ОҚУ САУАТТЫЛЫҒЫ
413
B)Мейірімсіз ана
C)Жас балалар
D)Қараусыз қалған балалар
E)Азық іздеген төртеу
15. «Төртеуі азды-көпті алған азықтарын көк шөптің үстіне отыра сап, жапа -
тармағай жеуге кірісті. Кішкентай қыз тоғын арықтағы сумен басты» деген сөйлем
кішкентай қыздың қандай əәрекетін көрсететінін болжаңыз.
A)Жек көрушілігі
B)Өкініші
C)Сенімділігі
D)Жиіркеніші
E)Шарасыздығы
16. Саябақ балалардың өмір сүру мекеніне айналғандығы туралы көзқарас
кімнің атынан айтылады?
A)Демалушылардан естиді
B)Өздері қатарлас балалар айтады
C)Жергілікті тұрғындар айтады
D)Саябақтың күзетшісі айтады
E)Қаңғыбас адамдар айтады
17. Мəәтіндегі «жауапсыз жандар» тіркесі кімдерге бағытталған?
A)ƏӘлеуметтік орталық өкілдеріне
B)Балалардың əәке-шешелеріне
C)Мектеп мұғалімдеріне
D)Қоғамдық ұйым басшыларына
E)Үкімет басындағы азаматтарға
18. Кейіпкер не себептен балаларды бақылап отырды?
A)Балаларға қол ұшын беру үшін
B)Балалар əәрекеттерінен жиіркенгендіктен
C)Балалардың əәрекеттерін құптағандықтан
D)Балалардың кім екендігін анықтау үшін
E)Балалар əәрекеттеріне қызыққандықтан
19. Мəәтіннің үшінші абзац мазмұнына сай келетін тақырыпты көрсетіңіз
A)Жолы болмаған балалар
B)Саябақ
C)Тұрақты мекен
D)Шынайы тілек
E)Күнкөріс
20. Мəәтіннен кейіпкердің ой толғамын білдіретін сөйлемді көрсетіңіз.
A)Қақаған аязда үсіп өлсе, бұларды іздейтін жан бар ма?
B)Кішкентайқызтоғынарықтағысуменбасты.
C)Қастарында тұрып асқазандарының шұрылын естуге болады.
D)Іштеріне бірдене барған соң, қайтадан «жұмыстарына» кірісті.
E)Бұл жер балалардың тұрақты мекеніне айналған.
ОҚУ САУАТТЫЛЫҒЫ
414
75-НҰСҚА
Құмырсқа – əәлемдегі ең көп тараған жəәндіктің бірі. Қазақ «құмырсқадай
қажырлы», «құмырсқадай құжынаған», «құмырсқадай еңбекқор» деген тіркестерді
бекер айтпаған. Олардың біз білмейтін қызық қыры көп. Оны ғалымдар зерттеп,
бұқараға жеткізіп отыр.
Құмырсқаларды зерттейтін ғылым – мирмекология деп аталады. Осы
мирмеколог мамандардың құмырсқадай тынбай талаптанып, қайнаған тіршілікті
зерттеуі нəәтижесінде бізге олар туралы көптеген қызықты деректер белгілі болды.
Құмырсқа жер жүзінде ең көп тараған жəәндік. ƏӘлемдегі ең құрметті
мимекологтардың бірі Эдвард Уилсонның есебі бойынша, бүгін жер бетінде 10
квадрилиион, яғни онның 15 дəәрежесіндей құмырсқа бар екен. Жан басына
шаққанда, бір адамға миллион құмырсқадан келеді, ал жалпы үлесі барлық
адамның үлесіндей.
1. Мəәтіннің тақырыбы қандай?
A)Құмырсқалар достығы
B)Жəәндіктер туралы
C)Құмырсқалар еңбегі
D)Мирмекологтар туралы
E)Құмырсқалар илеуі туралы
2. «Құмырсқадай құжынаған» тіркесінің мағынасына сай келмейтін қатарды
көрсетіңіз.
A)Қажырлы, еңбекқор
B)Қайнаған, қалың
C)Қаптап кетті, қайнады
D)Көп, қарақұрым
E)Нөпір болды, ығы-жығы
Бұрын бір тышқан болыпты. Ол өте ақкөңіл, достарымен тату екен. Бірақ жаңа
келген мысық оған тыныштық бермепті.
Бір күні оның ұйықтап жатқанын көрген мысық байқамаған болып жалпақ
табанымен жаншып өтті. Шошыған тышқан орнынан қарғып тұрып мысыққа:
– Мен ешқашан басқаларға жамандық жасаған емеспін. Сен неге маған өшігіп
жүрсің? – дейді. Мысық тəәкаппарлана:
– Саған тышқан бол деген кім? Тышқан екенсің, жеуге тиіспіз! –
дейді.
Оның түпкі ниетін байқаған тышқан содан былай сақтанып, бұрыш- бұрышта
тығылып жүретін болыпты.
Бір тəәуірі мысық өте ұйқышыл екен. Басы жастыққа тиді болды, қорылдай
кетіп, қанша оятса да оянбайды екен. Мұны білген ақылды тышқан ебін тауып,
ұйықтап жатқан дұшпанының мойнына қоңырау байлап қойыпты. Сөйтіп, жүрген
сайын сылдырайтын қоңыраудың арқасында алаңсыз ұйықтап, еркін жүретін
болыпты.
3. Тышқанның дұшпанын анықтаңыз
A)Батыл
B)Жалқау
|