Министерство здравоохранения республики казахстан

 
МОЛОДЕЖЬ И НАУКА: НОВЫЕ ВЗГЛЯДЫ И РЕШЕНИЯ 
 
 
8 
гликемии и гликированного гемоглобина, но и амплитуды  колебании гликемии, что особенно важно для 
предотвращения развития сосудистых осложнений.  
Среди  неоспоримых  преимуществ    помпы  все  пациенты  выделяли  следующее:  отсутствие 
ежедневных  многократных  инъекции  инсулина,  более  ровную  гликемию  в  ночное  время,    с 
уменьшением риска ночных гипогликемий, большую гибкость режима дня и улучшение качества жизни, 
удобство использования при физических нагрузках.  
Выводы: 
1.С  помощью  терапии  с  использованием  инсулиновой  помпы  удается  более  эффективно 
компенсировать  сахарный  диабет,  с  выраженным  снижением  уровня  гликированного  гемоглобина, 
уменьшением  амплитуды  суточных  колебании  гликемии;  подобрать  эффективный  базальный  режим 
введения инсулина, особенное в ночное время.  
2.  З
начительно  снизить  частоту  случаев  гипогликемических  состояний  (вплоть  до  полного 
исчезновения).  
3. 
Улучшить  качество  жизни:  гибкость  режима  дня  в  отношении  времени  приемов  пищи  и 
физических нагрузок, уменьшение количества инъекции до 1 р в 3 дня. 
4. 
Кроме того, в помповой терапии используется только инсулин короткого действия, так что нет 
необходимости  придерживаться  строгого  графика  приема  пищи  и  инсулина,  в  отличие  от  пациентов, 
лечащихся путем многократных инъекций инсулина длительного действия. 
 
 
Литература 
1.
 
Дедов И.И., Кураева Т.Л., Петеркова В.А., Щербачева Л.Н. Сахарный диабет у детей и подростков // 
Руководство для врачей – Издательство «Универсум Паблишиг», 2002.-391 с 
2.
 
Дедов И.И., Шестакова М.В. Сахарный диабет //  Руководство для врачей , 2003.- 225с. 
3.
 
Статистический  сборник  «Здоровье  населения  РК  и  деятельность  организаций  здравоохранения  в 
2011 году». -  Астана: 2012 г
.
 
4.
 
Дедов И.И., Кураева Т.Л., Петеркова В.А., Емельянова  А.О.  Современная  тактика  инсулинотерапии 
сахарного диабета у детей  и подростков // Пособие для врачей – 2004.-325с. 
5.
 
Маньковский  Б.Н. 
Инсулинотерапия  при  сахарном  диабете  1  типа:  терапевтические  цели,  схемы  и 
основные правила //  Здоровая Украина , 2013; 2(22): 06-07
 
 
 
Е. Е. Абсаликова, 5-001 топ студенті, ЖМ және стоматология факультеті 
ТҮБІР ӨЗЕКТЕРІНІҢ ЖҰМЫС ҰЗЫНДЫҒЫНЫҢ НАҚТЫЛЫҒЫН ӨЛШЕУ ҮШІН 
ЭНДОДОНТИЯДА АПЕКСЛОКАТОРДЫ ҚОЛДАНУ 
Ғылыми жетекшісі терапиялық стоматология кафедрасының ассистенті  К. Ә. Шәуенова 
ҚММУ, терапиялық стоматология кафедрасы, Қарағанды қ. 
 
Кіріспе:  Түбір  өзегі  жұмыс  ұзындығы  мен  оның  физиологиялық  ұшын  анықтамас  бұрын 
ротационды  құралдармен  жақсы  механикалық  өңдеу,  медикаментозды  өңдеу,  түбір  өзегі  жүйесін  үш 
өлшемді гомогенді пломбылау (термопластифицирленген гуттаперчамен) мүмкін емес (1). Организмнің 
қабыну  түріндегі  жауапты  реакциясын  шақыратын  ятрогенді  қабыну  ауруларының  алдын  алу  үшін 
физиологиялық және рентгенологиялық апексті нақты анықтау қажет. Заманауи клиникалық тәжірибеде 
түбір  өзегінің  жұмыс  ұзындығын  анықтайтын  бірнеше  әдістер  бар:  кестелік,  тактильді, 
рентгенологиялық,  қызыл  нүкте  әдісі  (  қағаз  штифт),  науқас  реакциясы,  электронды  (апекслокатор 
көмегімен)  (2).  Бұл  әдістер  нәтижесі  төмен  болғандықтан  өзектердің  жұмыс  ұзындығын  анықтау  үшін 
электрометрлік  әдіс  ең  нәтижелі  болып  саналады,  ол  жаңа  заман  стоматологиясындағы    ең  таңдамалы 
әдіс. 
Жұмыс  мақсаты:  Raypex  5  апекслокаторы  мысалында  түбір  өзегінің  ұзындығын  анықтаудың 
электрометрлік әдісінің нәтижелілігі мен нақтылығын бағалау. 
Міндеттері: 
1.
 
Raypex  5  апекслокаторын  қолданудың  барлық  параметрлеріне  сай  өзектердің  жұмыс 
ұзындықтарын өлшеуді жүргізу. 
2.
 
Жүргізілетін  өлшеулердің  нәтижелерін  бағалау.  Апекслокатор  көмегімен  өзек  ұзындығын 
өлшеудің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау. 
Материалдар  мен  зерттеу әдістері:  Жұмыста  18  ден  40  жас  аралығындағы    32  науқасты  емдеу 
нәтижесінде  алынған  мәліметтер  берілген,  олардың  ішінде  15  әйел  адам,  17  ер  адам.  10науқаста  – 
созылмалы  фиброзды  пульпит,  9науқаста  –  созылмалы  гранульдеуші  периодонтит,  5науқаста  – 
созылмалы  фиброзды  периодонтит,  8науқаста  –  созылмалы  гранулематозды  периодонтит.  Raypex  5 
аппаратын қолданудың барлық ережелері мен параметрлеріне  жүгіне отырып, бір рет түбір өзектерінің 
алдын ала  жұмыс ұзындығы анықталды. Одан кейін өзектерді нақты өлшеу үшін сызғыш пен стоппер 
қолданылды.  Алынған  мәліметтер  тіс  рентгенографиясымен  салыстырылды.  Жақсы  жағдай  жасалып, 

 
МОЛОДЕЖЬ И НАУКА: НОВЫЕ ВЗГЛЯДЫ И РЕШЕНИЯ 
 
 
9 
өзектер  соңғы  рет  өңделгеннен  кейін,  өзектердің  соңғы  жұмыс  ұзындығы  өлшенді.  Түбір  өзектрінің 
түзелуі арқасында бірінші рет өлшегеннен бірнеше есе аздау сан тіркелді.  
Нәтижелер мен талқылаулар:  Алдын ала алынған нәтижелер мен рентгенологиялық зерттеулер 
нәтижелері  арасындағы  айырмашылық  құрады:  0,1мм  –  14  жағдайда,  0,2мм  –  15  жағдайда,  0,3мм  –  3 
жағдайда.  Соңғы  нәтижелер  мен  рентгенологиялық  зерттеулер  арасындағы  айырмашылық:  0,2мм  –  17 
жағдайда, 0,3мм – 15 жағдайда. Бұл осы әдістің нәтижесінің жоғары екендігін көрсетеді. 
Қорытынды:  Жүргізілген  зерттеу  апекслокация  әдісінің  жоғары  нәтижесін  көрсетеді:  30  –дың 
ішінде  тек  3  жағдайда  құрал  0,3мм  аз  жұмыс  ұзындығын  анықтады,  өлшеу  қателіктерінің  0,1-0,2мм 
ауытқуларын  ескермегенде.  Соңғы  жұмыс  ұзындығын  өлшеу  нәтижелері  көптеу  күмән  тудырады,  ол 
апекслокацияны өзектің апикальды бөлігін құралдық өңдеу алдында жүргізу керектігін анықтайды. 
 
 
 
А. Авдил, Б. Д. Айдарова, Ж. Морозов,  ЖМФ педиатрия бағыты бойынша, 7-017топ,  
К. А. Карабаева, Қ.А.Яссауи атындағы казақ-түрік университетінің аға оқытушысы,  
А. М. Рысбекова, КГКП №1 емхананың емдеу есінің орынбасары 
БАЛАЛАРДАҒЫ КҮЙІКТІК ЖАРАҚАТТАН КЕЙІНГІ ПСИХОЭМОЦИОНАЛДІ ӨЗГЕРІСТЕР 
Ғылыми жетекші  м.ғ.к., доцент Т. А. Кенжетаева  
ҚММУ, №1 балалар аурулары кафедрасы, Қарағанды қ.  
 
Кіріспе: Күйік – бұл көбінесе жоғарғы температурамен, сонымен қатар радиоактивті сәулелендіру 
және электрлік, химиялық заттардың әсерінен терінің немесе басқа органикалық тіндердің жарақаттануы. 
Термиялық  күйікпен  жыл  сайын  96000  бала  өледі,  өлім  көрсеткіші  дамыған  елдерге  қарағанда,  дамуы 
төмен  және  дамуы  орташа  елдерде    11  есе  жоғары  болады  /1,  2/.  Күйік  ауруының  маңызды  аспектісі 
науқастың  әлеуметтік-психологиялық  жағдайының  өзгерісі  және  қосалқы  аурулардың  болуы,  әсіресе 
жұқпалы аурулардың қосарлануы болып табылады. /3/ 
Мақсаты:  балалардың  жасына,  зақымданудың  орналасуы  мен  ауырлығына,  күйік  жарақатын 
алғаннан  кейінгі  уақытына  байланысты  науқас  балаларда  пайда  болған    эмоционалді  және 
психологиялық өзгерістерді анықтау. Сонымен қатар, күйік жарақатына алып келетін негізгі себептердің 
таралуын анықтау. 
Құралдар және зерттеу әдістері:  
Біз  2013ж.  Қарағанды  қ.,  ОБКА  2-ші  хирургиялық  бөлімшеде  стационарлық  ем  қабылдаған  432 
баланы бақылауымызға алдық, олардың ішінде 244 (56%) термиялық күйік, 187 (43%) химиялық күйік, 
1(0,7%) электрлік күйікпен науқас болған. Сонымен қатар күйкке ұшыраудың балалар арасында жастық 
ерекшелігі де болды. Біз бақылауға алған 432 баланың 364(84%)  0-3 жаста, 44 (10%) 4-7 жаста, 2 (1%) 8-
11 жаста, 10(5%) 12 жастан жоғары. Сонымен қатар № 1 Қарағанды қалалық емханасынан 20 сау баланы 
зерттедік.    Зерттеу  барысында  науқастардың  клиникалық  көріністерін  бағалап,  ауру  тарихымен  жұмыс 
жасадық  және  балалардың  психологиялық  өзгерістерін  бағалайтын  әртүрлі  тесттер  жүргіздік  (Өзін  өзі 
бағалау қабілетін зерттеу; Кеттел әдістемесі; Түстік талдау әдісі; Жанұя суреті.) /4,5,6,7/. 
Нәтижелері  және  оларды  талқылау:  Жүргізілген  талдау  нәтижелері  ауыр  күйікке  шалдыққан 
ересек жастағы балаларда үрей, күйзеліс, мазасыздық, өзіне қол жұмсау, эйфроия, адинамия, критикалық 
бұзылыстар,  кейде  сананың  бұзылысы  және  сандырақ  байқалады.  Ал  күйікпен  зардап  шеккен  ерте 
жастағы балаларда абайлылық және байыппен әрекет ету қалыптасады. Сонымен қатар психомоторлық 
бұзылыстар  аффективті  реакциямен,  байламдарды  шешуге  тырысумен  байқалады.  Барлық  науқастарға 
жедел нервтік-психикалық тозу тән. Сонымен қатар, психоэмоционалдік өзгерістің ауру ағымының ұзақ 
болуына  тікелей  байланыстылығы  анықталды.  Термиялық  күйік  ерте  жастағы  балаларда  жиі 
кездесетіндігі,  ал  химиялық  күйік  ерте  жастағы  балалар  мен  жасөспірімдерде  кездесетіні  анықталды. 
Жарақат  алған  ерте  жастағы  балалардың  47,1%  ата-аналардың    баланы  қараудағы  немқұрайлылығы,  
13,5% жеке басының немқұрайлылығы, 3,2% жасөспірімдерде  ұрыс-жанжалмен байланыстылығы, 2,6% 
науқастарда өзіне қол жұмсауға әрекеттену жағдайлары кездесті. Берілген тест нәтижесі бойынша: толық 
жанұядағы экспериментальды топта гормониялық қарым-қатынас, ал толық еместерде дисгормониялық 
қарым-қатынас болған, ал бақылау топтарында толық жанұяда да, толық емес жанұяда да гормониялық 
қарым-қатынас  болады,  бірақ толық  дисгормониялық  отбасылардың саны  да бар.  Ауру  жағдайларында 
толық  жанұяларда  бірігушілік  жоғарылайды,  отбасы  мүшелері  бір-біріне  қолдау  және  керекті  көмек 
көрсетеді,  ал  толық емес жанұяларда анасы  ақша  табу мен ауру балаға көмек  көрсету арасында жүріп, 
отбасындағы  психологиялық  климаттың  бұзылуына  және  өзіндік  бақылаудың  жеткіліксіздігімен 
көрінеді. 
Қорытынды:  
Қорытындылай келгенде күйікпен зардап  шеккен 
ерте 
жастағы 
балаларда 
мазасыздық, 
қорқыныш, үрей, ұйқысыздық, тәбетінің төмендеуі байқалды; 

 
МОЛОДЕЖЬ И НАУКА: НОВЫЕ ВЗГЛЯДЫ И РЕШЕНИЯ 
 
 
10 
Жасөспірімдерде  күдікшілдік,  ауруға  деген  сенімсіздік,  күйзеліс,  өзіне  назар  аударуды  көбірек 
талап ету байқалған; 
Күйіктен кейінгі психоэмоционалдік өзгерістерді жеңілдету үшін жанұяның толықтығы маңызды; 
Ата-ананың балаға деген назарының толық болуы. 
Жасөспірім шақта баланы өзін-өзі басқаруға, дұрыс әрекет етуге бейімдеу 
Әдебиеттер 
1.
 
Д.В. Герасимов, С.М. Жагапаров, С.К. Кожахметов.-  Астана медициналық журналы  №5.- 2008 ж.- 
парақ 95-97 
2.
 
Т.Б.Бөлегенов.- Денсаулық журналы №12.-2008ж.- парақ 29-30 
3.
 
С.В.Смирнов, М.А.Годков. хирургия журналы №4.-2011ж.- парақ 32-33 
4.
 
О.Н.Почепень неврология психиатрия журналы №10.-2010ж.- парақ 23-29 
5.
 
Исаев Д.Н., Зелинский С.М. – Педиатрия-1991- №2. – парақ 33-37 
6.
 
Васильева О.С.,Филатов Ф.Р. Психология здоровья человека. – М.,2001.-352 парақ. 
7.
 
Шапарь В.Б. Практическая психология. Инструментарий. Сер. «Учебники для высшей школы». – 
Ростов н/Д., 2004. – 768 парақ. 
 
 
А. Авдил, Б. Д. Айдарова, Н. Ә. Ержанова, Д. Ж. Байсалбаева, Ж. Морозов,  
ЖМФ, педиатрия бағыты, 7-017топ 
ҚАНТ ДИАБЕТІНІҢ І ТИПІМЕН СЫРҚАТ БАЛАЛАРДЫҢ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ 
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ  
Ғылыми жетекші  м.ғ.к., доцент Т. А. Кенжетаева 
ҚММУ, №1 балалар аурулары кафедрасы, Қарағанды қ. 
 
Кіріспе 
Қант диабетінің кең таралуы бұл ауруды әлеументтік ауруға жатқызуға және қоғамдық шараларды 
өткізуді  талап  етеді.    Қант  диабеті  сырқаттылығы  жылдан  жылға  өсуде.  Әр  15  жыл  сайын  қант 
диабетімен сырқат адамдар екі еселенуде. / 1/ Қазақстанда ҚД ауыратын науқастардық саны
 250 млн. 20 
жылда бұл көрсеткіш 380 млн. жетеді деген болжам бар  /2/.
 
Осыған  байланысты  аурудың  ішкі  белгілерін  адекватты  қылыптастыру  басты  мақсат  болып 
табылады.  
Балалардағы  аурудың  ең  негізгі  ішкі  белгілері  мыналар:  аурудың  басталуы,  жеке  тұлғалардың 
эмоциональды  жауабы,  интелектуальдылық  деңгейі,  жеке  тәжірибесі,  денсаулық  туралы  ілімнің 
барлығы, ішкі органдар мен ауру туралы мағлұмат, аурудың себебі, емі, ата-ана мен баланың қоршаған 
ортаның  ауруға  көзқарасы,  сырқат  адамға  дәрігер  мен  медицина  қызметкерлерінің  әсер  етуі,  қосымша 
психикалық жарақаттаушы жағдайлар /2/. 
Мақсаты 
Берілген  жұмыстың  басты  мақсаты  -  аурудың  ішкі  белгілерін  зерттеу  –  І  типті  қант  диабетімен 
сырқат  балалар  мен  жасөспірімдердің  сырқатқа  эмоцилональді  көзқарасы.  Балалар  мен  ата-аналардың 
ішкі ауру белгілері мен ішкі денсаулық белгілерінің қалыптасуына көзқарасын зерттеу. 
Зерттеу әдістері мен құралдары 
Экспериментальды  топ  І  типті  қант  диабетімен  сырқат  7  -  17  жас  аралығындағы  15  бала  мен 
жасөспірімдерден құралды. Қосымша топ дені сау 11 баладан тұрады. Зерттеу барысында келесі әдістер 
қолданылды:  баламен  тілдесу,  өзін-өзі  бақылауды  қарау,  Кеттел  әдісін  /3/  қолдану  (өзін-өзі  зерттеуді). 
Бұлардың  әрқайсысы  қарама-қарсы  мағыналармен  сипатталады.  Анамнез  қорытынды  бойынша    жеке 
тұлғаның  психологиялық  портреті  құрастырылады.  Зерттеуде  Люшердің  8  түсті  тесті  әдісі  де 
қолданылды  /4/.  Бұл  зерттеу  әр  тұлғаға  қатысты  эмоциональды-сипатты  ерекшелігін  анықтап,  берілген 
жағдайға  байланысты  тұлғаның  маңызды  жағдайын  анықтауға  мүмкіндік  берді.  Сондай-ақ,  суретті 
тестілер  қолданылды:  «Ауру  мен  денсаулық»  әдісі  (әдістеме  мақсаты  -  денсаулық  пен  аурудың 
құрастырылған  дәрежесі  анықтау  және  берілген  мәселеге  эмоциональды  көзқарасының  сипаты  болып 
табылады) /5/ 
Нәтижесі және оларды талқылау 
«Денсаулық және ауру» әдісін қолданғандағы сұхпат 
Аурудың  ішкі  бейнесін  (АІБ)  ұйымдастыру  үшін  баланың  ішкі  мүшелерінің  аурулары,  олардың 
себебі  мен  емі,  денсаулық  жайлы  білімдері  қажет.  «Ауру»  және  «қант  диабеті»  деген  түсінікті  4  адам 
байланыстырады: «ауырып тұр, жағымсыз» және де суық тию аурулары мен көңіл-күйінің  болмауымен. 
Бір  жағдайда  мынандай  жауап  айтылады:  «Диабетті  ауруға  жатқызбайды,  ол  өмір  тәртібі»,  ал  4-ші 
жағдайда  қант  диабеті  бар  балаларда  кері  реакциялар  байқалады.  Балалар  өздерінің  ауруы  туралы  тек 
жалпы сипатымен біледі: 

 
МОЛОДЕЖЬ И НАУКА: НОВЫЕ ВЗГЛЯДЫ И РЕШЕНИЯ 
 
 
11 
«Диабет-ол қанттың қанда  жоғары  болуы, оған инсулин жасау керек. Инсулиннің  дозасын қалай 
есептеу керек екендігін тек қант диабетімен ауырғандардың  1/3-і ғана біледі. 
Ауру  жайлы  дұрыс  ойларды  денсаулық  концепциясыз  жасауы  қиын.  Қант  диабетімен  ауыратын 
балалар  мен  жасөспірімдерді  зерттегенде    олар  денсаулық  және  ауру  туралы  түсінікті  нақты  бөліп 
көрсете  алмады.    «Денсаулық  деген  не?»  және  «мен  өзімді  жақсы  сезіну  үшін  маған  не  керек?»  деген 
сұраққа олар жиі былай жауап қайтарады: «Ауырмау қажет»,  «Дәрілерді қабылдау қажет», «Дәрілердің 
жеткіліктілігі  мен  жақын  адамдардың  қолдауы  қажет».  ҚД  бар  балалар  мен  жасөспірімдер  денсаулық 
түсінігін  әр  түрлі  түсінеді:  бірі  жайлы  жағдаймен,  ешқандай  жерінің  ауырмауымен,  істегісі  келген 
нәрселерді  істеуі,  жегісі  келген  затты  жеуімен  болса,  ал  басқалары  үшін  салауатты  өмір  салты  -  ол 
денсаулық, қалғандары үшін – қуаныш ретінде бағаланған. Денсаулықты сақтау үшін көптеген балалар 
мен жасөспірімдер күн тәртібі мен жеке бас гигиенасын сақтамауымен байланыстырады. Басқалар спорт 
пен  шынығуға  үлкен  мән  береді.  Солардың  бірі  (4  адам,  26,7  %)  денсаулықты  сақтау  үшін  өзіңді-өзің 
күтуің керек. Көбісі дәрігерлер мен ата-анасына үміт артады.  
Өзін өзі бағалау қабілетін зерттегенде: 
Оның  жоғарылау  тенденциясы  анықталған  73,3%  зерттелген  экспериментальды  топта,  81,8% 
зерттелген    бақылау  топтарында  өзін-өзі  бағалауы  жоғарылағаны  байқалады.  Екі  топта  да  әдістеме  
жүргізгенде  «шокты»  реакциялар  анықталады.  Мұндай  реакциялар,  мысалы  «Мен  өзімді  қалай 
бағалаймын?»,  «Мені сырттан бағаласыншы»,  «Өзіме  баға беру маған  қиын»  жағымды және  жағымсыз 
эмоциональді жауап ретінде көрінеді.  
Өзін  бағалау  бұл  жағдайда  психикалық  қорғаныстың  функциясын  атқарады.  «Мен»  деген  оң 
бейнеге  арманы  бар  балалардың  өзінің  артықшылықтарын  асырып,  кемшіліктерін    азайтуға  мүмкіндік 
береді. 
Созылмалы  соматикалық  аурулары  бар  балалар  мен  жасөспірімдердің  адекватты  емес  өзін-өзі  
бағалауына АІБ әсер етеді, ол реабилитацияға әсер етеді. 
Кеттел  әдістемесі.  Берілген  тесттің  нәтижесіне  қорытынды  жасай  келе,  ҚД  бар  балалар  мен 
жасөспірімдерге мынандай жеке қырлар тән: жоғары  қозғыштық, тепе-теңдік сақтамайды, сезімталдық, 
нәзік, ренжігіш, фантазияларға еліктегіш, жоғары қорқыныш және эмоционалді тұрақсыздық.  
Зерттеушілердің бақылау тобына жоғары тепе-теңдігін сақтай алмайтындыр жатады. Эмоционалді 
тұрақсыздық бұл топта сонымен қатар, мынандай мінездермен көрінеді: талқылағыш, өзіндік бақылауға 
бейімділік.  
Түстік  талдау  әдісі.  ҚД  науқастарда  мынандай  мінез-қырлары  болады:  жоғары  қорқыныш, 
эмоционалді  тұрақсыздық,  жауапкершіліктен  бас  тартуға  бейім,  басынан  өткен  жағдайды  үнемі  ойлап 
жүру,  психосоматикалық  реакцияларға  бейімділік,  астения  және  күйзеліске  түсу.  Бақылау  тобына 
сонымен қатар, жауапкершіліктен бас тарту тенденциясы және рационализация кіреді, көп зерттеушілер 
белсенді  позицияны  алады,  әлеуметтік  рөлде  оңай  өмір  сүреді,  оларда  көп  жағдайда  бірінші  болуға, 
бәсекелесуге бейімділік, арманға жетудің жоғары мотивациясы көрінеді. 
Жанұя  суреті  -  бұл  әдістеме  баланың  отбасындағы  өз  орнын  білу  сезімін,  оның  отбасына  деген 
және әр отбасы мүшесіне қарым-қатынасын бейнелейді. 
Балалардың суреттерін өңдеу, оларды сұрау және ата-анасына эксперименталді бақылау тобында 
өңдеу нәтижесінде отбасының келесі 4 критерилерін ажыратады: 
1.
 
Отбасы құрамы (толық, толық емес) 
2.
 
Толық  дисгормониялық,  «біз  деген»  сезімнің  болуы  (бірігу,  гормониялық  және  жанжалды 
дисгормониялық) 
3.
 
Толық емес гормониялық 
4.
 
Толық емес дисгормониялық 
Берілген  тест  нәтижесі  бойынша:  толық  жанұядағы  эксперименталді  топта  гормониялық  қарым-
қатынас,  ал  толық  еместерде  дисгормониялық  қарым-қатынас  болған,  ал  бақылау  топтарында  толық 
жанұяда да, толық емес жанұяда да гормониялық қарым-қатынас болады, бірақ толық дисгормониялық 
отбасылардың саны да бар. 
Ауру  жағдайларында  толық  жанұяларда  бірігушілік  жоғарылайды,  отбасы  мүшелері  бір-біріне 
қолдау және керекті көмек көрсетеді, ал толық емес жанұяларда анасы ақша табу мен ауру балаға көмек 
көрсету  арасында  жүріп,  отбасындағы  психологиялық  климаттың  бұзылуына  және  өзіндік  бақылаудың 
жеткіліксіздігімен көрінеді. 

жүктеу/скачать 3,79 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: