Microsoft Word Лекциялар жинағы Физик doc
Магнит индукциясының векторы үшін Гаусс теоремасы
жүктеу/скачать 0,56 Mb.
|
Дәріс Физика пәні
- Бұл бет үшін навигация:
- Электомагниттік индукция. Фарадей заңы.
| Магнит индукциясының векторы үшін Гаусс теоремасы деп аталатын бұл теорема магниттік зарядтардың табиғатта жоқтығын көрсетеді, соның салдарынан индукция сызықтарының не басы, не аяғы жоқ, демек олар тұйық болып табылады.
Тогы бар өткізгішке магнит өрісі тарапынан Ампер күші әсер етеді. Егер өткізгіш бекітілмеген болса, онда ол Ампер күшінің әсерінен орын ауыстырады. Сондағы магнит өрісінің атқаратын жұмысы: dA Fdx IBldx IBdS IdФ, мұндағы BdS dФ дегеніміз dS ldx ауданы арқылы өтетін магнит ағыны. Сөйтіп, магнит өрісінде тогы бар өткізгіштің орын ауыстыру кезінде атқарылатын жұмыс ток күші мен қозғалыстағы өткізгіштің қесіп өткен магнит ағынының көбейтіндісіне тең. Тұрақты тогы бар тұйық контур үшін оның шектеулі орын ауыстыру кезіндегі магнит өрісінің атқаратын жұмысы A IФ . Магнит өрісіндегі тогы бар контурға, рамканың жазықтығын B өрісіне перпендикуляр орналастыруға тырысатын, M моментке ие қос күш әсер етеді. Бұл қос күштің моменті мынаған тең: мұндағы M pm ISn pm B, – контурдың магниттік моменті. Қос күш моментінің модулі M pm B sin α мұндағы α - рамканың жазықтығына жүргізілген n нормаль бағыты мен магнит индукциясының B векторы бағытының арасындағы бұрыш. Электомагниттік индукция. Фарадей заңы. Электр тогы өзінің айналасында магнит өрісін тудырады. Осыған кері құбылысты, яғни магнит өрісінің көмегімен токты қоздыруды, ашу үшін жасалған сансыз көп әрекеттер 1831 ж. табысты аяқталды. Бұл маңызды мәселені шешкен ағылшын физигі М. Фарадей электромагниттік индукция құбылысын ашты. Оның мағынасын былай тұжырымдауға болады: тұйық өткізгіш контурмен шектелген бет арқылы өтетін магнит ағыны өзгергенде сол контурда индукциялық деп аталатын электр тогы пайда болады. Индукциялық токтың пайда болуы тізбекте электромагниттік индукцияның электр қозғаушы күші бар екендігін көрсетеді. Индукциялық ток күшінің мәні, демек, индукцияның εi э.қ.к.-ң мәні де тек магнит ағы-нының өзгеру жылдамдығымен ғана анықталады, яғни dФ Ii ~ εi ~ dt . |