Австриялық ғалым К. Лоренц адамның өзін тануға қалауының
болмауы, өзін табиғаттың бір бөлігі ретінде қарастырғысы келмегендіктен деп
есептейді. Кедергі келтіретін топтарды төмендегідей көрсетті.1. Талдау,
бағалау, қабылдау әрекеттерінің қалыптасуынан, ұқсастыру мен рефлексия
құралдарының дұрыс қолдана алмауы, өзін тұлға ретінде қабылдауға, дәлме-дәл
қабілетінң төмен болуы.2. Өзін тануда қорқыныш сезімнің болуы, қоршаған
ортаның талабына сай өзін бағалауға тырысу [15, б. 55 Лоренц К. Агрессия: так
называемое зло].
Аталған кедергілерді жеңуде адамның бойындағы үрейді, қорғаныс және
сақтануды қалыптастыру, өзін-өзі сыйлау деңгейі мен өзін-өзі тану әдісі
арқылы адамды оқыту, өзін-өзі тәрбиелеуде ең тиімдісі болып табылатын – бұл
адам алдына өз бетінше мақсат қоя білу, сол мақсатқа жетуге өз еңбегімен
жетуге тырысу.
