Антропогенді көздердің атмосфера қабатын ластауы

Экологтардың есебі бойынша ауаны ластайтын ластағыш заттегінің саны ertifierra жуық. Барлық ластағыш заттек тек агрегаттық күйіне байла тексты кајтты, сұйық және газ тәрізді болып бөлінеді. Газ тәрізді заттек ер осфераға шығаратын ластағыштардың шамамен 90% құрайды. Галымдардың есептеуі бойынша әлемде жыл сайын адамның іс-әрекеті салдарынан атмосфераға 25,5 млрд т көміртек оксиді, 190 млн т күкірт оксиді, 65 млн т азот оксиді, 1,4 млн т (хлорф торкөміртек), қорғасынның органикалық қосылыстары, көмірсутектер соның ішінде, канцерогенді ауру туғызатын көмірсутектер таралады.

Ауадағы қосылыстардың ішінде ең қауіптісі – радиоактивті заттар. Олар жер бетіне жауын немесе қар арқылы немесе құрғақ түрде атмосферадан түседі. Барынша қарқынды радиоактивті шөгінділер Қазақстан жерінде 1950 жылдардың басы мен соңындағы және 1960 жылдардың басында жер астында және жер үстінде жүргізілген ядролық сынақтар топтамасынан соң барлық соққы толқыны, жарық апаты, жердің сілкінуі сияқты фактордан басқа радиоактивті заттар 1,7 млн адам мекендейтін 304 мың шаршы шақырым аумаққа тарады.

1986 жылдың 25 сәуірінде Чернобль АЭС-дағы апаттан кейін радиоактивті шгінділердің көптеген жерлерде түскені анықталды. Бұл экологиялық апатта атмосфераға 50 тшамасында ядролық отын тасталып, ол 1 км-ден 11 км-ге дейін биіктікте желмен тарады. Қарқынды радиоактивті шөгіндінің тиісті уақытқа сай іздері жер бетінің барлық мұздықтарының беттерінен анық аңғарылды.

Чернобль апатының зардаптарын жоюға қатысқан 600 мың адам орташа және күшті молшердегі сәулеленуге ұшырады, ал апаттан зардап шеккені түзі жалпы саны 6 млн асты. Апатты кейінгі үш жыл ішінде тек Киевте де кемтар болып туған балалар саны 50 пайыздан астам көбейді. Тернооль экологиялық апатының салдары өте күшті мутаген болып табылатын радиацияның тіпті өмір үшін онша қатерлі емес дозаларын алған адамдардың алдағы талай ұрпақтарына зардабын тигізуі мүмкін. 1 1

Атмосфералық ауаға ең қолайсыз әсерін тигізетін автокөлік болып саналады. Ол көптеген қалаларда бірінші орындағы ластаушы көзге жатады.

Бензин қозғалтқыштарымен қамтамасыз етілген көлік әрбір 15000 км жүргенде 4350 кг оттекті жұмсайды. Бұл жағдайда қоршаған ортаға 3250 кг көміртек диоксиді, 530 кг көміртек оксиді, 93 кг көмірсутектері, 27 кг азот оксиді шығарылады.

Автоептік қозғалтқыштарында жану процесінен шығатын ең қауіпті құраушiнiң бiрi бензиндегі тетраэтилқорғасыннан Pb(CH3). Түзілген пайда літурган газдағы қорғасын қосылыстары.