Монография \ 3 «санат» а л м п и 1МП


neci  — жумысшы табы екенш пайымдаган аса  нускдлы тужырымдарына уласады. Маркспен 6 ipre



Pdf көрінісі
бет44/217
Дата24.11.2022
өлшемі12,37 Mb.
#52446
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   217
Байланысты:
kabdolov zeinolla soz oneri

neci 
— жумысшы табы екенш пайымдаган аса 
нускдлы тужырымдарына уласады. Маркспен 6
ipre 
маркстж 
эстетиканьщ 
ipreciH 
кдласуга Энгельс езшщ осындай мытым 
дайындыгымен, мыкгы кезкдрасымен келген болатын.
МаркстЬс эстетика мен эдебиет теориясыньщ непзп 
принциптерше келеек, бэршен бурын, керкем эдебиеттщ 
когамдык сананьщ езгеше 6ip 
Typi 
ретшдей турлаулы 
туешшнщ езгн тущыш рет Маркс пен Энгельс белгшегешн 
6uiyiMi3 кажет. Осыган орай олар когамдык адамньщ барлык 
материалдык Ьэм рухани кдбшеттер1, оньщ жалпы сез1м1 
мен санасы когамныц дамуымен тыгыз байланысты 
кдлыптасатынын аныкгап берд1. Адамга тэн эстетикалык 
кдбшет те сондай. Дуниеш керкем игеру, яки 
eMipfleri 
шындыкты енердеп шындыкка айналдыру — 6epi де 
когамдык адамньщ ецбей аркылы белгип 6ip когамда 
болатын процесс. Демек, осыныц e3i — тарихи категория. 
Осыдан келед1 де, Маркс пен Энгельс керкем творчествоныц 
мазмуны мен nimiHi еипедшан 6ip калыптан езгермеййн, 
кдтып калган элдене емес, эркдшан когаммен 6ipre езгерш, 
ecin отыратьш нэрсе екенш дэлелдедь Ойткеш ap6ip жаца 
тарихи дэу1рдеп когамдык, кдтьшас эстетикалык идеал мен 
керкем творчествоныц езге тарихи дэу1рлердеп когамдык 
кдтынастар тусында кдйталанбайтын, тек езше гана тэн 
езгеше сипатын белгшейдь
0
здер
1
кдлыптастырган осынау материалистис эстетика­
ньщ езекй мэселелергнщ 6
ipi 
ретшде Маркс пен Энгельс 
керкем эдебиет пен енердеп реализмге айрыкдха мэн берш, 
жазушыны “мшшзджтщ аргы жагындагы шыншылдыкгы, 
Шиллердщ тасасындагы Шексгацш умытпауга”* шакырса, 
суреттщцен тек кдна “риясыз Рембрандт бояуын”** талап 
erri. 
Осыныц 6
epi, 
кала берсе олардьщ “Адам ажуасындагы” 
Бальзаккд тэн ащы шындык жайлы 
nixipnepi, 
акыр аягында 
Энгельстщ жалпы шыншылдык пен шынайылык туралы 
ережеге айналган эйгип кдгидалары — б1здщ бупнп реализм 
теориясына 
ipreTac 
болып кдланды.

К.Маркс и Ф.Энгелъс.
Соч., 2-ое изд., т. 29, стр. 494.
** Бул да сонда, 7-том, 280-бет.
78


Маркс пен Энгельс жалпы кргам тарихыныц гылыми 
кезец-кезендергн белгшегеш мэл1м. Муныц e3i эдебиет 
зерттеушшерше дуниежузЫк эдебиет тарихын маркстгк- 
материалистис непзде курып, байыпгауга мумкшдж бередь 
Бул ретте, Маркс пен Энгельстщ Кене дэугр эдебиеп мен 
енергне, ренессанс, классицизм, агарту дэу1рлергндеп эде­
биет пен мэдениетке, XYII-XVIII гасырлардагы буржуазия­
лык, революциялар дэу1ршщ енерше, XIX гасырдагы Батые 
романтиктер1 мен реалистерше, 
тамаша романдар 
тугызган” орыс жазушыларына, acipece Добролюбов пен 
Чернышевский сынды “социалистж лессингтерге”* берген 
творчестволык, мшездемелер1 мен эстетикалык, багалары — 
б1здщ бугшп историографиямыздагы классикалык ойлар 
мен толгамдар — жалпы адамэат мэдениетшщ тарихындагы 
аса кымбат кдзына.
Керкем эдебиеттщ крндырмалык, сипатын туешуде эр 
турл1 талас пйарлер болганын 6i3 осы ецбектщ 6ipbniii 
тарауында айттык,. Ал Маркс езш щ “ Косымша кун 
теорияларында” ennipic кдтьшастарындагы антагонизмге 
непзделген базис б1рыцгай, не б1ртутас крндырма тугыза 
алмайтынын, кергсшше, 6ip-6ipiHe кдрама-кдрсы, таптъпс, 
жагынан эр тарап ымырасыз идеологиялык крндырма 
тугызуга мэжбур екенш к;олга устаткдндай аныкгап берген 
ед1. Осыган орай марксизм непзгн салушылар ешкдндай 
таптык, жгктелулерд


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   217




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет