Модуль 4 Химиялық реакциялардың энергетикасы. Ерітінділер. Коллоидты ерітінділер және дисперсті жүйелер



Pdf көрінісі
бет2/6
Дата25.04.2022
өлшемі381,16 Kb.
#32127
1   2   3   4   5   6
Байланысты:
дәріс 11

Дисперстік жүйенің жіктелуі. 

Колоидты химия- бұл беттік құбылыстар мен дисперсті жүйелердің физика-химиялық 

қасиеттері туралы ғылым. 

Дисперсті жүйелер құрамындағы кем дегенде бір зат ұсақталған күйде болатын жүйе. 

Дисперстік жүйеге 2 белгі тән. 

1.дисперстік 

2.гетерогендік 

 

Дисперстілік-сол жүйедегі фазалардың біреуі міндетті түрде бөлшектенген  болу 



керек.Оны дисперстік фаза деп атайды. 

Дисперстік фаза- бөлшектеп таралған орта дисперстік орта деп атайды. 

1)  Егер зат ең болмағанда бір бағытта бөлшектенген болса фаза дисперсті болады. 

2)  Егер зат тек биіктік бойына бөлшектенсе пленкалар пластиналар түзеледі. 




3)  Егер зат биіктігі және ені бойынша бөлшектенсе талшықтар, жіптер,капилярлар 

түзіледі. 

4)  Барлық үш бағытта бөлінсе дисперсті фаза дискретті бөлшектері түзеледі. 

Дисперсті жүйенің ерекше қасиеті үлкен фазааралық беттінің болуы.Сондықтан жеке 

бөлшектің емес оның бетінің қасиеті маңызды.Дисперсті жүйенің сандық сипаттамалары 

бөлшектерінің көлденең өлшемі. 

А) Дисперстік 

В) Меншікті бет 

Дисперстік  жіктелуі. 

I.Дисперстік дәреже бойынша. 

1.Ірі дисперсті жүйелер 

2.Микрогетерогенді жүйелер 

3.Колоидты ерітінді. 

4 Шын ерітінді. 

  

II.Фазаааралық  



Дисперстік жүйе 

1.Лиоофильді 

2.Лиофобты 

 

Лиофобты жүйелер,бұнда фаза дисперсті ортамен әсерлесе алмайды.Олар энергия 



шығыны нәтижесіне алынады да стабилизатор қатысында ғана тұрақты болады. 

Мысалы,колоидты ерітінділер және шетерегенді жүйелер. 

Лиофильді жүйелер,бұнда дисперсті фаза дисперсті ортамен әсерлеседі және белгілі 

жағдайда ери алады.Олар өздігінен түзіледі де стабилизаторды қажет етпейді. 

Коллоидты белсенді заттар жоғары молекулалық қосылыстың ЖМҚ ерітінді. 

Бұл жіктелу тек сұыйқ дисперсті ортасы бар жүйелерге қатысты.Бұл екеуінің тағы бір 

айырмашылығы лифобты ерітіндінің құрылым бірлігі мицелла лиофильді ерітінділер 

нағыз ерітінділер. 

III. Бөлшек аралық әсерлесу бойынша дисперстік жүйе. 

1.Бос дисперсті 

2.Байланысты дисперсті. 



 

Бос дисперсті бұнда дисперсті фаза бөлшектері бір-біріне тәуелсіз ортада еркін қозғалады. 

Байланыс дисперсті бұнда дисперсті фаза бөлшектер бір-бірімен және дисперсті ортамен 

молекулалық күштер арқылы байланысып кеңістік торлар түзеді.  

Екі  немесе  одан  да  көп  заттардан  тұратын,  осы  заттардың  бірі  екіншісінде  өте  ұсақ 

бөлшектер  түрінде  таралуын  дисперсті  жүйе  деп  атайды.  Ұсақ  бөлшектер  түрінде 

таралған зат -  дисперсті  фаза,  ал осы дисперсті фаза таралған ерітінді  – дисперсионды 

орта деп аталады. Дисперсті фаза мен дисперсионды орта әртүрлі агрегаттық күйде болуы 

мүмкін (қатты, сұйық және газ тәрізді).  

Ерітінділер  гомогенді  (біртекті)  және  гетерогенді  (әртекті)  жүйелер  болып 

бөлінеді. Кез-келген  гомогенді жүйе -  бір фазадан, ал гетерогенді жүйе екі немесе одан 

да  көп  фазадан  тұрады.  Дисперсті  жүйенің  қасиеттері  көп  жағдайда  дисперсті  фаза 

бөлшектерінің мөлшерімен анықталады.  Дисперсті фаза бөлшектерінің мөлшеріне қарай 

дисперсті жүйені келесі топтарға бөледі:      

1)  жүзгіндер 

2)  коллоидты ерітінділер 

3)  молекулярлы және ионды-дисперсті жүйелер. 

Дисперстік  фаза  бөлшектерінің  радиустары  100  нм-ден  үлкен  болса,  ондай  жүйені 



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет