Министерство сельского хозяйства республики казахстан
жүктеу/скачать 7,26 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Conclusions
- Bibliography
- Кілт сөздер
- Ключевые слова
- Дүйсембаев А.А., Муканов А. Х., Шарапаева Б. Ж.
- Зерттеу тəсілдері
- Зерттеу нəтижелері
- Əдебиеттер
Discussion of results When forecasting of the presented factorial indicators considering insignificant growth rates the total calculated on the basis of model of formation of a fondorentabelnost varies slightly (table 1). On condition of positive tendencies of development of the organizations and strategic factors of environment of poultry-farming branch the indicator of a fondorentabelnost will reach above value above of level of last years. At this stage of development of KSUP «Plemptitsezavod «Belarusian» should be paid special attention and the correct arrangement of positions and purposes. Proceeding from need of differentiation of products or strategy of commodity expansion, the organization intensively increase production without considerable decrease in costs of forages, thus being guided by production of poultry-farming production as the most demanded in the domestic market. JSC «Dzerzhinsky Agrocombine» and JSC «Smolevichi broyler» on the current prospect is recommended to expand sales markets, including poultry-farming production, with orientation to export deliveries. Compliance to the chosen specialization and deduction of the available consumers (markets) is a direct strategic task of the organization of this group. JSC «Smolevichi broyler» specializes on production of fowl, which profitability over 13%. The increase in a share of production of this production will allow to increase efficiency of use of the available capacities and to cut expenses on unclaimed production. At intensive development of JSC «Dzerzhinsky Agrocombine» and JSC «Smolevichi broyler» in 2018 there will be able to be to an indicator of a fondorentabelnost, equal 14,23% and 37,30% that above data of 2014 on 4,31 items п and 3,99 items respectively. Within the made forecast growth of volumes of consumption of poultry-farming production in dynamics of the last years, and also the real and potential volume of the domestic and foreign markets is considered. At the intensive scenario of development the share of production of poultry farming will make about a half from all gross production that will positively be reflected in total of efficiency of activity of poultry farms. Leveling of negative impact of external factors and decrease in risks of business, is essential for any organization. Proceeding from it, application of the stated analysis should be realized taking into account a constant control and timely response to change of both the external, and internal environment of the organization.
The given technique of a choice of optimum strategy of development of the organizations proved on data of poultry-farming branch of the Minsk region combining results of the production and financial and portfolio analysis allows the following. 1. Fully to estimate the importance and influence of the main productive and economic indicators of the poultry-farming organizations by means of the correlation and regression analysis for optimization of the strategic directions and development of the studied branch of branch. 2. Proceeding from the received dependence to concentrate attention on the revealed circle of indicators for the purpose of a choice of the directions of further actions by the management of the organizations. 3. To choose the specific actions depending on results of production and financial activity of the organizations based on possible options of development of branch and market in general; 4. With use of scenarios to carry out forecasting of an indicator of a fondorentabelnost of the poultry-farming organizations. 5. To carry out monitoring of branch of poultry farming and objectively to estimate success of realization of strategy of the poultry-farming organizations for the level of intensity and stability [2, p. 201].
26
Bibliography
1. Paracinchona, V. N. Strategichesky mendzhment: textbook / V. N. Parakhina, L.S. Maksimenko, S. V. Panasenko. — M.: KNORUS, 2012. — 496 p. 2. Bykova, E.Y. Production and financial and portfolio analysis as basis of strategic planning of the enterprises of poultry-farming branch / E.Y. Bykova, N. V. Efremenko // Agropanorama, 2012. — No. 3. — P. 40-45.
Быкова Е.Ю. ОБЛЫСТЫҢ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ҰЙЫМДАРЫНДА ӨНДІРІСТІК- ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖАҒДАЯТ ФАКТОРЛАРДЫҢ ƏСЕРІН БАҒАЛАУ ЖƏНЕ ТАЛДАУ ШАРУШЫЛЫҒЫ ДАМЫТУ МИНСК
Бұл мақалада ұйымдардың тікелей əсер ететін ішкі факторлардың өзгеру үрдісін қаралады шарушылығы сценарийлер рлі температурада стратегиялық даму жағдайы производственно-финансовое ұйымдары. Н тижелі анықталған факторлардың кері əсерін азайту жəне жою жөнінде ұсынымдар көрініс тапқан.
моделі, даму сценарийін.
Быкова Е.Ю. ОЦЕНКА И АНАЛИЗ ВЛИЯНИЯ ПРОИЗВОДСТВЕННО-ЭКОНОМИЧЕСКИХ ФАКТОРОВ НА РАЗВИТИЕ ПТИЦЕВОДЧЕСКОЙ ОТРАСЛИ В СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННЫХ ОРГАНИЗАЦИЯХ МИНСКОЙ ОБЛАСТИ В данной статье рассматриваются тенденции изменения внутренних факторов организаций птицеводческой отрасли при различных сценариях стратегического развития, которые непосредственно влияют на производственно-финансовое состояние организации. Oтражены рекомендации по снижению и устранению негативного влияния выявленных факторов на результативный. Ключевые слова: птицеводство, управление, факторный анализ, корреляционно- регрессионная модель, сценарии развития.
Дүйсембаев А.А., Муканов А. Х., Шарапаева Б. Ж. Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық Университеті ОТАНДЫҚ НАРЫҚТА ТУРИЗМНІҢ САЛА ТҰРҒЫСЫНДА ДАМУЫН ЗЕРТТЕУ
Мақалада Қазақстандағы туризмге байланысты статистикалық мəліметтер келтіріліп, сала ретінде нарыққа ену қарқындылығы сипатталады. Туристік нарықтың дамуындағы негізгі көрсеткіштерді талдау арқылы оның стратегиялық дамуы мен аймақтардағы тенденциясын қарастырудың маңыздылығы түсіндіріледі.
27
Кіріспе Мақаланы бастай келе, жалпы туризм мемлекет экономикасы үшін келесідей жағымды əсер беретіні туралы айта кеткен жөн: біріншіден, шетелдік валюта ағымын қамтамасыз етеді жəне де төлемдік баланс пен жиынтық экспорт сияқты көрсеткіштерге жағымды əсер береді; екіншіден, тұрғындардың жұмысбастылығын ұлғайтады. ДТҰ жəне туризм мен саяхаттаудың Бүкілəлемдік кеңесінің бағалауы бойынша əр жұмыс орнына басқа салалардағы пайда болатын 5 тен 9 дейінгі жұмыс орындары сай болады. Туризм тікелей не жанама түрде халық шаруашылығының 32 саласына жəне де мемлекеттің инфрақұрылымының дамуына ықпал етеді [1]. Əлемдік деңгейдегі елеулі көрсеткіштерді танытып отырған туристік салада қазіргі заманғы экономикалық, саяси-əлеуметтік өзгерістерді ескере отырып, жаңа талпыныспен, инновациялық қолданыстармен дамушылықты көздеу – біздің мемлекеттің маңызды міндеттерінің бірі болуы қажет. Осы тараптан Қазақстандық экономикадағы туристік саланың қазіргі жағдайлық көрсеткіштерін талдау мақаланың өзектілігі болып саналады. Зерттеу тəсілдері Соңғы үш жылды құрайтын 2010-2013 жыл аралығындағы Қазақстандағы туристік салада қызмет атқарушы туристік фирмалардың саны 1-ші кестеде көрсетілген. 1 кесте. Қазақстан Республикасындағы туристік фирмалардың саны, бірлік
жыл 2011
жыл 2012 жыл 2013 қаңтар - наурыз қаңтар-
маусым қаңтар - наурыз қаңтар-
маусым Қазақстан Республикасы 1252
1567 1498
1602 1 386
1 603 Ақмола 22 31 27
30 44
55 Ақтөбе 27 29 28
31 32
38 Алматы 37 95 36
44 35
39 Атырау 21 24 21
24 38
40 Батыс Қазақстан 13 12 11 11 25 35
Жамбыл 19 24
25 26
27 29
Қарағанды 81 85
85 94
150 162
Қостанай 27 35
33 36
56 60
Қызылорда 4 8 5 6 10
11 Маңғыстау 30 33 51
52 13
19 Оңтүстік Қазақстан 27 45 55 62 90 94 Павлодар 59 58
52 56
51 53
Солтүстік Қазақстан 21 18 16 18 19 20 Шығыс Қазақстан 42 51 54 59
31 58
Астана қ. 158 187
181 198
252 263
Алматы қ. 664 832
818 855
513 627
*[1] əдебиет көзінен құрастырылған
Кесте бойынша қарастырсақ өткен жылмен салыстырғанда 2011 жылы жалпы туристік фирмалардың саны 1252 бірліктен 1567 бірлікке ұлғайып 20% өсімді байқатады. Ал 2012 жылдың бірінші жарты жылдығының өзінде туристік фирмалардың саны 1602 құрап, 2011 жылдың толық көрсеткішімен салыстырғанда 35 бірлікке артқандығын байқаймыз [2]. 28
Төмендегі сызбада (кесте 2) отандық нарықтағы тауар мен ақша айналымына оң ықпал ететін, республикалық бюджет үшін табыстылықпен сипатталатын, жалпы Қазақстандық кəсіпкерліктің, қызмет көрсету саласының дамуына жағымды əсер ететін туризмнің түрі – ішкі туризмге қатысты көрсеткіштерді талдайық.
2 кесте. Қазақстан Республикасында ішкі туризм бойынша қызмет көрсетілген келушілер саны, адам
2010 жыл 2011 жыл 2012 жыл 2013
(қаңтар-қыркүйек) Қазақстан Республикасы 172 172
202 994 201 922
188 569 Ақмола
56 147 68 595
76 160 50 390
Ақтөбе 626
746 382 67
Алматы 16 097
15 946 858
106 745 Атырау
1 014 648
993 718 Батыс Қазақстан 8 330 5 283
6 233 993
Жамбыл 959 1 017 910 789
Қарағанды 6 237
9 160 10 071
3 088 Қостанай 1 648 2 467
1 983 337
Қызылорда 463 680
73 161 Маңғыстау 3 276 5 106
10 809 4 597
Оңтүстік Қазақстан 1 867
2 400 5 487
3 385 Павлодар 5 183 6 461
11 218 568
Солтүстік Қазақстан 2 512
2 477 2 315
576 Шығыс Қазақстан 16 445 17 480
16 165 7 097
Астана қ. 19 814
16 453 24 754
1 519 Алматы қ. 31 554 48 075
33 511 7 539
*[2] əдебиет көзінен құрастырылған
Осы аталған үш жылдың бірінші жарты жылдығына ішкі туризм бойынша көрсеткіштердің өзгерісін төмендегі сызбадан байқаймыз (сурет 3). Ал 2012 жылдың бірінші жарты жылдығы бойынша қарастырсақ, өткен жылдың сəйкесінше мерзімімен салыстырғанда 9315 адамға артып, 14% өсімдікті байқатады. Қандай да болмасын мемлекет үшін туристік салада келу туризмі «экспорттық» мəнді игеріп, жалпы ел экономикасына валюталық түсімді, республикалық бюджет үшін табыстылықты білдіретін сипатты иемденіп, дамушылықта боғандығы маңызды. Əрине, келу туризмі шығу туризмімен салыстырғанда біздің көңілімізден шығатындай жағдайда емес. Оны төмендегі сызбадағы (кесте 3) көрсеткіштерден байқай аламыз.
3 кесте. Қазақстан Республикасында келу туризмі бойынша қызмет көрсетілген келушілер саны, адам
2010 жыл 2011 жыл 2012 жыл 2013 (қаңтар-қыркүйек) 1 2 3 4 5 Қазақстан Республикасы 39 732 36 188 30 259 9 955 Ақмола - - -
29
Ақтөбе - - 7 - Алматы
61 100
315 1 013
Атырау 134
144 173
42 Батыс Қазақстан 13 3
19 Жамбыл
158 247
153 65 Қарағанды 20 67 23 36 Қостанай
64 60 84 46 Қызылорда - 16
- Маңғыстау 800 22
- Оңтүстік Қазақстан 324 212 115
189 Павлодар
- - - - Солтүстік Қазақстан 3 2 - - Шығыс Қазақстан 1 290 613
51 35
Астана қ. 555
637 842
410 Алматы қ. 36 310 34 065
28 487 8 100
*[3] əдебиет көзінен құрастырылған Жоғарыдағы кесте мəліметтеріне байланысты 2013 жылға толығымен статистикалық мəліметтердің əлі де болса нақтыланбауына байланысты, оның алдындағы 2010-2013 жылдар бойынша көрсеткіштеріне тоқталайық: 2011 жылда өткен жылмен салыстырғанда келу туризмі бойынша қызмет көрсетілген адамдардың саны 3544 кемісе (9%-ға), ал 2012 жылы 2011 жылға қарағанда 5929 (17%) адамға азайған. Отандық туристік саланың үшінші түрі шығу туризміне қатысты соңғы үш жыл бойынша қызмет көрсетілген келушілердің көрсеткіштерін төмендегі 4-ші кестеден байқай аламыз. 4-кесте. Қазақстан Республикасында шығу туризмі бойынша қызмет көрсетілген келушілер саны, адам 2010 жыл 2011 жыл
2012 жыл 2013
(қаңтар-қыркүйек) Қазақстан Республикасы 274 639
391 385 409 121
226 139 Ақмола
3 900 4 659
5 429 482
Ақтөбе 7 857
12 160 10 691
6 441 Алматы
2 497 26 290
14 894 34 307
Атырау 7 982
8 435 10 802
4 810 Батыс Қазақстан 7 515 9 023
8 833 7 737
Жамбыл 644
1 961 3 653
2 799 Қарағанды 12 496 16 028
23 644 20 322
Қостанай 6 937
10 825 14 134
5 907 Қызылорда 317 630
573 285
Маңғыстау 12 621
23 314 21 858
5 117 Оңтүстік Қазақстан 4 671 7 155
10 379 7 947
Павлодар 8 349
10 298 15 770
4 432 Солтүстік Қазақстан 3 768
4 108 5 555
3 165 Шығыс Қазақстан 7 583 8 896
11 770 6 391
Астана қ. 21 546
31 008 55 184
44 549 Алматы қ. 165 956 216 595
195 952 71 448
*[4] əдебиет көзінен құрастырылған 30
Зерттеу нəтижелері Елімізде əлі де болса келу жəне ішкі туризмге қарағанда шығу туризмі көрсеткіштері басымдықты танытуда, 2010-2012 үш жыл бойынша көрсеткіштерді қарастырсақ, 2011 жылы алдыңғы жылдағы сəйкесінше мерзіммен салыстырғанда 116746 адамға (42%) көбейген, ал 2012 жыл көрсеткіштерін 2011-ші жылмен салыстырсақ 17736 адамға (4%) артқан [3]. Бұл жағдайдағы өзгерістердің жағымды болуы біздің тұрғындар тарапынан əлі де болса шет мемлекеттерге сапар жасау өте тартымды əрі қолайлы болып отырғандығын айқындайды. Сонымен бірге, xалықтың əлеуметтік жағдайы жақсарып, бұрыңғыға қарағанда төлемқабілеттіліктері артып өзіміздің территориямыздан сырт жерлерге демалуға, емделуге жəне басқа да туристік мақсаттарға байланысты сапар жасауларының артуы себеп болуда. Туризмнің Қазақстандағы жоғарыда қарастырылған 2010-2012 жылдар аралығындағы туризмнің үш түрлері бойынша өзгерістері мен олардың динамикалық көрсеткіштерін салыстырсақ төмендегі сызбадағы (сурет 4) көріністі аламыз.
4 Сурет. Қазақстан Республикасында туризм түрлері бойынша қызмет көрсетілген келушілердің динамикасы, адам*
Келу туризмінің кері көрсеткіштерімен қатар, ішкі туризмнің дамушылық сипаты байқалады. Бірақта, шығу туризмі жоғарғы көрсеткішпен сипатталып, əлі де болса, ішкі нарыққа қарағанда шетелдік туристік нарықты валюталық түсіммен қамтамасыз етудеміз. Əлемдік деңгейдегі экономикасы дамыған немесе дамушы елдерде, мысалға Испания жыл сайын туризмнен 20 млрд. доллар көлемінде табыс түсірсе, сонымен қатар Түркия сияқты мемлекеттердің экспортының 20% туристік сала құрайтынын ескерсек, Қазақстандағы туристік экспорттың дамымаушылығы, ішкі туризмнің қарқындылығының əлсіздігі осы салаға қатысты инновациялық əрі түбегейлі өзгерістер əкелетін келешектік жобаларды енгізіп, олардың іске асуын бақылауды қажетсінеді. Сонымен қатар, туризмді дамытудың стратегиялық бағыттары мен оның құралдарын, əдістерін қарастыра отырып, болашақтық жанжануын қамтамасыз ететін нақты іс-əрекеттерді əзірлеу қажет [4]. Туристік индустрияның Қазақстан бай туристік-рекреациялық мүмкіндіктерге ие бола отырып, туризмнің жеткілікті деңгейде дамымауымен сипатталады. Қазақстанға келетін туристік ағындарды талдау республиканың шетел туристері үшін тиісті деңгейде тартымды емес екенін көрсетеді, осыған байланысты елімізге келетін туристер саны дағдарысқа дейінгі көрсеткіштерден айтарлықтай артта қалып отыр. Қазақстанның туристік өнімінің 0 50000 100000 150000
200000 250000
300000 350000
400000 450000
2010 2011
2012 172172
202994 201922
39732 36188
30259 274639
391385 409121
ішкі туризм келу туризмі шығу туризмі
31
бірегейлігіне қарамастан, бəсекеге қабілеттілігі жеткіліксіз жəне шетелдік аналогтарға қарағанда, қызмет көрсетудің қолжетімділігі, туристік қызметтердің деңгейі мен бағасы жағынан ұтылып отыр. Астана жəне Алматы қалалары ең маңызды туристік орталықтар болып табылады, онда халықаралық стандарттарға сай келетін орналастыру орындарының неғұрлым көпшілігі шоғырланған. Аталған қалалардан тысқары орналасқан орналастыру орындары халықаралық сапа стандарттарына сəйкес келмейді жəне негізінен қазақстандық туристерге бағытталған. Қорытынды Қазақстандағы туристік саланың бүгінгі күнге дейінгі жағдайын зерттей келе, жалпы туристік нарықтың дамуындағы негізгі көрсеткіштерді талдау арқылы оның стратегиялық дамуы мен аймақтардағы тенденциясын қарастыру маңызды міндет болып саналатынына көз жеткізіп отырмыз.
1
. Қазақстан Республикасындағы туристік қызмет туралы 2001 ж. 13 маусымдағы № 211-11 Қазақстан Республикасының Заңы (2009.17.07 берілген өзгерістер мен толықтырулармен) 2
. Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 29 желтоқсандағы №231 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасында туризмді дамытудың 2007-2011 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы 3
. Балабанов И.Т. Экономика туризма. – М., 2000. 4
. Рыночное и государственное регулирование туризма http://www.turbooks.ru/
Дүйсембаев А.А., Муканов А. Х., Шарапаева Б.Ж. В статье приводятся статистические материалы о развитии туризма в Казахстане, а также интенсивность внедрения в рынок в виде отдельной отрасли. Анализируя основные показатели развития туристического рынка объясняется значимость рассмотрения региональной тенденции и стратeгического развития.
Duisembaev A.A.. Mukanov A.H., Sharapaeva B. Zh.
This article presents statistical information about the development of the tourism in Kazakhstan, also its intensity of the introduction to the market as a particular branch. Analyzing the main indicators of the touristic market explained the importance of the consideration of regional trends and strategic development.
жүктеу/скачать 7,26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|