МөЖ №1 Microsoft Excel −химия, физика және математиканың бірдей ұғымдарын зерттеу құралы ретінде Жоспар


Азға күйін диагностикалауда жаңа физикалық әдістерді қарастыру және 
негіздеу (электрография, хемилюминеенция, ЭПР, ЯМР, спектроскопия 
т.б.). 

Тірі ағзаға сыртқы ортадағы физикалық факторларының зиянды әсер ету 
механизімін зерттеу (механикалық діріл, салмақсыздық, радиосәулелер 
т.б.) 
Биофизикалық зерттеулерде физикалық, физика-хиимиялық әдістер 
кеңінен қолданылады. Оларға: 
 рентген сәулесінің дифракциялық кескіні арқылы зат құрылысын 
анықтауға арналған рентгендік құрылымдық талдау әдісі; 
 электрон ағынын пайдаланып зат құрылысын көруді қамтамасыз ететін 
электрондық микроскопты қолдану; 
 зертелінетін заттардың түрлі сәулелерді жұты мен шығаруына 
негізделген спектроскопия әдісі. 
 зертелінетін 
заттардың 
радиодиапазондағы 
электромагниттік 
толқындарды таңдамалы түрде жұтуына негізделген ЭМР және ЯПР 
радиоспектроскопиялық әдістер 
МӨЖ №2.3 
Үй зертханасы: өзін-өзі оқытудың мүмкіндіктері мен шектеулері 
Мақсаты – білім алушылардың бойында химиялық реактивтермен 
және жабдықтармен жұмыс істеу және бұл білімді күнделікті жағдайларда өз 
қызметінде пайдалану. 
Үй жағдайында индикаторларды дайындау. 
Материалдар мен жабдықтар. Жемістер, жидектер немесе гүл 
жапырақтары, құм, еріткіш, бор, сүзгі қағазы, пурген, күлгін көшірме қағаз, 
шыныаяқ, табақшалар. 
Әр түрлі ортадағы индикаторларды бояу 
Индикаторлардың 
атаулары 
Бейтарап орта 
Сілтілік орта 
Қышқылдық 
орта 
Лакмус 
Күлгін 
Көк 
Қызыл 
Метилоранж 
Қызғылт-сары 
Сары 
Қызғылт 
Фенолфталеин 
Түссіз 
Таңқурай түсті 
Түссіз 
Жұмыс барысы: Ашық түсті жемістер мен жидектердің шырындары, 
гүл жапырақшаларының жасушалық шырыны олар қышқыл-негізгі 
индикаторлардың қасиеттеріне ие. Әрине, болады тәжірибе жасау үшін 
көкөністер мен жемістердің шырынын тікелей қолданылады. Алайда 
индикаторлық қағаздарды дайындау қызықты және орынды. Бұл үшін 

жемістерді, жидектерді немесе жапырақшаларды аз мөлшерде шыныаяққа 
салу керек. Таза құм қосып, бірнеше миллилитр алкоголь, ацетон, бензин 
немесе басқа еріткіш (сіз одеколон, тырнақты лак алуға болады, бояуларға 
арналған еріткіштер және т.б.). Қажетті шарт-бұл экстракция пигментті 
(бояуды) осы еріткішпен. Осыдан кейін сығындыны бормен бейтараптандыру 
керек. Өсімдіктердің шырыны көбінесе қышқыл болғандықтан, ерітіндіні 
ыдысқа құю маңызды.
Алынған ерітіндімен сүзгі жолақтарын сіңдіру (ылғал) қағаз, содан кейін 
көлеңкеде кептіріп, сақтау керек. Бөтелкелер қараңғы тығыз жабық болып 
сақталуы шарт. (Өсімдік атаулары бар этикеткамен желімдеуді ұмытпау 
керек). 
Дайындалған индикаторлар әдетте қышқыл ортада қызыл, ал сілтілі 
ортада жасыл немесе көк түске боялады. Фенолфталеин ерітіндісін дайындау 
үшін дәрі таблеткасын (пурген) ысқылап, бірнеше тамшы алкогольмен 
араластырып және 20-30 мл дейін сумен сұйылту керек. 

жүктеу/скачать 0,98 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: