Гендік инженерия, немесе генетикалық инженерия [1] — генетикалық және биохимиялық әдістердің көмегімен түраралық кедергілері жоқ, тұқым қуалайтын қасиеттері өзгеше, табиғатта кездеспейтін жаңа гендер алу; молекулярлы биологияның бір саласы.
Гендік инженерия-ның теориялық негізіне генетикалық кодтың әмбебаптылығы жатады. Бір ғана кодтың (триплиттің) әр түрлі ағзадағы белок молекулаларының құрамына енетін амин қышқылдарын бақылай алатындығына байланысты, ДНҚ молекуласының кез келген бөлігін басқа бөтен клеткаға апарып салу, яғни молек. деңгейде будандастырылу теориялық тұрғыдан алғанда мүмкін екені анықталды. Жануарлар, өсімдіктер және микроорганизмдер гендерінің қызметін қолдан басқаруға болатындығы дәлелденді.
23. Вирустың жасушамен әрекеттесу түрлері.
Вирустың жасушамен қарым-қатынасының үш типі белгілі:
1)өнімдік тип, вирустың ұрпағының пайда болуымен аяқталады;
2)абортивті тип, жаңа вирус бөлшектерінің түзілуі аяқталмайды, себебі инфекциялық процесс бір кезеңде үзіліп тоқтайды;
3)интеграциялық тип немесе вирогения, вирусты ДНҚ-ның жасуша-ие хромосомасына тіркелуімен сипатталады.
24. Вирустың жасушамен әрекеттесу кезеңдері.
Вирустың репродукциясы бірнеше кезеңнен тұрады, олар бір-бірімен кезектесіп отырады:
вирустың жасушаға адсорбциясы (жабысуы);
вирустың жасушаға енуі;
вирустың «шешінуі»;
вирус компонентерінің жасушадағы биосинтезі;
вирустардың құралуы;
вирустардың жасушадан шығуы.
25. Вирустарды өсіру әдістері. Тауық эмбрионынд авирустарды өсіру.
Теңбіл дақтар (бляшкы)- вирустардың әсерінен жасушадағы бұзылған бөліктер, оны бірқабатты жасуша дақылында вирустарды өсіру кезінде
байқауға болады.
Ақтаңдақ түзеу әдісі
Вирусы бар затты тіндік дақылына жұқтырады, бетін құрамында бейтарапты қызыл бояуы бар агар қабатымен жауып термостатта (37°С) инкубациялайды. Вирус өскен жердегі жасушалар бұзылады, соның нәтижесінде ақтандақ пайда болады, ал айналасындағы бұзылмаған жерлер қызыл түске боялады. Осындай негативті ақтаңдақтар 48 сағ және одан да көп уақыттан кейін пайда бола бастайды.
Достарыңызбен бөлісу: |
