысты ояту, ой түюге, тұжырымдауға, з тілінде бірлесіп жұмыс істеу, қасындағы досына құрметпен қарауға, оның айтқан с зін зер салып тыңдауға, тілді еркін меңгеруге, з пікірін қысылмай ортаға салуға мүмкіндік береді. Осындай мәселелерді ойға алғанда мұғалімнің тыным- сыз ізденісі маңызды р л атқарады. Балаға түсіндіретін тақырыбыңның табиғатын ашу, талабын ұштау, бағыт-бағдар сілтеу, ойына ой қосып, ақылын кемелдендіру, жан дүниесін рухани байыту – ең үлкен мақсаттың бірі де бірегейі болмақ. Де- мек, ұстаздың тәлімгерлік жолы – дара. Азаматтық ұстанымы да айқын. Ол білімнің сапалы болуына жұмыс жасау. рбір бүгінгі техниканың қарыштап дамыған уақытында ана тілін әр оқушы- ның жүрегіне жеткізе білуді мектеп табал- дырығынан бастау қажет екендігі с зсіз. Жанарк з үшін басты қағида, ол - ана тілін бастауыш сыныптан бастап жақсы меңгерген шәкірттің тілді ұмытуы, не- месе ана тілінен басқа тілді жоғары қоюы мүмкін болмайды. Басқаша айтқанда, ана тілін мектеп қабырғасынан бастап ардақтап, з ойын дамытып айқын жеткізе алады. Бала кезде алған білім оңайлықпен санадан ше қоймайды. Ана тілінің қадір-қасиетін жастайынан сезініп суге оқу және білім жүйесінің ықпалы қашанда зор. Мұны мірдің зі к рсетіп, дәлелдеп отыр. рбір бүлдіршін мектеп табалдырығын аттаған сәттен бастап ана тілінде білім нәрімен сусын- дай бастайды. Осы кез мұғалім үшін аса жауапты. йткені баланың тілін жаттықтырып, дамыту – оңай шаруа емес. Бұл ретте мұғалімнің шеберлігіне де к п нәрсе байланысты. Себебі тіл үйрету үшін әдістемелік технологияларды үнемі жаңартып, жетілдіріп отырудан б лек, оның негіздерін қарапайым мысалдар арқылы да меңгерту маңызды. Кейіпкерім йтпесе айтудайын айтылып келеді. «Он бес жылда аюды да қазақша с йлетуге болар еді», «Қазақ елі бар- да қазақ тілі де мір сүреді. седі. ркендейді. Ұлтымыздың ұлы тілі – мәңгілік». Айтылып келе жатқан бұлжымайтын қағида. Есеңгіреген кімнің болса да есін жиғызатын ескерту ережедей. Тамаша түркітанушы, орыстардың ішіне сіңген арғы тегі неміс В.Радлов: «Қазақтардың тілі жатық та шешен ткір, к біне іліп-қағып сұрақпен жауап беруге келгенде таңқаларлықтай ора- лымды. Қазақтардың кез келгені, тіпті сауатсыздарының зі ана тілінде Еуро- пада байқап жүргеніміздей тек фран- цуздар мен орыстардың дәрежесінде с йлейді» десе, татар оқымыстысы А. Садри одан қалыспайды: «Қазіргі ең таза, ең бай, ең табиғи және бұзылмай бұрынғы қалпында сақталып қалған бір тіл болса, ол қазақ тілі және қазақ әдебиеті, шын ғылым үшін біз мұны ашық айтып мойындауымыз керек». Біз оны қайтіп қорлап жүрміз? Ла- уазымы жоғары бір министр қасиетті Құрани Кәрімдегі аяттарды орысша түсіндіріп, уағыздауға үндесе, енді екінші бұрынғы біреуі миын ауыстыр- маса қазақша мүлде қақпайтынын м а қ т а н ы ш п е н м ә л і м д е д і . С о н д а туған тілдің к сегесін кім к гертеді? Олардан не үміт, не қайыр? лгідей к зқамандардың ерсі іс-әрекетін, ресі мен рісін к ріп, естіп к зі жетіп жүргесін бе, күнгейдегі бір студент (әлі санада сәулесі бар екен) тіпті «Рухымыз уланып барады» деп дабыл қаға бастады. Жалғыз бен жарымның жанайқайы емес бұл. Біреулердің қаңсығы таңсық болып, қазақ телеарналарында қытай, кәріс, үнді мен түріктің бітпейтін сериалдары қаптап кетті. Бұлар қаншама ұлттық болмыс-бітім, неге-тәрбие мен мінез- құлыққа жағымсыз әсер етіп бүлдіріп жатқаны неге толғандырмайды? (Тақырыптарына қарағанның зінде т бе шашың тік тұрады «Махаббат машақаты», «Махаббат бекеті», «Ма- хаббатым жүрегімде», «Махаббат дерті», «Махаббат торы», «Махаббат ордасы», «Махаббат мұңы», «Оның махабба- ты», «Махаббат пен жаза», «Ұрланған тағдыр», («Ұрланған мір»), «Тағдыр тәлкегі», «Тағдырым шешілмеген күн», « йелімді ауыстырамын», « йел Кеш шымылдығын танымал ақын, қоғам және мемлекет қайраткері, Қазақстанның Еңбек Ері Олжас Сүлейменов жүрекжарды с зімен ашты. Кеш барысында Пар- ламент Мәжілісінің Т рағасы Нұрлан Нығматулиннің, Мемлекеттік хатшы Гүлшара бдіқалықованың Құттықтау хаттары оқылды. «Ақ жол» партиясының т рағасы, ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты Азат Перуашевтың құттықтау лебізін Т рағаның бірінші орынбасары ақын Қазбек Иса жеткізді. Академик Кенжеғали Сағадиев, Мәжіліс депутаты Серік Сейдуманов, Атырау облы- сы әкімінің орынбасары лібек Нәутиев, жазушы Қойшығұл Жылқышиев, Атырау облыстық мәдениет басқармасының басшысы біл Жоламанов, Қостанай облысы әкімдігінің аппарат жетекшісі Арман бенов, Мәскеудегі Тимирязев академиясының профессоры, академик Серік Тойғамбаев, ҚР Жобалаушылар
Тағлымды кеш Тағлымды кеш бейнесін айқындайды. Кітап пен кино таратуды ұмыт қалдырып, оған онша мән бермей, қай ұшпаққа шықпақпыз? Беделді басылымдардың бірі балу- анды дабыралатып с йлеткізді: «Күш- қуатым тайғанша күресемін». Былай қарағанда с кеттік пен сәйкессіздік жоқ сықылды, алайда қазақша с з сіңімділігін к здесек, бастан бақ тайды, күш-қуат кеміп, сарқыла, азая бастады демей ме? Табан астында кірпияздық танытып, тырнақ, астынан кір іздеп отырмағанымыз Аллаға аян. Артылған азаматтық жауапкершілікті сезініп, әр с зді хас шебер кірпіш қалағандай етіп қолданып, тілдің бағын байламай жазу кімге болса мәртебе емес пе? Күтпеген жерден хикметке кездесіп қаның қайнайды. Халықтың сүйікті әншісі С.Жанпейісова ткенде бір сұхбатында (ұмытпасам, 29 қараша күні) қайта- қ а й т а ш е м і ш к е д е п а й т а б е р д і . Жаны ашып, ол неге тіл тазалығын сақтамайды. Бұл с здің түбірі орыстың академиясының президенті, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты бдісағит Тәтіғұлов, Қыздар педагогикалық университетінің ректоры Динар Нүкетаева, Қостанай об- лысы Аманкелді ауданы мәслихатының хатшысы Қанат Уәшев, ақын Хамитбек Мұсабаев, алматылық ұстаз Мәдениет Мәженова с з с йлеп, кеш иесі туралы жылы лебіздерін білдірді. Ақын Мыңбай Рәш «Алпамыс батыр» мен «Манас» жырынан үзінді орындады. Қазақтың біртуар тұлғаларының дауысын айнытпай салып, кештің шырайын келтірді. Ақын Қасымхан Бегманов та жырдан шашу шашты.
Эстрада жұлдыздары Бақыт Шадаева, Жеңіс Ысқақова кешті әнмен әрледі. Бұл «Талант елге қызмет ету керек» деген оймен түйінделген, тағылымы мол, тәрбиелік мәні зор тамаша кеш болды.
Ауызды құр ш ппен сүрте бермейік десек, марқұм Герольд Бельгер де ұлттың қарым-қатынас құралының мәртебесі үшін оқжылан арбаған бозторғайдай шырылдап ткен жоқ па? Оны тәнті етіп, жылқыға байланысты жүздеген т л с зді айналымға түсірген ғалым Ахмет Тоқтабай, жарты мыңға тарта гүл мен оның сұлу да нәзік әлемін білетін ақын Оразақын Асқар, қазақ с зінің нұрлы қайнарындай марқұм ақсақал Жағда Бабалықұлының тәжірибелері мен ұлан-ғайыр тілтанымдағы к л- к сір рухани қазына байлығын кәдеге жаратып, іс жүзіне асыра алдық па? Бұл тұрғыда к теретін маңызды мәселелер мен істелетін шаруалар шашетектен. Күлеміз бе, жылаймыз ба? Қазақия- ның қай түкпірінде де мемлекеттік және жекеменшік университет пен ака- демиялар к бейді. Одан білім деңгейі күрт сіп немесе шіп кетті ме? йтпесе неге жаппай білімсіздік етек алып бара- ды. Жаңсақтықпен біреудің айтқанын РУХАНИЯТ
Намыс қайда? бақыты», « йел қырық шырақты», « йел сыры», «Қыздар», «Қыз жолы», «Қыз ақысы», «Сәби жүрек», «Жетім жүрек», «Жүрекке жол», «Аналар», «Менің әсем анам», «Келін», «Ке- линка Сабина», «Сүйген жарым», «Бақытты болғым келеді» болып ащы ішектей шұбатылып кете береді. Сон- ша телміргенде к к жәшік қандай тар болса, оқиғалары, мазмұны, түрі мен шешімі сондай сорақы. Ж а қ ы н д а б ұ р ы н ғ ы « А л а т а у » кинотеатрының қасынан ттім. Жүрегім шым етіп, ішім удай ашыды. Тып-типыл етіліп, орнына «жынойнақ» салыныпты. Оңтүстік астанада «Алатаудан» басқа «Искра», Шымкенттегі «Қазақстан», «Мир», «Шымкент», Сәкен Сейфуллин атындағы кинотеатр лар және естуімше, басқа қалалардағы осыған ұқсас мәдени ошақтар зге мақсатқа пайда- ланыла бастапты. К рермен тұшынып к ретін кинофильмдер қайда кетті? лде ХХІ ғасыр нердің ең маңызды саласын тосырқап, гейсітті ме? Барған сайын менменсіп, ңмеңдеп келе жатқан отандық телеарна лар талап пен талғамды мүлде ұмыта бастағандай. Жұртқа қандай «майшел- пек» ұсынатыны бағдарламалардың бет- семена, семя, семечка с зі емес пе? Асқабақты қауын, қауынды дынка дегеннің кері. Пістені, ең болмаса, шекілдеуік десе біреудің бір нәрсесі кете ме? «Мұрты мұқалу»,«шымбайға тимеу» тіркестері де онша қазақша сайрап тұрған жоқ. Орталық мешіттің жанында кіре берісте бадырайтып «мұсылман заттар дүкені» деп жазып қойғаны ешкімді ойландырмағаны ма? Заттардың мұсылман, кәпірі бола ма? Ж ні мұсылман тұтынатын заттар сатылатын жер емес пе? Түркісіб ауданындағы №115 мектептің қаршадай оқушысы З.Мұхаметханов тынымсыз жүріп жатқан мылтықсыз майданда бұғып қалмай, тіл тағдырына жүрегі ауыратынын боямасыз айтады: «...ұл ты басқа Асылы Осман апамыз: «Қазақ кезінде артта қалғандарды алға жетелеп, жалаңаштарын киіндірді, аштарын тойындырды. Енді бүгін біз сол қазақ тілінің дамуына баршамыз бірдей үн қосып, неге жұмыла кіріс- пейміз. Қазақтың нанын жеген тілін де үйренсін» демеп пе еді? С йте отырып, 2015 жылы бәзбір зерттеулерге сенсек, Қазақстанда қырық т рт мыңдай кісі мемлекеттік тілді үйрену үстінде деп алдарқатудың ж н-жосығы бар ма?» басқаға тели салу жиілей бастады. Г.Н.Потаниннің «Маған бүкіл қазақ даласы ән салып тұрғандай» дегенін А.В.Затаевичке, Ш.Мұртазаның: «Қазақтың рухани дүниесінде екі Шолақ бар. Олар: Балуан шолақ және Қуандық Шолағын» . Кекілбайұлына жапсырады. Бұл шарасыздық па, жоқ әдейі шатастыру ма? Абай неге ездердің енжарлығына күйініп, «Қайран с зім қор болды» деп зарлады? Оның алдын- да да уәж айтып, аталы с зге тоқтайтын кездің зінде Дулат күңіренген жоқ па еді: «Ел құлағы саңырау, кімге айтамын...» Санадан мүлде сызып тастау үшін бір сәтте ІІ Екатерина з пәрменімен қырымды Таврида, Текені Уральск, Жайықты Урал деп згерткен жоқ па? Уақыт басқа болғанымен тым жалтақпыз-ау. Қанша қақсағанға қарамай (ақырын берсін!) ерсі қылығына қымсынып, қоғамдық орындар мен к ліктерде, білім ордалары мен мәдени ошақтарда Ана тілін ту етіп, оның айбынын асырып, абыройын асқақтатудың орнына орқаздар (қойыртпақ аралас- тырып орыс-қазақша с йлейтіндер) мейлінше к бейді. Тәрбиенің түрі, бұны ескертсең зіңе тап-тап беріп одыраңдайды. Намыс найзағайы қайда? Есіткен құлақ болып, тиісті қорытынды шығара білсе, бұл орайда 31 телеарнаның «Информбюрасы» з жұмысын тура жолға қою керек болып тұр. Тіл үшін мәңгі майдан, қиянкескі қиын күрес жүріп жатыр. Ол ешқашан бәсеңдемейді. Тәуелсіздігімізге ширек ғасыр толды. Біз сынағанда немқұрайлық пен оралымсыздықты айтқымыз келеді. йтпесе, ұзында шіміз, қысқада кегіміз жоқ.Сая- сатта сырғыта бермей, пәрменді іс- шаралар жасалса қағанағымыз қарқ, сағанағымыз сарқ болмай ма?! Жаңа а йдар
Жаңа айдар ШӘКІРТ ЖҮРЕГІНЕ ШӘКІРТ ЖҮРЕГІНЕ ЖОЛ ТАПҚАН ЖОЛ ТАПҚАН
жүктеу/скачать 11,51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|