Монография \ 3 «санат» а л м п и 1мп &5,O0 L



Pdf көрінісі
бет144/298
Дата29.01.2022
өлшемі12,37 Mb.
#24525
1   ...   140   141   142   143   144   145   146   147   ...   298
    Бұл бет үшін навигация:
  • Tycipin
1
мд
1

Русские писатели  о литературном труде. Л., “ Советский писатель”, 
т,  3,  стр.  537.
176


кеудеде  лапылдаган  жалынга  тедеу
1
  елецнщ  езш  бшк 
эдем ткке,  енер  туьгндысындагы  шебер  киыскан  мазмун 
мен  шшшге  тэн  iunci  гармония  мен  сырткы  симметрияга 
кетерш экеткен. Акыр аягында акьшньщ шындыкты сурет- 
ке, cyperri философиялык угымга айналдыру эрекетшде де 
рет-рет!мен тартылган жел1, ер1лген аркау бар. Артык, кеткен, 
шашау  шыккдн  ештеце  жок,  блен.  жуп-жумыр.  Осыныц 
6opi —  утымды тутаскдн композицияньщ 9cepi.
Бул  айтып  отырганымыз,  ягни  композицияныц  барлык 
шыгармаларда  тугел  болатыны  —  оньщ  сюжеттен  6ip 
озгешелш  десек,  екшшщен,  композиция  сюжеттш,  ербу 
кезендерш  жуйеге  Tycipin  кана  коймайды,  сюжеттен  тыс 
нэрселерде де езара кцюластырып, белгш 6ip арнага салады. 
Бул ретте,  композиция сюжеттен repi кед деп бжу кджет.
Дэл осы арада композиция аркылы тутасып, киюласатын 
сюжеттш, ербу кезендер1 туралы тусшйс берш вткен жен.
Талас  жок,  сюжета  шыгармалардагы  окига  желюш, 
адамдардыц аракдтынасын, образдар жуйесш кдлыптастыруда 
сшкдндай  стандарт  жок  Эр  суреткер  ез  шыгармасыньщ 
сюжетш  ез  кдлауынша  курады.  Демек,  сюжеттщ  компо- 
зициялык 6iiiMi де эримде эр турл! болуы мумкш.  Мысалы, 
Рабит  Муареповтщ  “ Оянган елкесГ’  эдеттеп  классикальж, 
улпмен  кэдшп  экслозшщядян  басталса,  “Казак солдаты” 
окырманды  жупрте  жетелей  женелетш  ситуациядан 
басталады. Ал Мукан Иманжановтьщ аякталмай калган “ Кек 
белес”  романы  татар  жазушысы  Ралымжан  Ибрагамовтщ 
“Терец тамырлары” тэр1зда тура кульминациядан басталатын. 
Ендо  6ip  алуан  шыгармалар  lirai  сюжеттен  тыс  прологтан 
(F-Сланов  “Арман  агысы”)  немесе  элдекалай  арнаудан, 
беташардан,  ащнртудан  (С.Сейфуллин  “Тар  жол,  тайгак 
кешу” ;  С.Муканов  “Мелдар  махаббат”;  Р.Мустафин  “ Кез 
керген”) я болмаса, операньщ уверпорасы сиякгы, б1рнеше 
авторлык шепшстерден  (С.Ерубаев  “Менщ курдастарым”) 
басталады.  Keft6ip шыгармалардьщ сюжеп занды шеипммен 
де  6iTe  коймай,  эпилогпен  барып  кемкеривдц  (М.Эуезов 
“Абай” ;  С.Муканов  “ Ботакез”).  Кыскдсы,  эр  шыгарманьщ 
архитектоникасы эр турл!  Сейте тура, бул айтылгандардьщ 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   140   141   142   143   144   145   146   147   ...   298




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет