Ұтыс пен төлемнің дұрыс емес арақанынасы. Алынған нәтиже
салынған күштерге сәйкес келмесе манипулятивті әрекеттердің барлығына
күмәндануға болады. Мысалы, сіз кенеттен бір сыйлық ұтып аласыз, бірақ
ешқандай лоторея, ұтыс ойындарына қатысқан емессіз. Бұндай әдістің
негізінде
манипулятивті
әрекеттер
жатқанын
ешқандай
іс-шараға
қатыспағаныңызды ескере отырып анықтауға болады.
Қабылданған шешім мен атқарылатын әрекет жауапкершілігін бөлісудегі дисбаланс. Бұл жағдайда кенеттен бір істі атқаруға міндетті,
жауапты болған кезде байқалады. Немесе керсінше ешқандай себепсіз сіз
қабылдауға тиісті шешімнен сізді алып тастайды. Бұндай тәсілдер де
манипулятивті сипатқа ие болуы мүмкін.
Ситуация элементтерінің бірқалыптылығының деформациясы. Ақпараттың құрастырылу немесе ұсынылу ерекшелігіне көңіл аудару керек.
Мысалы, сізден маңызды құжатқа қол қоюды өтінгенде, сіз құжатқа зер
салып қарауға тырысқанда серіктесіңіз мысалға «сіз қандай қаламмен қол
қойғанды ұнатасыз, шарикті мен әлде сиялы ма?» деп сұрауы мүмкін. Яғни
сіздің көңіліңізді құжатқа қатысы жоқ сұрақпен аударту арқылы, сізді
ойландыру арқыл манипулятивті тәсілдерді іске асыру мүмкін.
