Морфология
- сурет. Мишықтың құрылысы а — молекулалы қабат, б — ганглионды
жүктеу/скачать 4,08 Mb. Pdf көрінісі
|
Жануарлар морфологиясы жəне латын терминологиясы
- Бұл бет үшін навигация:
- Ұзын аксонды үлкен жұлдызша нейроциттердің
- Өрмелегіш жүйке
- Дорсальды бөлікті
- Төрттөмпешік
| 203 - сурет. Мишықтың құрылысы а — молекулалы қабат, б — ганглионды
қабат, в — дəншелі қабат, г — ақ зат 1 — жұлдызша нейроцит, 2 — себетше нейроцит, 3 - алмұрт тəрізді нейроциттердің дендриттері, 4 — алмұрт тəрізді нейроциттің денесі (перихарионы), 5 — дəнше нейроциттер, 6 — мүк тəрізді жүйке талшықтары.
Олардың дендриттері мен аксондары дəншелі қабатта тармақталып, мишықтың орталығындағы ак затка өтеді. Бұлар мишық қыртысының түрлі аймақтарын бір-бірімен өзара байланыстырып, аралық байланыстырғыш кызметін атқарады. Мишыкка жүйке толкындары мидың баска бөлімдерінен афферентгі мүк тəрізді жəне өрмелегіш жүйке талшыктары бойымен келеді. Мүк тəрізді жүйке талшықтары туралы жоғарыда баяндалды. Өрмелегіш жүйке талшыктары жүлын-мишық жəне тепетеңдік-мишық өткізгіш жоддары құрамында мишыктың ақ затына, одан əрі мишық кыртысынын дəншелі кабатынан ганглионды қабатқа өтіп, алмұртша нейроциттер дендриттерінде синапспен аяқталады. Мишықтың қызметін, оның кыртысы ганглионды кабатында бір қатарда орналаскан жүйке жасушалары — алмұртша
келген қоздырғыш жүйке толқындарын мишық кыртысы молекулалы қабатыңдағы жұлдызша, себетше жəне дəншелі қабаттағы үлкен жұлдызша нейроциттер тежейді. Мишыктың сұр жəне ақ заттарындағы тіректік, оқшаулау, қорғаныс, зат алмасу
қызметтерін жүйкелік глиялар
473
(протоплазмалық жəне талшықты астроциттер, олигодендроцитгер, микроглиялар) іс жүзіне асырады.
көлденеңінен орналасқан ми бөлігі. Ми көпірі мишықтың ортаңғы аяқшалары (pedunculus cerebellaris medius) арқылы мишықпен жалғасады. Ми көпірі дорсальды жəне вентральды бөліктерден құралған. Дорсальды бөлікті сопақша ми өткізгіш жолдарының жəне V-VIII ми жүйкелерінің жүйке талшықтары мен торлы құрылым, ал вентральды бөлікті ми көпірінің нейроциттер ядролары мен пирамидалы жолдар құрайды. Ми көпірі ақ затындағы өткізгіш жолдар үлкен ми мен мишық орталықтарын сопақша ми орталықтарымен байланыстырады. Оның сұр заттық ядроларында үлкен ми жəне мишық кыртыстарынан келетін орталықтан тепкіш өткізгіш жолдар тұйықталады. Ми көпірінен 5 -інші жұп ми жүйкесі шығады. Ортаңғы ми (mesencephalon) төрттөмпешік пен ми қақпағынан, үлкен ми аяқшасынан жəне олардың арасындағы түтікше қуыс суқұбырдан тұрады. Ортаңғы мидың төрттөмпешігі мен ми қақпағының сұр заты мультиполярлы жəне ұршық тəрізді нейроциттер мен олардан түзілген жүйке талшықтарынан құралған. Төрттөмпешік ортанғы мидың жоғарғы төбесін құрайды. Ол алдыңғы (ростральды) жəне артқы (каудальды) екі жұп төмпешіктен тұрады. Төрттөмпешікті сыртынан қаптап жатқан сұрзаттық қабат көру жəне есту тітіркеністеріне шартсыз рефлекторлық қозғалыспен жауап беретін, яғни бағдарлау рефлекстерін іс жүзіне асыратып орталықтар түзеді. Алдыщы жұп
жүктеу/скачать 4,08 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|