Монография «Елтаным баспасы»
Фразеологизмдердегі концептілік құрылымдар
жүктеу/скачать 14,19 Mb. Pdf көрінісі
|
| 2.5 Фразеологизмдердегі концептілік құрылымдар
Когнитивтік семантикада қолданылатын «концепт», «фрейм», «ге- штальт» ұғымдарының бір-бірінен айырмашылықтары бар ма деген сұрақтың туындауы орынды. Жекелеген айырмашылықары бола тұра, бұлардың бəрі түптеп келгенде менталдық табиғаты бар есте сақталған ақпараттарды жан жағынан сипаттайды. Концепт кең ұғымда: санадағы ментальды бірліктер мен психикалық ресурстар қызметі арқылы индивидтің тəжірибесі мен білімін танытатын ақпараттық құрылым.(КСКТ, 1997, 90). Психологияда менталдық репрезентацияны белгілейтін – гештальт, ал когнитологияда қайталанатын типтік жағдаяттар, дағдылы құбылыс, əсер туралы ұғым – фрейм болса, мəдениеттану мен лингвомəдениеттануда бірінші орынға мəдениеттің маңызды жақтары, оның құндылығы туралы 69 ұғым – концепт болады. Мəселен, гештальт бейненің жеке-жеке белгілерінсіз тұтас сақталғандығымен ерекшеленеді. Фразеологиялық талдауда ұйытқы сөз жылқы болса, оны екі құлақ + жал + төрт аяқ + қыл құйрық + шабан неме- се жүйрік деп бірден айтпаймыз. Демек, тұрақты тіркестерді бастапқыда когнитивтік тұрғыдан қарастырғанда гештальт фразеологизмдердің когнитивтік-семантикалық негізін қалайды деуге болады. Когнитивтік-прагматикалық дискурста: жүктеу/скачать 14,19 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|