Морфология – грамматикалық категориялар мен грамматикалық тұлғаларды зерттейтін тіл білімінің саласы. «Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы»

1. Еліктеуіш сөздің жалаң түрі мен күрделі (қосарланған) түрінің қай-қайсысы болса да өздеріне тән атау формада тұрғанда бірең-сараң жағдайда ғана болмаса, тек етістіктермен тікелей тіркеседі. Бірақ еліктеу сөздер кез келген етістікпен тіркеспейді, оларды таңдап тіркеседі.Мысалы: Қорыққаннан ба, тоңғаннан ба урядниктің иегі иегіне сақ-сақ етті.

2. Еліктеу сөздер толық мағыналы дербес етістіктердің бәрімен де бірдей тіркесе бермейді.Мысалы: Абай селк етіп жалт қарады.

3. Еліктеу сөздердің сөйлемде қандай мүше қызметін атқаруы олардың өздерінен басқа қандай сөздерге тіркесуімен байланысты.Мысалы: Шаң-шұң дауыс шықты. Сарт-сұрт төбелес басталды.Берілген сөйлемдерде анықтауыш қызметін атқарып тұр.

Дербес мағыналы негізгі етістіктермен тіркескенде, еліктеу сөздер қимыл мен іс-әрекеттің сын-сипатын білдіреді де, әрқашан пысықтауыш мүше болады. Мысалы: Атшы жігіт мырс-мырс күледі.

2. 
   Еліктеуіш сөздер заттанып, есім формаларында жұмсалуы мүмкін.Аспандағы жарқ-жұрықтан үрейі ұшты.
   

1.Еліктеу сөздердің сөз табы ретінде қалыптасуы.

2.Еліктеуіш және бейнелеуіш сөздер.

3. Жалаң және күрделі еліктеуіштер.

4.Еліктеу сөздердің қызметі.

Пайдаланылатын әдебиеттер:

1. Ысқақов А.. Қазіргі қазақ тілі. -Алматы 1991 жыл.

2. Маманов Ы.Қазіргі қазақ тілі. -Алматы 1966 жыл

3. Қазақ тілі грамматикасы. -Алматы 1967 жыл.1 том.

4. Қазақ грамматикасы.-Астана.2002.

5. Сарыбаев Ш. Қазақ тіліндегі еліктеуіш сөздер. –Алматы, 1960.

6. Катембаева Б. Еліктеуіш сөздерді оқыту.- Алматы.1973.

7. Сыздыкова Г. Қазіргі қазақ тілі морфологиясы. –Алматы, 2012