МӨЖ 1.4-1.5 Химия, биология және физика саласындағы оптикалық тәжірибелер. Пәнаралық байланыстарды зерттеуге және инженерлік ойлауды дамытуға арналған үй және тұрмыстық техника. Оптика – физиканың сәуле (жарық) шығару табиғатын, жарықтың
таралуын және оның затпен әсерлесу құбылыстарын зерттейтін бөлімі.
Жарықтың сынуы
Жарық екі ортаның бөлінуіне жеткенде, оның бір бөлігі шағылады, ал
екінші бөлігі бір мезгілде сыну арқылы өтеді, яғни одан әрі таралу бағытын
өзгертеді.
Суға салынған тиын үстел үстінде жатқаннан үлкенірек болып көрінеді.
Қарындаш немесе қасық, бір стақан суға салынған, сынған сияқты: судағы
бөлігі көтерілген және сәл үлкейген сияқты. Осы және басқа да көптеген
оптикалық құбылыстар жарықтың сынуымен түсіндіріледі. Жарықтың ауадан
суға ауысуы кезінде және судан ауаға ауысу кезінде сыну бұрышы қалай
өзгереді? Тәжірибелер көрсеткендей, ауадан суға өту кезінде сыну бұрышы
түсу бұрышынан кіші болып шығады. Және керісінше: судан ауаға өткенде
сыну бұрышы түсу бұрышынан үлкен болып шығады.
Жарықтың сынуы бойынша жүргізілген эксперименттерден екі факт
анық болды:
1. Түсу сәулесі, сынған сәуле және түсу нүктесінде қайта қалпына
келтірілген екі ортаның арасындағы перпендикуляр бір жазықтықта жатады.
2.Оптикалық тығыз ортадан оптикалық тығыздығы аз ортаға өткенде
сыну бұрышы түсу бұрышынан үлкен болады.Оптикалық тығыздығы аз
ортадан оптикалық тығыздыққа ауысқанда, сыну бұрышы түсу бұрышынан аз
болады.
Егер жарық оптикалық тығыздығы аз ортаға өтетін кезде түсу бұрышы
біртіндеп жоғарыласа, қызықты құбылысты байқауға болады. Бұл жағдайда
сыну бұрышы, белгілі болғандай, түсу бұрышынан үлкен, ал түсу бұрышының
жоғарылауымен сыну бұрышы да артады. Түсу бұрышының белгілі бір
мәнінде сыну бұрышы 90 ° -қа тең болады.
Тәжірибелер
Оптикадағытәжірибе №1
Ағашблоктысуланғаннанкейіноныңқараңғылануынтүсіндірілуі.