Морфология

түбірінен  (radix  penis),  денесінен  (corpus  penis)  жəне  басынан  (apex  penis) 

тұрады. 

Жыныстық  қатынас  мүшесінің  түбірі  мен  денесін  сыртынан  қаптап 

жатқан  тері,  оның  басына  дейін  созылып,  жыныстық  мүшенің  терілік  бүрік 

басы күпекті (praeputium) құрайды. 

жыныстық 

мүшесінің 

(кдсаның) 

үңгірқуысты  денесі  жақсы  жетілген.  Сондықтан,  қаса  өте  қомақты  келеді. 

Қасаның дөңгелек келген жуан басының пішіні тəж тəрізді. Оның вентральды 

бетіне  жақын  жыныстық  мүше  басының  шұңқыры  орналасады.  Айғыр 

күпегінің құрылысы басқа жануарларға қарағанда күрделі. Себебі, ол сыртқы 

жəне ішкі күпектерден тұрады, яғни ол қос күпекті мүше. 

Бұқаның  жыныстық  мүшесінің  (қамшы)  пішіні  цилиндр  тəрізді,  ұзын 

жəне  жіңішке  болып  келеді.  Ұманың  артқы  жағында,  қамшының  денесі  S 

əрпі  тəрізді  иілім  (flexura  sigmoidea  penis)  түзеді.  Оның  жіңішкерген  мойны 

жəне жалпақ келген қалпағы болады. Қалпақтың сол бүйірінде несеп-жыныс 

өзегінің  өсіндісі  орналасады.  Жыныстық  мүшенің  күпегі  жіңішке,  ұзын  (35-

40 см), оның тесігі кіндіктен 4-5 см кейін ашылады. Күпекті алға жəне артқа 

тартатын  краниальды  күпек  бұлшық  еті  жəне  каудальды  күпек  бұлшық  еті 

болады.