Монография «Елтаным баспасы»


Фразеологизмдердегі концептілік құрылымдар



Pdf көрінісі
бет57/193
Дата06.01.2022
өлшемі14,19 Mb.
#16567
түріМонография
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   193
Байланысты:
Verstka

2.5 Фразеологизмдердегі концептілік құрылымдар
Когнитивтік семантикада қолданылатын «концепт», «фрейм», «ге-
штальт»  ұғымдарының бір-бірінен айырмашылықтары  бар ма деген 
сұрақтың туындауы орынды. Жекелеген айырмашылықары бола тұра
бұлардың бəрі түптеп келгенде менталдық табиғаты бар есте сақталған 
ақпараттарды жан жағынан сипаттайды. 
Концепт 
кең ұғымда: санадағы ментальды бірліктер мен психикалық 
ресурстар қызметі арқылы индивидтің тəжірибесі мен білімін танытатын 
ақпараттық құрылым.(КСКТ, 1997, 90).
Психологияда менталдық репрезентацияны белгілейтін – гештальт, ал 
когнитологияда қайталанатын типтік жағдаяттар, дағдылы құбылыс, əсер 
туралы ұғым – фрейм болса, мəдениеттану мен лингвомəдениеттануда 
бірінші орынға мəдениеттің маңызды жақтары, оның құндылығы туралы 


69
ұғым – концепт болады. 
Мəселен,  гештальт  бейненің  жеке-жеке  белгілерінсіз  тұтас 
сақталғандығымен ерекшеленеді. Фразеологиялық талдауда ұйытқы сөз 
жылқы
 болса, оны екі құлақ + жал + төрт аяқ + қыл құйрық + шабан неме-
се жүйрік деп бірден айтпаймыз. Демек, тұрақты тіркестерді бастапқыда 
когнитивтік  тұрғыдан  қарастырғанда  гештальт  фразеологизмдердің 
когнитивтік-семантикалық негізін қалайды деуге болады.
Когнитивтік-прагматикалық дискурста:


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   193




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет