Монография «Елтаным баспасы»

52
қыздың жиған жүгіндей
(қыздың қолынан шыққандай ұқыпты, 
сəнді)
, 
бала
– 
ернінен емшек сүті кетпеген
(буыны қатпаған əлі жас)
бейнелер арқылы санада қалыптасқан ұғымның өзіндік ерекшелік-
терін фразеологиздермен сипаттайды, бағалайды
Бейнелер əр түрлі дедік. Соған орай, 
табиғат, кеңістік суреттері, 
заттық бейнелер, дəм, иіс, 
жəне 
тактильді бейнелер,
 
дыбыстық бей-
нелер, көру бейнелері
фразеологиялық бейнеге ие болады: 
ü
табиғат, кеңістік суреттеріндегі бейнелер:
қырық күн шілде 
(жаз айларының ең ыстық кезі)
, 
сақылдаған сары аяз
(қыстың ең қатты аязы
),
 
қыстың көзі қырауда
 (қыс кезіндегі суықтық)
,
жұлдызы жоғары 
(біреуден мəртебесі жоғары)
, 
жұлдызы қарсы 
(біреуді ұнатпау, қарсы келу)
,
 
сегіз қиыр шартарап 
(қазақтардың ұғымында дүниенің төрт 
құбыласы жəне табиғаттың төрт мезгілін айтқанға ұқсайды)
, 
дүниенің төрт бұрышы 
(дүниенің төрт құбыласы оңтүстігі, 
солтүстігі, батысы мен шығысы)
; 
ü
Заттық бейнелер:
тасбақа жүріс 
(баяу, ақырын жүру)
 
қара шаңырақ
(қазақ мəдениетінде əке-шешесі отырған үйді 
қастерлеп, «қара шаңырақ» деп құрметпен атайды)
көзінің ағы мен қарасы 
(ең аяулы, ең жақын адамы; əдетте балаға 
қатысты айтылады)

жүктеу/скачать 14,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: