— сурет. Гаструляция түрлері

1 — инвагинация, 2 — эпиболия, — иммиграция, 4 — деляминация. 

Көбінесе  олар  аралас  жүреді.  Мысалы,  құстар  мен  сүтқоректі  жануар-

Хордалылар  типіне  жататын  жануарлар  ұрығы  гаструляция  сатысының 

алғашқы  кезеңінде  эктодерма  жəне  энтодерма  ұрық  жапырақшалары  мен 

олардың аралығындағы қуыс — гастроцель, ал екінші кезеңінде   эктодерма 

мен  энтодерманың  арасындағы  гастроцельде  аралық  ұрық  жапрақшасы  — 

мезодерма  мен  хорданың  біріккен  өскіні  жетіліп,  кейіннен  мезодерма  мен 

хордаға  ажырайды.  Хордамезодермалық  өскін  жануарлардың  түрлеріне 

байланысты  түрлі  бастамадан  дамып  жетіледі.  Мысалы,  қандауыршада, 

балықта,  бауырымен  жорғалаушыларда  ол  энтодермадан,  қосмекенділерде 

эктодерма  мен  энтодерма  аралығындағы  көшпелі  жасушалардан  жеке 

79 

 

қалыптасып  жетіледі,  ал  кұстар  мен  сүтқоректілерде  эктодермадан  жетіліп 

бөлінеді. Мезодерма өз кезегінде үш бөлікке: дорсальді (арқалық) мезодерма 

сомиттерге  (сегменттелген  бөлік),  вентральды  (құрсактық)  мезодерма 

спланхнотомға (сегменттелмеген бөлік) жəне бұл екі бөлікті байланыстырып, 

аралық  орын  алатын  сегменттік  аяқшаларға  (нефрогонадотом)  бөлінеді. 

Сомиттер  өз  кезегінде:  дерматом,  миотом,  склеротом  болып,  үш  бастамаға 

бөлінеді. 

Ұрық  жапыракшаларынан  ұрықтың  болашақ  денесі  білігін  анықтайтын 

жүктеу/скачать 4,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: