Монография \ «санат» а л м п и мп
eMip ушш жетжкен, тэж1рибемен шыныккдн, рухани купи тецескен, кещл K03i
|
Сөз өнері
| eMip
ушш жетжкен, тэж1рибемен шыныккдн, рухани купи тецескен, кещл K03i кереген, ойга батыл, майданга батыр ер куаты... Букш элем, гул, бояулар, дыбыстар, бар жаратылыс, барлык ом1р — поэзия дуниеса, осы кубылыстардагы купия куат, оларга ирш М к, ойнакы eMip беретш сырлар — поэзияныц тетщ мен жаны. Поэзия — элемдак ем1рдщ кдн тамырыныц согуы, сол ем1рдщ кдны мен оты, жарыгы мен куш”*. блец — eMip, eMip — елец екенш будан артык тусщгцру мумкш емес. Керкем эдебиеттщ тш е й турл! екеш белгщ: а) еркш курылыстагы тш, яки проза (латынша ргоза — тжелей, тура айтылган сез); б) белгга 6ip тэртшке багынган, табекке тускен тш, яки поэзия (грекше poiesis — творчество, шыгармашылык). Кейде букш керкем эдебиет тугел поэзия деп те кдламыз. BipaK дел осы туста жене будан былай бодщ поэзия дейтхшм1з — елендо шыгармалар. Сонымен, эдеби шыгарма атаулыныц 6epi осынау е й жуйеде — не керкем кдра сез (проза) туршде, не елец (поэзия) туршде жазылады. Бутан мысал ретшде профессор Жумалиев кэдамп жазгы кештщ прозалыкшыгармада (“Квд> cyperrepi”) 6ip турде, поэзиялык шьшфмада (“Кузетте” ) ейнхш турде суреттелетшш* * с эти салыстырган: * В.Г.Белинский. Собр. соч. в трех томах. М., ГИХЛ, 1948, т. I, стр. 643-644. ** К,Жумалиев. Эдебиет теориясы. Алматы, 1960, 153-бет. 247 Жаздыц жайлы кешь Бойды серптетш коцыр салцын леп ды мкьи туныкауада бшшс бастаган. 3epi кдйткэн кызыл кун елазденш , таудан асып, уясьгна Kipin барады. Жукалац, узыншак коп булт кызыл севдей болып, батар кунда ентелеп камап тур. К^ра к ек тудгиы к аспан кунбатыскд такаган жершде Кызыл тортындай толкынданып, кейб1р жершде кызулы ертпц жалынындай жайнайды. Куннщ акыргы сеулеш тускен тау бастары келенке баскзн крцыр жердщ алтын шатырымдай нурланып, кызгылтганады (М.Эуезов.) Олецц1 шыгармада осы кеш, мынадай взгеше рец табатыны да рас: Жайкдлган жаздын салкын керкем Keiui, Кдопырып масатыдай таудын ryci: Журт устш коцыр желмен желпшдарш, Квсшген келегейлеп келенкесь Келенке — кецищ жер, кегал тесек, Табигат тамылжытып койган тесеп: Огырып осы жерде ецкей жастар, Комсомол хатшысынан тьщдайды есеп. (А. Токмагамбетов). Талас жок, е й узшдще де жазгы кештщ эдем1 cypeii бар, 6ipaK сол сурет окырманныц квз алдына е й узщщде е й турл1, е й тесшмен е й сипатта елестеп тур. Салыстырып кдрасак, соцгы узшдще, яки ©ленде белгип 6ip тэртш, жуйе, йзбек, накыс барын байкдймыз. Сырт туршщ езшде айрыкдш сипат — кестел1 шумак бар; окц женелсек, тиш yfiipin, сана-сез жүктеу/скачать Достарыңызбен бөлісу:
|