Microsoft Word Oқу сауаттылығы 100-нұсқа



Pdf көрінісі
бет408/485
Дата03.02.2023
өлшемі4,44 Mb.
#65016
1   ...   404   405   406   407   408   409   410   411   ...   485
Байланысты:
O 1179 u sauattyly 1171 y 100-n 1201 s 1179 a

ОҚУ САУАТТЫЛЫҒЫ 
468
Қарлығаш Досанова 
(«Ұлан»,10.02.2015) 
7. Екінші азатжолдың үшінші азатжолға қатысы қандай? 
A)Дəәлелдейді 
B)Зерттейді 
C)Нақтылайды 
D)Суреттейді 
E)Сипаттайды 
8. Мəәтіннің негізгі ойы қай сөйлеммен сəәйкес келеді? 
A)Елімізде театр санын арттыру керек 
B)Қуыршақ театрының қойылымдары сапасыз. 
C)Бала тəәрбиесіне мəәдени ошақтарға бару мəәселесін қою керек. 
D)Шетелде демалудың өзі – бір бақыт 
E)Театр билетінің құнын өсіру керек 
9. «Ал бізде актер болуды армандайтын кей бала театр көрмей өседі…» 
Автордың айтпақ ойы қандай? 
A)Баланы жасынан мəәдениетке үйрету керек. 
B)Өнер ошағына үлкейген кезде бару керек. 
C)Кішкентай балаға театр қызық емес. 
D)Кез келген арманға қол жеткізуге болады. 
E)Актер болу үшін театрға бару міндет емес. 
10. Автордың мақаласына түрткі болған жағдай 
A)Театрдың ішкі тіршілігімен танысу 
B)Ата-аналардың қамқорлығын көрсету 
C)Өнер ордасына балалардың сирек баруы 
D)Театр қызметкерін таныту 
E)Өнер ошақтарының санының аздығы туралы 
11. «Арзан билетті алып, алдыңғы бос орындарға отыра саламыз» деген 
түсініктің орын алуына не себеп? 
Ата-аналардың... 
A)Бағасы бір деп ойлауынан 
B)Мəәдени орынды сыйламауынан 
C)Немқұрайлық танытуынан 
D)Қаражатының жоқтығынан 
E)Өресінің таяздығынан 
12. Үшінші азатжолда автордың қандай көңіл-күйі берілген 
A)Дегбірсізденеді 
B)Таңқалушылық 
C)Алаңдаушылық 
D)Күмəәнданады 
E)Немқұрайлық 
Жуықта Шығыс Қазақстанның Катонқарағай жəәне Күршім аудандарында 50-
ден астам сұңқар мен ителгі еркіндікке жіберілді. Кезінде контрабандалық жолмен 


ОҚУ САУАТТЫЛЫҒЫ 
469
шетелдерге өтіп кеткен құстар аймаққа Біріккен Араб ƏӘмірлігінен əәкелініп отыр. 
Дубай қаласындағы экологиялық агенттіктің бұл жобасы əәлемде 18 жыл көлемінде 
жүзеге асырылып келеді. Осыған байланысты құрылған арнайы қор «Қызыл 
кітапқа» енген жəәне жылдан-жылға азайып бара жатқан сұңқарлардың санын 
қалпына келтірумен айналысады. Арабтар аңшылыққа пайдаланатын құстарды 
еркіндікке жіберу жөніндегі жобасын бұған дейін Қырғызстан жəәне Пəәкістан 
елдерінде жүргізген. Соңғы бірнеше жыл ішінде бұл ауқымды экологиялық шараға 
Қазақстан да қатысып отыр. Басына сəәлде киіп, ақ киімге оранған арабтардың 
Алтай өңіріне келуі – күнде бола бермейтін оқиға. Сондықтан болар, қонақтардың 
əәрбір əәрекеті мен жүріс-тұрысын бақылау көпшілік үшін қызықты болды. 
Саятшылық пен құсбегілік қазақтың қанына сіңген өнер болса да, арабтардан 
үйренетін тəәжірибе көп. Олар сұңқарды аса қасиетті құс санағандықтан, Араб 
ƏӘмірлігінде онымен тек ақсүйектер ғана саятшылық құратын көрінеді. Сонымен 
бірге, арабтың ежелгі дəәстүрі бойынша, аңшылыққа 2 жыл пайдаланылған құс 
міндетті түрде еркіндікке жіберіліп отырған. Өйткені, адамзат баласы жабайы 
табиғаттағы сұңқар мен ителгі санының азаюына залал келтірмеуі тиіс. Қазір 
əәлемнің бірқатар елдерінде жүзеге асырылып отырған осы экологиялық бағдарлама 
да дəәстүрдің негізінде жасалыпты.
Біріккен Араб ƏӘмірлігіне құдай көптеген табиғат ресурстарын берген. 
Сондықтан да біз жабайы табиғатқа зиян келтірмеуіміз жəәне құстың санын 
көбейтуге болашақта да өз үлесімізді қосуымыз қажет. Арабтардың аңға шығу 
дəәстүрі бойынша сұңқарлар екі жылдан кейін бостандыққа жіберіліп тұрған. 
Өйткені соңғы 10 жылда сұңқарды браконьерлік жолмен аулап, шетелге 
сататындар көбейіп кетті. 
–Мəәселен, бүгін біз бостандыққа ұшырып жатқан құстардың барлығы біздің 
елдегі контрабандашылардан тəәркіленген, – деді бізге берген сұхбатында 
экологиялық жобаның үйлестірушісі Мұхаммед Салих. 
Араб ƏӘмірлігінде сұңқар мен ителгіні əәлемдік деңгейде қорғау жөніндегі 
бағдарламаға мемлекет жан-жақты қолдау жасап тұрады. Құстарды бостандыққа 
жіберуге осы экологиялық жобаның жетекшісі, жоғары мəәртебелі шейх Мухаммед 
Ахмет Аль Баварди Шығыс Қазақстанға арнайы келіпті. Ол Күршім жəәне 
Катонқарағай өңірінің таулы, өзенді жерлеріне ұшырылған сұңқарды жеке 
бақылап, əәрқайсысын суретке түсіріп отырды. Акцияны ұйымдастырушылар, ең 
бастысы, еркіндікке жіберілген құстар қайтадан браконьерлердің қолына түспесе 
дейді. Өйткені, өткен жылы ғана Шығыс Қазақстанның дəәл осы аймақтарында 17 
сұңқарды ұстап, шетелге өткізбек болған Египет пен Сирия мемлекетінің 
азаматтары ұсталған болатын. 
–Біз бұл жобаны Қазақстанда жүзеге асырудың тиімді екендігіне көз жеткіздік. 
Бұл өңірдің табиғаты сұңқар жəәне ителгі сияқты құстарға өте қолайлы. Олардың 
жабайы ортаға бейімделіп, өз қорегін табуына барлық жағдай бар. Ең бастысы, 
құстар табиғат жауларының қолына түспесе болғаны, – дейді экологиялық 
жобаның жетекшісі, жоғары мəәртебелі шейх Мухаммед Ахмет Аль Баварди. 
Жалпы Араб елдері бұл жобаны халықаралық деңгейде жүзеге асыруға қыруар 
қаржы жұмсап келеді. Мəәселен, мына сұңқарлар осыған дейін Дубайдағы арнайы 




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   404   405   406   407   408   409   410   411   ...   485




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет