Менеджмент басқару мектептері

Қорытынды

1. Менеджменттің даму тарихын білмей, заманауи кәсіби менеджерлерді дайындау мүмкін емес. Менеджмент ғылым мен ғылымның тәуелсіз саласына айналып, ғасырлар бойы дамыды. Басқаруды қалыптастыруға айтарлықтай ықпал еткен: ғылыми басқару мектебі, классикалық (әкімшілік) мектеп, психология және адами қарым-қатынас мектебі, басқару мектебі (сандық мектеп), сондай-ақ осы мектептердің Ф. Тейлор, А. Файоль, Э. Мэйо және т. б. сияқты көрнекті өкілдері айтарлықтай әсер етті.

2. «Нарықтық экономика жалпы қоғаммен бірге радикалды өзгерістерден өтуі тиіс тиісті басқару жүйесін талап етеді. Нарықтық қатынастарға көшу жағдайында менеджмент теориясы мен практикасын үздіксіз жетілдіру маңызды фактор болып табылады»[23].

3. Шетелдерді басқарудың озық және прогрессивті тәжірибесін зерделеу және оны меншікті басқару проблемаларын талдау кезінде пайдалану үлкен мәнге ие болады. Сондықтан шетелдік менеджменттің теориясы мен тәжірибесінің даму тарихын зерделеу өте өзекті.

Нарықтық қатынастар негізінде экономиканы қайта құрудың қазіргі жағдайында оның басым бағыттарының бірі ұйымдардың практикалық қызметінде менеджментті пайдалану бойынша негізгі теориялық және әдіснамалық ұстанымдарды әзірлеу болып табылады. Басқару ойының негізгі ерекшелігі басқару жүйесін жетілдірудің жаңа және нақты жолдарын іздеу, нарықтық жағдайларға қатысты және алдыңғы қатарлы шетелдік тәжірибені шығармашылық пайымдау негізінде басқарудың әртүрлі проблемалары бойынша ұстанымды әзірлеу болып табылады.

«Басқарушылық ойлар жетістігін қолдану тәжірибесінде көптеген елдерде басқару моделінің өзіндің ұлттық ерекшелігі пайда болды. Қазіргі кезде басқарудың –американдық, жапондық, арабтық және батыс еуропалық мектептері қалыптасты»[24].

«Қазақстанның басқару ойлары тарихының тамырлары ғасырлар қойнауынан бастау алады. Жүздеген жылдар бойы басқару ойы біртіндеп жетілдірілді. Менеджментке деген қажеттілік адамның және оның біріккен қызметінің пайда болуына байланысты туды. Мемлекетті басқару жөнінде біздің еліміздің дамуының әрқилы кезеңіндегі әртүрлі міндеттер өткенімізге үлкен әсер етті және бүгінгі күні де Қазақстанның басқару ойының қалыптасуы мен дамуына ықпалын тигізуде»[25].

Менеджментті қолда бар ресурстарды ұтымды қолдану арқылы ұйымның мақсаттарын қалыптастырып, оған қол жеткізуді қамтамасыз етуге бағытталған білімдер мен кәсіби қызметтің саласы деп қарастырған ғалымдардың көзқарасын барлығымыздың қолдайтынымыз сөзсіз. Дегенмен, менеджменттің ата заманнан бері ұстанып келе жатқан міндеттерін ұмытпау қажет.